De oorlog in Oekraïne lijkt qua landbouw en voedselvoorziening de grootste gevolgen te hebben voor de graanteelt. Toch gaan de problemen ook niet aan de zuivelsector voorbij. In het land zelf komen fabrieken stil te staan of moeten ze minder produceren. In Rusland en Wit-Rusland voelt de zuivel indirect de gevolgen.
In Oekraïne zijn er twee grote eigen zuivelproducenten: Roshen en UkrProduct. Het eerste bedrijf is een grote chocoladeproducent met een jaaromzet van €800 tot €900 miljoen. Het bedrijf is eigendom van oud-president Poroshenko. Een van de vier fabrieken die het concern in eigen land heeft, is de zuivelfabriek in Vinnitsa. Daar zijn geen problemen bekend, al wordt in de regio gevochten. Collega-onderneming UkrProduct heeft drie zuivelfabrieken in het land en een jaaromzet van zo'n €67 miljoen. Momenteel staat de fabriek in Zjitomir stil door de gevechten. De twee andere bedrijven staan stil.
Lactalis is één van de drie grote Franse zuivelbedrijven die in Oekraine actief zijn en waarschijnlijk de grootste. De drie Oekraïnse fabrieken van Lactalis zijn goed voor een jaaromzet van zo'n €100 miljoen. De fabriek in de havenstad Nikolajev was vorige week korte tijd stil komen te liggen door de gevechten, maar het heeft de productie naar eigen zeggen hervat. De fabriek draait, net als een van de andere twee, wel met een kleinere productie, onder meer omdat de melkaanvoer door de gevechten in het land moeizaam verloopt.
Herstart van fabrieken
Danone heeft twee fabrieken in het land en heeft één van de twee stilgelegd in verband met de oorlog. Zuivelbedrijf Savencia heeft een fabriek in Zvenigorodka, ten zuiden van hoofdstad Kiev. Die heeft naar verluidt nog geen last. Het Zwitserse Nestlé kondigde eerst aan dat het alle fabrieken in het land stil zou leggen, maar heeft de activiteiten nu toch weer hervat.
Danone en Nestlé hebben ook fabrieken in Rusland maar aarzelen of ze daar wel willen blijven na het afkondigen van een reeks Westerse sancties. Fonterra heeft al wel de knoop doorgehakt. Niet over een fabriek, maar wel over het stopzetten van de zuivelleveranties naar het 'agressor-land'.
Duitse zuivelbedrijven
Grote buitenlandse zuivelbelangen zitten bij een drietal Duitse zuivelbedrijven: DMK, Ehrmann en Hochland. Tot een paar maanden geleden was FrieslandCampina er ook nog actief, maar dit bedrijf heeft de fabriek in Stupino en de overige activiteiten in Rusland verkocht aan Ehrmann.
De Russische zuivel zegt geen grote problemen te verwachten van alle Westerse maatregelen tegen het land, omdat het grotendeels zelfvoorzienend zou zijn. Dat is niet helemaal waar, want een belangrijk deel van de melkaanvoer komt vanuit het naburige Wit-Rusland, dat nauw verbonden is met Rusland. Volgens de Russische zuivelbond komt 30% van de Russische zuivelimport uit Wit-Rusland.
Krachtvoer kan probleem worden
De zuivelsector in Rusland en Wit-Rusland zegt niet bang te zijn voor productiedalingen, maar de krachtvoerproducenten durven hen dat niet zo hard na te zeggen. Door overbelasting van de spoorwegen van en naar Siberië en het Verre Oosten (vanwege de verplaatsing van oorlogsmaterieel) lukt het momenteel amper om Chinese veevoeradditieven te importeren. Daarbij dreigt de aanvoer van geconcentreerd voer uit het Westen ook te stagneren.
Melkveehouders VS vrezen voor marge
De melkveehouderij en zuivelindustrie in Nieuw-Zeeland en Europa lijkt voorlopig niet bezorgd over de commerciële gevolgen van de oorlog in Oekraïne. Veel verkoopprijzen gaan verder omhoog. In de Verenigde Staten zijn melkveehouders bang voor hogere productiekosten. Momenteel hebben de melkveehouders het daar goed, met een melkprijs van omgerekend ruim €40 per 100 kilo, maar ze vrezen sterk stijgende productiekosten. Dat komt doordat de grootschalige veehouderij daar minder grasgebonden is en veel voer moet aanvoeren.