Duitse zuivel ziet oplopende spanning in melkmarkt

Dit heeft Peter Stahl, voorzitter van het Duitse Milchindustrie-Verband (MIV) vandaag (dinsdag 25 januari) gezegd tijdens de traditionele nieuwjaarsbijeenkomst van de organisatie.

"Vorig jaar werd een gemiddelde melkprijs van 36 cent per liter uitbetaald aan de boeren. In januari betalen veel zuivelbedrijven zelfs 40 cent. Het ligt aan het productassortiment. Hoe meer producten als bulk worden geproduceerd en verkocht, des te hoger tenderen de uitbetalingsprijzen. Het is een ontwikkeling die niet gezond kan zijn, als basisproducten meer waarde opleveren dan hoogwaardige verwerkte producten", aldus Stahl.

Last van langlopende contracten
Het is ondertussen wel de realiteit voor veel Duitse en andere zuivelproducenten. De zuivel die wordt verkocht op de bulkmarkt, volgt de ongefilterde marktontwikkeling. De verwerkte zuivel die wordt gemaakt op contract voor supermarkten of grote voedingsbedrijven, stijgt veel minder mee in prijs. Contracten liggen vaak voor lange tijd vast en supermarkten verzetten zich tegen te grote prijsstijgingen. Zie de diverse conflicten van retailers met verwerkers, waardoor schappen soms leeg blijven.

Stahl: "En dan hebben we het nog niet eens over de doorberekening van extra kosten die melkveehouders meer en meer moeten maken voor allerlei eisen op gebied van dierenwelzijn en milieu, onder meer in het kader van de Farm-to-Fork (2F) strategie van de Europese Commissie."

Aanbindmelk uit het schap
Over één zaak heeft de zuivel wel alvast afspraken gemaakt met de Duitse retail. Vanaf april dit jaar moet alle drinkmelk die in de schappen ligt, minstens voldoen aan Haltestufe 2. Daarmee wordt met name de melk van bedrijven met aanbindhouderij/grupstallen uit de schappen geweerd. Ook geïmporteerde melk moet aan deze eisen voldoen. In ruil voor de hogere eisen krijgt de industrie 1,2 cent per liter melk extra betaald. Het is evenwel niet gezegd dat de industrie dit extra geld doorbetaalt aan de melkveehouderij, aldus MIV-directeur Eckard Heuser. "Dat kan per bedrijf verschillen."

Veel Duitse verwerkers zuchten niet alleen onder de hoge melkprijzen die ze moeten betalen. Ook de energierekening, de verpakkingskosten en het tekort aan reserve-onderdelen (waardoor er vaak stilstand is) vreten aan de resultaten.

Geen prognose over heel 2022
Of de melkprijs heel 2022 hoog zal blijven, durft het MIV niet te zeggen. Stahl durft alleen de prognose aan dat de melkprijs dit jaar gemiddeld ook wel op zo'n 36 cent zal uitkomen. Maar er zijn nog veel onzekerheden, bijvoorbeeld over de mondiale melkproductie (die nu nog steeds krap is), en over de opmars van vega(n) product. Dat vooral marktaandeel wint ten koste van drinkmelk.

Anderzijds zijn er ook mogelijk gunstige ontwikkelingen. Stahl: "Door de F2F-strategie van de Europese Commissie zal de zuivelproductie zeker gaan dalen." Dat hoeft niet slecht te zijn voor de prijzen. Hij is niet bang dat consumenten zich af laten schrikken door hogere prijzen: "De uitgaven aan voeding zijn maar een klein onderdeel van ons totale uitgavenpakket."