Achtergrond Zuivel
Hoe Frankrijk verzuipt in biologische melk
De Europese zuivelmarkt staat in 2021 in het teken van schaarste, maar daar is in het biologische segment in Frankrijk niets van te merken. Het land kampt namelijk met een groot overschot aan biologische melk. De problemen zijn complex, concrete oplossingen lijken niet voorhanden.
'Lang leve biologisch', moeten Franse melkveehouders hebben gedacht. In de afgelopen jaren zijn ondernemers massaal geswitcht, aangewakkerd door de prijscrisis op de zuivelmarkt in 2016. Even wat cijfers op een rij: in 2017 en 2018 groeide de biologische melkproductie met 35% tot 848 miljoen kilo. Intussen is de productie doorgegroeid tot 1,2 miljard kilo, wat neerkomt op 5% van de Franse melkplas. Frankrijk is de grootste groeier binnen de biologische zuivel in de Eurozone.
De verwachting voor 2022 is een verdere groei van 10%, maar dat is verre van wenselijk. Na een paar jaar van groei is de biologische zuivelconsumptie in 2021 namelijk afgevlakt, mede doordat een groep consumenten zich is gaan oriënteren op lokaal geproduceerde zuivel in korte ketens. Door de snelle productietoename is de biologische zuivelmarkt in Frankrijk ontregeld geraakt.
Bio wordt als gangbaar verkocht
Het overaanbod van biologische zuivel zet druk op de melkprijs, die is teruggezakt naar zo'n €47 per 100 kilo. Verwerkers proberen het overaanbod middels prijsacties wanhopig in de markt te duwen, maar dat is een doekje voor het bloeden. De grote verwerkers als Sodiaal en Lactalis verkopen tot een kwart van de biologische zuivel noodgedwongen als gangbaar.
Momenteel is de vraag naar gangbare zuivel goed, wat resulteert in hoge prijzen. De kloof tussen de biologische en gangbare uitbetalingsprijzen is daarom beperkt en dat verzacht de pijn bij melkveehouders die worden gekort. Verwerkers die enkel biologische zuivel produceren (zoals marktleider Biolait, een coöperatie van 1.400 melkveehouders), zijn echter minder flexibel. Zij blijven met grote onverkochte volumes zitten.
Overstappers ontmoedigen
Het probleem oplossen is echter niet zo eenvoudig. De Franse overheid, die wordt verweten biologische productie teveel te hebben aangemoedigd, laat de oplossing aan de markt over. De overheid heeft bovendien de ambitie uitgesproken dat een kwart van de Franse melkplas biologisch moet zijn en dat is nog lang niet het geval. Verwerkers als Bel, Sodiaal en Biolait proberen de biologische transitie af te remmen. Zij accepteren geen boeren die willen omschakelen, of enkel nog jonge ondernemers.
Biolait wil de voorjaarsmelkpiek in 2022 afvlakken door premies te betalen voor volumes die niet geleverd worden, zoals FrieslandCampina een aantal jaar geleden ook deed om het overaanbod te beteugelen. Dit werd de afgelopen jaren ook al door Biolait gedaan en komend jaar worden de premies waarschijnlijk nog hoger. Ook belangenbehartigers roepen melkveehouders met klem op om voorlopig niet om te schakelen naar biologisch. De frustraties in de sector zijn groot. Er wordt gesproken over een collectieve fout in de biologische ketenregulering.
Wouter Baan
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
