Van Diepen wil fundament Cono verder versterken

Met Gerben van Diepen heeft coöperatie Cono weer een Noord-Hollandse voorzitter. Meer nog, een voorzitter die bijna naast de deur woont. Van Diepen woont in het slechts enkele kilometers van Westbeemster gelegen dorpje Graft. Nu was geografische nabijheid geen criterium om voorzitter te mogen worden, maar het 'Noord-Hollander zijn' weegt wel zwaar. Simpelweg omdat het overgrote deel van de leden en kaasmakerij zich daar bevinden.

Maar er is meer. Van Diepen is al sinds 2018 lid van het algemeen bestuur, heeft ruime bestuurlijke ervaring en gelooft in de kracht van samenwerking. "Ik zie dat het stukje 'eigen' steeds groter wordt bij de leden. Dat zie je in de hele maatschappij, dat zie je ook bij Cono. De positie van het eigen bedrijf staat steeds meer op de voorgrond, maar er zijn ook nog veel zaken die je beter samen kunt doen. Waarom hebben wij een kaasmakerij in gezamenlijk bezit? Dat is omdat wij niet allemaal zelf kaas kunnen of willen maken en verkopen. Ook heeft Cono een sterke merkenpositie opgebouwd, waarmee we voor alle leden een mooie melkprijs kunnen verdienen."

Cono is dus nog steeds een sterke coöperatie?
Van Diepen: "Dat denk ik wel. Dit komt eveneens naar voren uit onderzoek over ledenbetrokkenheid. Dat onderzoek is vlak vóór de coronauitbraak uitgevoerd, dus alweer anderhalf jaar geleden, maar er zal niet heel veel zijn veranderd."

Algemeen directeur Wim Betten valt bij: "Zakelijk gezien hebben we ook een stevig fundament neergezet. Wij draaien goed, met enerzijds nog steeds de hoogste gemiddelde melkprijs in Nederland en anderzijds een nog altijd groeiende portefeuille aan goed renderende merkproducten."

Van Diepen: "We zijn niet de grootste kaasmaker als het gaat om kilogrammen, maar we hebben met Beemsterkaas wel een groot kaasmerk. Dat helpt ons."

Betten: "Naast Beemsterkaas maken we nog meer kazen, en al onze kazen worden onder merk verkocht. Er gaat hier geen grijze kaas de deur uit. De kaas die onze partners afzetten, wordt allemaal verkocht onder een merk dat ze in licentie hebben bij ons. Samen met hen bouwen we door aan die merken. Ook de tijd heeft ons geholpen, waardoor we meer hebben dan alleen kaas. Denk aan: dikmelk, wei (die we via onze partners afzetten voor kindervoeding) en melkpoeders. Deze producten zetten we steeds meer af als specifiek Cono-product."

Cono heeft een reputatie hoog te houden als het gaat om weidegang, duurzaamheid en klimaat. Jullie hebben gekozen voor klimaatpositief. Het liefst zo veel mogelijk collectief?
Van Diepen: "Deze doelen willen we gezamenlijk bereiken, maar de leden kunnen daar op een eigen manier invulling aan geven. Ons duurzaamheidsprogramma kent 18 punten waarop gescoord kan worden, maar je hoeft aan slechts 15 punten te voldoen om de volledige premie te verdienen."

Betten vult aan: "Dat we met de hele coöperatie zijn overgegaan naar Vlog was commercieel noodzakelijk en heeft ons sterker gemaakt."

Cono profiteert mede van de beschermde status van Noord-Hollandse melk en Noord-Hollandse kaas. FrieslandCampina betaalt de leden in Noord-Holland daarom ook €0,02 extra per kilo….
Betten: "Cono doet meer dan dat. Wij bereiden de Noord-Hollandse kaas nog op de traditionele manier, zonder het product te verzoeten. Wij gaan zo veel mogelijk voor authenticiteit, zowel in het productieproces als bij het rijpingsproces. En wij hebben daar bovenop een sterk merk gebouwd. Blijkbaar inspireert dat zo sterk dat anderen onze formule graag kopiëren. Cono was de enige kaasmakerij in Noord-Holland. Nu zijn er meer kaasmakerijen in plaats van fabrieken."

Cono maakt kaas op een deels nog ambachtelijke, traditionele manier, met open kaasbakken. Toch is Cono niet stil blijven staan. In tien jaar tijd is er zo'n 100 miljoen kilo melk bij gekomen, met een aanvoer van nu ruim 400 miljoen kilo.
Betten: "Gelukkig groeit ons afzetvolume elk jaar door. We houden daarbij vast aan de regel dat we niet meer kaas maken dan we kunnen afzetten. Als we te veel melk hebben, verkopen we dat of maken er een ander product van, zoals melkpoeder. Wij hebben in Westbeemster een poedertoren staan, waar we normaliter alle wei in drogen en melkpoeder maken. Maar als het moet, dan kunnen we zelfs onze hele melkaanvoer verpoederen. Dat is natuurlijk alleen aan de orde in geval van echte calamiteiten."

Het zwaartepunt van Cono ligt in Noord-Holland. Daar zitten de meeste leden, maar er is ook een Overijssels deel. Hoe liggen de verhoudingen qua leden en melkaanvoer?
Van Diepen: "Het merendeel van de leden, met ongeveer 75% van de melk, zit in Noord-Holland. De overigen zitten in 'Oost-Holland' en deels in Zuid-Holland en Friesland. Waar leden logistiek erg uit de route zitten, wordt soms melk geruild met andere verwerkers. Die doen dat ook met ons. Dat is duurzaam en kostenbesparend."

Cono is vooral kaas en kaas wordt steeds minder op traditionele wijze geconsumeerd. Het wordt in producten verwerkt. De markt is misschien niet verzadigd, maar waar gaat het heen?
Van Diepen: "We mogen de ogen niet sluiten voor de grote trends, zoals die richting vegan. Wij hebben nog geen vegan-product klaarliggen en ook staat er nog geen marktintroductie gepland, maar we kijken wel wat we ermee moeten en kunnen."

Vertel eens meer over Cono en vegan?
"Als we iets willen, dan moet het altijd ondersteunend zijn aan wat we al doen. Het moet een toegevoegde waarde hebben. Wij denken aan iets in de richting van producten van het eigen boerenerf. Wat we ook doen, het moet altijd ook goed voor de leden zijn."

Betten valt bij: "Bij Cono zijn we merkenbouwers, soms ook wat progressief, zoals met de omschakeling naar GMO-vrij en we werken aan een klimaatpositieve keten. Dit past wel in het rijtje."