Winnaars en verliezers op Nederlandse zuivelmarkt

Door de lagere melkaanvoer is er ruwweg zo'n 300 miljoen kilo minder melk naar de fabriek gegaan. Daarbovenop is naar schatting tussen de 300 en 350 miljoen kilo melk verhuisd van de ene naar de andere verwerker. Dat is behoorlijk veel voor Nederlandse begrippen.

De meeste melk ging weg bij FrieslandCampina. Dit meldde begin oktober al dat daar bijna 240 leden vertrekken, met medeneming van 272 miljoen kilo melk. Ook bij Leerdammer ging weer een aantal leveranciers weg, al doet Leerdammer geen uitspraken over het aantal. Onder leveranciers wordt gesproken over zo'n 20 miljoen kilo melk die naar andere verwerkers gaat.

Onvrede drijvende factor
Opmerkelijk is dat bij beide bedrijven onvrede over de onderlinge verhoudingen een hoofdrol lijken te spelen bij het verlies van leden/leveranciers. Bij FrieslandCampina komt daar het effect van de leveringscertificaten nog bovenop. Wel lijkt de benoeming van een nieuwe voorzitter voorlopig iets extra rust te hebben gebracht. Bij Leerdammer heeft de komst van een nieuwe eigenaar geen verandering ten positieve gebracht in de verhoudingen, melden leveranciers. 

Van de onrust bij de bovengenoemde bedrijven profiteerde een viertal andere partijen. Royal A-ware trok ook dit jaar de meeste overstappers aan, geholpen door een nieuwe uitbreiding van het 'Beter voor'-programma van Albert Heijn. De 5, of in sommige gevallen eerst 3 cent,  extra die dit programma oplevert, is geld dat veel veehouders niet graag laten liggen.

Vrijere bedrijfsontwikkeling spreekt aan
Ook het feit dat geen inleg nodig is en het zich vrijer kunnen ontwikkelen als ondernemer spreekt aan. Daarmee, en met een scherpe melkprijs,  trekt ook Vreugdenhil Dairy Foods een grote groep nieuwe leveranciers aan. Tot het einde van dit jaar is al voor meer dan 100 miljoen kilo aan extra melk bij geworven. Volgend jaar moet de teller nog eens 50 miljoen kilo verder omhoog gaan.

De derde winnaar op de zuivelmarkt is DOC Kaas, de coöperatie die jarenlang alleen maar leden en melk zag verdwijnen. Overstappers zijn met name afkomstig van FrieslandCampina. Ze brengen zo'n 50 miljoen kilo melk mee. 

Deel Duitse DOC-leden naar DMK
In Duitsland, waar DOC Kaas ook een groep leden heeft, vertrekt mogelijk een aantal van hen naar de grote zustercoöperatie DMK. DOC Kaas heeft tijdens de rayonvergadering in Duitsland namelijk een voorstel gepresenteerd om de Duitse leden de mogelijkheid van overstap aan te bieden per 1 januari. Deze overstap is vrijwillig. De afgelopen jaren heeft DOC Kaas de leveringsvoorwaarden in Duitsland op diverse onderdelen gelijkgetrokken aan die van DMK. Daardoor, of desondanks, kan het voor individuele leden aantrekkelijker zijn om de melk te leveren aan en lid te worden van DMK, zo meldt DOC.  Het voorstel is volgens de coöperatie goed ontvangen en een aantal heeft dit in overweging.

Zuivelhandelaar en verwerker Farmel mag zich ook bij de winnaars rekenen. Het bedrijf in Emmeloord groeit gestaag door en daar hoort ook een uitdijend aantal melkveehouders bij. Een eigen melkprijs heeft Farmel niet. De meeste leden ontvangen een melkprijs die gebaseerd is op de garantieprijs van FrieslandCampina, maar dan zonder de nabetaling.