De formerende partijen voor een nieuw kabinet zijn dicht bij een akkoord over de aanpak van de stikstofcrisis, meldt het AD. Volgens de krant leggen de partijen daarin niet vast hoeveel de veestapel moet krimpen. Minder stikstofuitstoot kan ook bereikt worden door stallen aan te passen of melkveebedrijven te verplaatsen. De partijen willen zich richten zich op melkveebedrijven rond natuurgebieden. Zowel LTO Nederland als Farmers Defence Force hameren er in hun reacties op dat draagvlak voor een stikstofplan cruciaal is.
Volgens het AD moet er tot 2030 zo'n €20 tot €30 miljard worden vrijgemaakt voor het 'transitieplan' voor de landbouw. Hiermee moet naast stikstof- ook de CO2-uitstoot worden verlaagd en een betere waterkwaliteit worden gerealiseerd. In een van de twee plannen die het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) van de zomer doorrekende, is ook ruimte voor stikstofreductie door technische oplossingen. Dat plan (variant A) gaat uit van vermindering van de ammoniakuitstoot door een combinatie van techniek en krimp van de melkveestapel van 30%.
Afgelopen dinsdag (9 november) hield Aaldrik Tiktak, wetenschappelijk onderzoeker bodem en water bij het PBL, een presentatie voor de Kamercommissie voor Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) over de quickscan van beide beleidspakketten. Hierin maakte hij de kanttekening dat technische oplossingen om stikstofuitstoot terug te dringen in de praktijk vaak minder effectief zijn dan in proefopstellingen.
In beiden varianten is sprake van onteigening. Of dat ook onderdeel wordt van het stikstofakkoord van het kabinet, is niet duidelijk. Volgens het AD wordt er ook gesproken over het verdelen van Nederland in vier zones, waarbij boeren in grote delen van Noord-Nederland en Zeeland hun gang mogen gaan en het in de buurt van natuurgebieden boervrij moet worden. Wat de status van deze optie is, is niet duidelijk.
Draagvlak
Voor LTO Nederland is draagvlak cruciaal. "De agrarische sector staat aan de vooravond van een grote transitie. Forse investeringen van de overheid zijn onontbeerlijk. Draagvlak voor plannen is minstens zo cruciaal. Zeker nu het vertrouwen van boeren in de overheid minimaal is. Onteigening, zonering en andere achter een bureau bedachte dwangmaatregelen horen dus sowieso niet op de formatietafel", reageert LTO-voorzitter Sjaak van der Tak op Twitter op de uitgelekte kabinetsplannen. "Als het geld wordt ingezet voor innovatie, agrarisch natuurbeheer, vrijwillig verplaatsen of vrijwillig stoppen dan zitten de formerende partijen op de goede weg. Terecht wordt er niet op dieraantallen gestuurd!"
Hogere regionale reductiepercentages werken juist tegen, vindt Van der Tak. De rapportenbrij, die ook op de formatietafel ligt, zorgt volgens hem voor onrust. Hij roept het kabinet op aan de slag te gaan met de 'door de sector, keten, ondernemers- en natuurorganisaties gepresenteerde plannen, zoals Duurzaam Evenwicht en Coalitie Toekomstgerichte Melkveehouderij'.
Vrijwillig stoppen
Farmers Defence Force is net als LTO van mening dat beschikbaar geld moet worden ingezet voor innovatie en het eventueel vrijwillig verplaatsen of vrijwillig stoppen van bedrijven, 'als dat daadwerkelijk vrijwillig is'. "Wanneer de formerende partijen die kant op willen, zitten ze op de goede weg", aldus FDF op zijn website. Daarbij stelt FDF de voorwaarde dat het landbouwareaal op sterkte blijft. "De landbouwsector moet ruimte blijven houden. Dat aanbod hebben we in oktober 2019 binnen het Landbouw Collectief al gedaan! Daar ligt de oplossing. Daar ligt het draagvlak onder de boeren!" FDF roept de formerende partijen op: "Geef inhoud aan uw voorgenomen 'nieuwe bestuurscultuur'. Zoek draagvlak. Ga met ons om tafel. Dan lossen we het op. Heb respect voor andermans eigendom!"
Ook Tiktak van het PBL gaf de politiek dinsdag de boodschap mee dat voor welk plan er ook gekozen wordt, draagvlak ontzettend belangrijk is. "Zorg voor voldoende draagvlak in vorm van bijvoorbeeld een landbouwakkoord of iets in die orde van grootte en wees duidelijk over de doelen voor blijvende boeren. Dat laatste is denk ik heel belangrijk. Maak daar lange termijnafspraken over en zorg dat dat beleid staat als een huis."
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.