Melkprijs naar niveau 2014, maar marge bederft feest

Maar afgezien van de simpele bedragen houdt elke verdere vergelijking snel op. De productiekosten zijn voor de gemiddelde melkveehouder sterk gestegen. De marge was destijds beslist veel beter. Melkveehouders en ook heel wat verwerkers zelf hebben de huidige hoge zuivelmarkt hard nodig om de gestegen kosten bij te houden, laat staan om weer een beetje vlees op de botten te krijgen. Duur voer en dure energie hakken er qua kosten hard in.

Spotprijscalculaties hoog
Wie kijkt naar verwaardingscalculaties voor melk, ziet dagprijzen van €46 tot €48 per 100 kilo en misschien nog hoger. Dat is ook het niveau waarop de spotmarkt zich beweegt. De gedachte kan dan opkomen dat de uitbetaalprijzen ook flink omhoog moeten. De genoemde prijzen zijn evenwel geen afspiegeling van de hele zuivelmarkt. Fabrieken hebben ook langlopende contracten die op een veel lager prijsniveau zijn vastgelegd. Fabrieken werken altijd met een mix van lange en korte termijncontracten voor hun producten. Ze moeten wel. Het is nodig voor de continuïteit en stabiliteit van de onderneming. Het effect van de hogere zuivelprijzen nu tikt pas veel geleidelijker door.

Grissen naar greep op markt
Voor fabrieken is het ook een grote vraag hoe lang de betere markt van dit moment zal aanhouden. De markt heeft een vrij grote mate van onvoorspelbaarheid. Het is iets waar bedrijven in de coronaperiode al sterk mee worstelden, en wat sindsdien niet echt verbeterd is. Het is grissen naar greep op de markt. Dat de huidige zuivelmarkt zo lang hoog zou blijven, durfden begin september ook weinigen te geloven. De moeite om greep te krijgen op de ontwikkelingen in de zuivelmarkt valt ook af te lezen aan de FrieslandCampina-garantieprijs van de laatste maanden. Nadat de garantieprijs voor augustus en in september amper omhoog ging, volgden twee hele grote stappen omhoog, en niet alleen dat. Ook gingen de laatste twee verhogingen gepaard met flinke correcties achteraf. Telkens werd met meer dan een derde achteraf bijgesteld. De rest van de verhoging is gebaseerd op aannames over het gedrag van collega-bedrijven in de komende periode. Toch rechtvaardigen de ontwikkelingen in de laatste maanden nog steeds een flinke melkprijsverhoging. Opmerkelijk in dit verband is dat concurrent Arla ondertussen veel geleidelijker prijsverhogingen doorvoert, terwijl die werkt met een vergelijkbare melkprijsformule als FrieslandCampina.

De wedstrijd van RFC zelf
Ondertussen zegt de maandelijks gepubliceerde garantieprijs weinig over hoe FrieslandCampina zelf in de wedstrijd zit. De garantieprijs wordt berekend volgens een vaste formule en niet direct aan de hand van zuivelprijzen. FrieslandCampina baseert de garantieprijs op de gedane en nog te verwachten uitbetaalprijzen van de concurrentie. Of de onderneming zelf mee kan komen met de eigen verdiensten, wordt achteraf bekeken. Doorgaans pakt dat goed uit, maar vorig jaar moest toch een keer geld worden teruggevorderd.