Achtergrond Fokkerij
Fokkerijclubs voelen zich genegeerd door CRV en Rijk
Wat voor zin heeft het nog om af te stemmen met rundvee-fokkerijbedrijf CRV over officieel niet-concurrentiële zaken zoals de nationale fokwaarden, als je toch niet wordt gehoord. Dit vragen KI-organisaties, spermahandelaren en andere fokkerij-gerelateerde organisaties die nog bestaan naast CRV, zich af.
Ze schuiven tot nog toe braaf aan in de zogenoemde 'Gebruikersraad' van coöperatie CRV, die als eigenaar van het Nederlands Rundvee Syndicaat en als erkende stamboekorganisatie de fokwaarden en fokdoelen voor de rundveestapel in Nederland mag vaststellen.
De berekening van de fokwaarden is vanuit de Europese fokkerijregelgeving gezien een taak die onder de verantwoordelijkheid van de erkende stamboekorganisatie valt, waarbij stamboektaken niet mogen worden belegd bij een organisatie waarmee een belangenconflict met de fokkers/aangeslotenen kan ontstaan. Op de laatste bijeenkomst van de Gebruikersraad van september in Wolfheze kwamen die niet-CRV'ers evenwel van een koude kermis thuis.
Fokdoelen 2020 al lang vastgesteld
Ze dachten dat ze nog inspraak hadden voordat de fokdoelen voor 2022 werden vastgesteld en bijvoorbeeld aanpassingen doorgevoerd konden krijgen. Uit een enquête onder boeren was bijvoorbeeld naar voren gekomen dat veehouders meer nadruk op gehaltes willen en ook minder nadruk op zachte doelen als Kringlooplandbouw. Het bestuur van CRV ging daar niet in mee. Erger dan, tijdens de bijeenkomst bleek dat het CRV-bestuur allang had besloten over de fokdoelen voor 2022, omdat er volgens bestuurder Paul Vriesekoop geen tijd meer was geweest. Dit blijkt uit stukken die in bezit zijn van Boerenbusiness.
Bestuur coöperatie ook baas bij bv
De deelnemers in de Gebruikersraad voelden zich geschoffeerd, maar formeel mag hun advies worden genegeerd. Toch is daarmee niet alles in orde. Structureel probleem is namelijk dat het bestuur van CRV ook één op één samenvalt met de Raad van Commissarissen van CRV bv. Dat is een probleem, omdat de dominante fokkerij-organisatie - die sterk commercieel is beïnvloed - zo de eigen agenda kan doorduwen en dat vaak ook doet. Dat is in strijd met de Europese fokkerijregelgeving. Daar is door de jaren heen vele malen op gewezen, maar CRV, noch de toezichthouders RVO en NVWA doen daar iets aan.
Bijeenkomst NVO
Direct gevolg van de laatste bijeenkomst van de Gebruikersraad van CRV is dat de Nederlandse Veeverbeteringsorganisatie (NVO) deze week (20 oktober) een bijzondere bijeenkomst heeft bijeengeroepen om zich te beraden op hun positie. De voorzitter van de club wilde daar vooraf niet vooruit lopen, maar uit stukken die zijn verspreid, blijkt zijn grote ongenoegen.
Eerlijkheidshalve constateert hij ook dat de fokkers die hun gegevens vastleggen in het stamboek van CRV de nu ontstane situatie misschien wel deels over zichzelf hebben afgeroepen. Te lang zijn ze te weinig kritische geweest en onderling te verdeeld om de CRV-problematiek aan te pakken. Van CRV is een reactie gevraagd, maar nog niet ontvangen.
Fusie ongewenst
Uiteindelijk was er bij de vorming van CRV in 1998 al verzet tegen de totstandkoming en bundeling van fokkerij- en commerciële activiteiten in één rundvee-organisatie. Tweede Kamerlid Pieter ter Veer verzette zich er vergeefs tegen. Landbouwminister Van Aartsen gaf aan dat hij de fusie ongewenst vond, maar niet kon tegenhouden en dat de toetsing op de geldende fokkerijregelgeving belegd was bij het Landbouwschap en later het Productschap Vee en Vlees.
CRV zelf stelt steeds van geen probleem te weten, maar het blijft voor anderen verbazend dat stamboektaken en commerciële taken in één organisatie en onder één bestuur bij elkaar mogen zitten. Sterker nog, de route om stamboekgegevens vast te leggen in de database van coöperatie CRV verloopt nog altijd via CRV bv, ook al is dat in strijd met de EU-wetgeving.
Deze regelgeving schrijft namelijk voor dat specifieke technische stamboekactiviteiten (waar de dataverzameling, het prestatieonderzoek en de fokwaardeschatting onder valt) niet mogen worden belegd bij een derde organisatie, wanneer er een belangenconflict bestaat tussen die derde organisatie en de economische activiteiten van fokkers die aan het fokprogramma deelnemen.
Alle data via commercieel meldpunt
Bij CRV b.v. komen alle fokkerijgegevens van de aangesloten Nederlandse en Vlaamse fokkers/deelnemers van het stamboek binnen. Daarna pas gaan komen de gegevens terecht in de stamboekdatabase van de stamboekorganisatie/de coöperatie. Meer nog: CRV bv ontvangt ook alle I&R-gegevens die bij RVO binnenkomen. De I&R-database is de burgerlijke stand van alle Nederlandse runderen, die wordt gebruikt door onder meer het ministerie van LNV.
Ook komen bij CRV bv alle melkcontrolegegevens binnen. Alle veehouderij-data gaan zo eerst langs een commercieel meldpunt. Het is de ideale plek om met 'big data' aan de slag te gaan, een van de uitgesproken ambities van CRV bv. Vraag is wel of CRV bv dit zomaar mag doen. Volgens (en ook bij) KI Samen, een van de organisaties die al jaren ten strijde trekt tegen de volgens ook haar niet toegestane bundeling en vermenging van activiteiten, kan en mag dit niet. KI Samen is vanwege haar bezwaren al jaren verwikkeld in een juridische strijd met zowel CRV als met het ministerie van LNV en RVO.
Vaak wordt het gebruik van 1 gezamenlijke bankrekening door het hele CRV-cluster ook gezien als ongewenst, maar volgens CRV heeft dit te maken met de factoring-praktijk die wordt toegepast.
Gekke Henkie
De organisatie maakt door allerlei tegenwerking echter niet de voortgang die ze hoopt. Stukken die ze opvraagt met een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur (WOB) komen niet en/of worden zodanig onleesbaar gemaakt dat er niets zinnigs meer uit is op te maken. Het is een uitputtingsstrijd, waarin de organisatie het risico loopt te worden weggezet als 'gekke Henkie'. CRV heeft zich in meerdere interviews ook al schouderophalend uitgelaten over de inspanningen van KI Samen.
Net als de verontwaardigde afgevaardigden in de Gebruikersraad van CRV voelt KI Samen zich structureel tegengewerkt door RVO en toezichthouder de NVWA. Naast KI-Samen hebben ook andere betrokkenen de misstanden in de veeverbetering al jaren geleden aangekaart tot op hoog niveau bij het ministerie van LNV, RVO en de NVWA. Deze personen, die uit angst voor represailles niet met naam willen worden genoemd, stellen dat met hun meldingen over zaken die niet in de haak zijn, amper iets wordt gedaan. De meldingen lijken volgens hen te worden afgehouden door ambtenaren van RVO en de NVWA waardoor handhaving van hogerhand uitblijft. De redactie van Boerenbusiness beschikt ook hiervan over bewijsmateriaal.
Schriftelijke vragen over deze zaken leiden vooralsnog niet tot meer duidelijkheid. Vooral omdat (vermeend) toezichthoudende organisaties naar elkaar verwijzen voor inhoudelijke reacties.
Klaas van der Horst
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.