Aangeboden door Limagrain
'Kansen voor veldbonen als krachtvoer in veehouderij'
Veldbonen staan bij veehouders in de belangstelling als productie van krachtvoer, maar binnen de huidige derogatie zijn de mogelijkheden nog beperkt. Het nieuwe GLB en eventuele gewasspecifieke derogatie maakt de teelt mogelijk aantrekkelijker. Daarom start WUR een studie om op basis van de energie- en eiwitbehoefte van de koe het beste bouwplan te berekenen.
Wim van Dijk is onderzoeker nutriënten en bodem binnen WUR en heeft in het verleden veel onderzoek gedaan naar snijmaïs en voedergewassen binnen een bouwplan. Het huidige bouwplan op melkveebedrijven wordt vooral bepaald door de derogatie-eis van 80% grasland. Daar hebben veel veehouders nu mee te maken, waardoor er slechts beperkt ruimte is om naast gras en maïs andere gewassen op te nemen.
"In de studie die onlangs is gestart, kijken we eerst naar de behoefte van het vee en leiden we daaruit het bouwplan af. Ook zullen we aspecten als vermindering van emissies van broeikasgassen en ammoniak meenemen", legt Van Dijk uit. "Daarbij kijken we nadrukkelijk ook naar bouwplannen die niet voldoen aan de derogatie-eis van minimaal 80% gras. De huidige derogatievoorwaarden zijn immers niet in beton gegoten. Bij bijvoorbeeld een gewasderogatie zouden er al meer mogelijkheden zijn." De studie is onderdeel van het PPS-project Ruwvoer, Bodem en Kringlooplandbouw.
Veldboon als rust- en eiwitgewas
In de studie worden verschillende voedergewassen meegenomen, waaronder de veldboon. "Binnen de gesprekken over de invulling van het nieuwe GLB worden veldbonen al expliciet benoemd als rustgewas en eiwitgewas." Dit zou betekenen dat telers van dit gewas meer financiële ondersteuning krijgen. "Rustgewassen, waaronder veldbonen, zijn gunstig voor de bodemvruchtbaarheid", legt Van Dijk uit. "De oogst wordt met minder zware machines uitgevoerd dan bijvoorbeeld de bietenoogst. Ook kunnen veldbonen vroeger in het seizoen worden geoogst, onder vaak drogere omstandigheden."
Positieve eigenschappen
Naast het feit dat de eigenschappen van het eiwit van de veldboon die van soja het dichtst benaderen, heeft de veldboon ook teelttechnisch een aantal voordelen. Vlinderbloemigen (zoals de veldboon) hebben de eigenschap dat ze stikstof uit de lucht binden. Dit zorgt voor een nalevering van stikstof waar het volggewas van profiteert, terwijl de teelt zelf geen of weinig stikstof vraagt. De vroegere oogst in augustus of september laat ruimte om daarna gras, een groenbemester of ander wintergewas in te zaaien. Er kan mogelijk zelfs nog een snede van gemaaid worden.
Voordelen van mengteelt
Onkruidbestrijding en bepaalde ziektes zijn een lastig punt bij veldbonen. Dat nadeel kan deels ondervangen worden door het in mengteelt met granen te telen. Zo ontstaat er sneller een sluitend gewas en is er minder onkruidbestrijding nodig. Nadeel is wel de iets lagere eiwitopbrengst. Bij zowel een monocultuur als een mengteelt zijn er twee opties; het hele gewas als ruwvoer in het deegrijpe stadium inkuilen (GPS) of maaidorsen voor echte krachtvoerteelt. In dat laatste geval is de eiwitopbrengst hoger. De ervaring van Van Dijk is dat er in de praktijk meer belangstelling is voor veldbonen als krachtvoer.
Ruimere vruchtwisseling
Een ander aandachtspunt is dat veldbonen schadelijke pathogenen kunnen vermeerderen. Dit speelt met name op lichtere gronden met aaltjesproblemen. "Als er naast gras en maïs ook aardappelen in je bouwplan voorkomen, dan moet je daar wel alert op zijn", aldus Van Dijk. "Het hoeft geen probleem te zijn, maar het is iets waar je rekening mee moet houden op gevoelige gronden of wanneer bepaalde besmettingen aanwezig zijn." Voor veldbonen geldt sowieso het advies om een ruimere vruchtwisseling aan te houden van minimaal 1 op 4 of 1 op 5.
Veldboon of ander gewas?
Naast veldbonen zijn ook voederbieten, graan, gras-klaver of gras-luzerne goede opties voor meer eiwit van eigen bodem. Van Dijk: "Daarbij staat de behoefte van de koe centraal, maar moeten we ook rekening houden met andere randvoorwaarden, zoals klimaat en ammoniak. Binnen de huidige studie onderzoeken we hoe dit allemaal het beste past in relatie tot grondsoort en bedrijfsintensiteit." Aanvullend op de studie worden op Proefbedrijf Vredepeel in een veldproef verschillende gewassen met elkaar vergeleken. Beide onderzoeken zullen inzicht geven in wat het beste is voor de koe en de melkveehouder.
Meer weten over teelt en vervoedering van veldbonen? Download hier de whitepaper.
