Fonterra: melkplas Nieuw-Zeeland groeit niet verder

Dit liet Rivers doorschemeren in Nieuw-Zeelandse media. Het gunstige klimaat, de aanwezigheid van zuivelgigant Fonterra en de ontwikkelingen op de zuivelmarkt met China als belangrijker koper waren de juiste ingrediënten aanwezig voor een flink uitdijende melkplas. De melkproductie in Nieuw Zeeland bereikte in het seizoen 2020/2021 een recordniveau. Bovendien liggen de melkprijzen de afgelopen periode daarbij op een relatief hoog niveau. Een combinatie van een goed melkseizoen mét goede prijzen is zeldzaam.

Toch is de stemming in de Nieuw-Zeelandse zuivelsector daardoor niet overdreven positief. Veel bedrijven hebben de hoge opbrengsten nodig om de schuldenlast terug te brengen en de impact van de broeikasgasemissies uit de melkveehouderij op de omgeving staan steeds vaker in de spotlight. Gevreesd wordt dat de aanpak van laatstgenoemde probleem tot hogere kosten gaat leiden. Rivers waarschuwt dat dit leidt tot het tot stilstand komen van de groei.

Regelgeving beperkt ontwikkeling
De CFO van de zuivelcoöperatie ziet op dit moment geen sterke stijging meer in de melkproductie. Regelgeving beperkt daarbij de hoeveelheid grond die de melkveehouderij in gebruik kan nemen. Rivers: "We zien niet meer dat nieuwe grond voor melkveehouderij in gebruik wordt genomen, dat is echt een verschil met enkele jaren terug." In sommige gebieden zou zelfs sprake zijn van een daling in de totale hoeveelheid voor melkveehouderij gebruikte gronden: "Boeren gaan percelen gebruiken voor bos- en tuinbouw, huizenbouw of zelfs zonnepanelen."

Hoewel stijgende productiecijfers per koe mogelijk nog wel voor een bescheiden productiegroei kunnen zorgen, voorziet hij dat de sterke groei als het land de afgelopen 10 jaar gezien heeft verleden tijd is. Het meest waarschijnlijk acht Rivers een stabiele productie of zelfs een lichte daling.

Wereldwijde zuivelvraag moet resultaatontwikkeling ondersteunen
Om de financiële prestaties van het bedrijf toch verder te ontwikkelen, moet Fonterra goed inspelen op de wereldwijd stijgende vraag naar zuivel. Rivers voorziet een jaarlijkse groei van de vraag van tussen de 2% en 3%. Het bedrijf moet volgens de bestuurder nog meer waarde uit elke liter beschikbare melk gaan halen. Een mogelijkheid voor het bedrijf om zich daarbij te onderscheiden, is de relatief gunstige totale emissie per kilo geproduceerde melk in vergelijking met concurrenten uit andere landen.

Rivers daarover: "Voor het eerst in de historie hebben we wellicht iets een keuze om te bepalen aan wie wij onze producten verkopen. We kunnen daarbij wellicht kiezen voor klanten die duurzaamheid écht waarderen en daarvoor betalen. Dat is een duurzame manier van zuivel produceren".

Mogelijk nieuwe verdienmodellen
Andere ontwikkelingen waarop moet worden ingezet is meer nutritionele waarde creëren uit de bestaande hoeveelheid beschikbare melk en mogelijk ook plantaardige melk: "Als onze leden besluiten landbouwgrond anders in te zetten (grondstoffen plantaardige melk), kan Fonterra wellicht ook op deze markt een rol van betekenis gaan spelen." Toch verwacht de bestuurder dat koemelk ook over 30 jaar nog altijd de core-business van Fonterra is.

Ook analisten van consultancy-gigant KPMG verwachten dat er de komende 20 jaar geen forse groei van de melkproductie meer te zien is. Massale en grootschalige melkveebedrijven worden minder gewoon en er wordt meer ingezet op een breder pallet exportproducten van meer toegevoegde waarde, waaronder plantaardige alternatieven.