'Melkprijs stabiel tot licht stijgend door minder melk'

Het grootste deel van het afgelopen jaar werd gekenmerkt door corona. Inmiddels wordt met meer duidelijkheid naar de toekomst gekeken, stelt de Rabobank in de nieuwste Zuivelupdate. Op basis van de huidige, hogere prijzen voor basiszuivelproducten verwacht de bank in de komende drie maanden een stabiele tot lichte stijging in de melkprijzen. "Het verleden toont dat het zo'n 2 maanden duurt voordat de stijgende prijzen van de zuivelproducten leiden tot een hogere melkprijs voor de melkveehouder."

Sinds januari laten de prijzen voor de zuivelproducten fikse plussen zien. Van begin december tot de tweede helft van februari steeg de prijs voor magere melkpoeder bijvoorbeeld met +7,7% tot € 2.348 per ton en boter ging met 5,3% omhoog naar €3.584 per ton. Ook is volle melkpoeder 6% duurder geworden (tot €2.913 per ton) en er is een stijging zichtbaar van maar liefst 14% in mozzarella (tot €2.850 per ton). Deze stijgingen komen onder andere door meer vraag in de Europese Unie en vanuit Azië. "Ook speelt mee dat de zuivelvoorraden en melkaanvoer beiden lager zijn dan verwacht."

Minder melk verwacht
De Rabobank verwacht dat de melkproductie in de 7 grootste melkproducerende landen dit jaar met 1,1% groeit. Dat is minder dan de 1,6% van vorig jaar. "Het maakt dat het aanbod van melk dit jaar kleiner wordt", schrijft de bank. "Voor het eerste kwartaal verwachten we geen toename van de melkproductie, maar wellicht zelfs een afname, gevoed door de ongunstige koude en natte weersomstandigheden." De bank ziet vervolgens in het tweede en derde kwartaal een lichte groei van 0,9% en 0,6%, ten opzichte van vorig jaar.

In de Europese Unie is de productie afgelopen jaar het sterkste gestegen in Italië (+4,1%), Ierland (+3,8%) en Polen (+2,0%). In Nederland steeg de melkaanvoer met 1%, in vergelijking tot een jaar eerder. "Verwacht wordt dat het winterse weer ook in Nederland in de eerste maanden van het nieuwe jaar voor een daling van de productie zal zorgen. Voor het gehele jaar voorzien we een stabiele tot kleine groei in de productie, afhankelijk van de weersomstandigheden in het groeiseizoen."

Kansen voor de melkveehouder
De coronacrisis heeft het consumentengedrag ook flink veranderd. Zo is er meer vraag gekomen naar lokaal geproduceerd voedsel en wordt meer verkocht via de korte keten. Volgens de Rabobank creëert dit kansen voor de melkveehouder. "We zien dat verwerkers en retail op dit veranderende gedrag inspelen door nieuwe melkstromen te ontwikkelen. Voorbeelden zijn: 'On the way to PlanetProof' en 'Beter voor Koe, Natuur en Boer'." De schattingen tonen aan dat ongeveer 2.000 melkveehouders momenteel produceren onder een dergelijk keurmerk.

Een andere kans is de importbehoefte vanuit China. "We verwachten dat de invoer van melkequivalenten in China over de eerste helft van dit jaar met 2% groeit, in vergelijking tot dezelfde periode in 2020. Dit komt door de stijgende zuivelprijzen in China en voorraadopbouw. Voor de tweede helft van 2021 verwachten we een daling in de importbehoefte van 11% (over het hele jaar). Dit door een afname in de vraag. Daarnaast zijn de voorraden tegen het einde van jaar verder opgestapeld."

Een uitdaging voor de lange termijn blijft de liquiditeit op het bedrijf. "In het afgelopen jaar was de melkprijs €2 per 100 kilo lager dan in 2019. Die dip hebben de meeste veehouders goed opgevangen, maar bij sommige bedrijven zorgt het voor druk. Dit komt veelal door een combinatie van kostenverhoging (als gevolg van de droogte) en stijgende voerkosten." De bank stelt dat de huidige melkprijs gemiddeld genomen voldoende is, al is deze wel te laag om op langere termijn aan alle verplichtingen te kunnen blijven voldoen.