Op nieuw ingezaaid grasland worden de laatste paar jaar nog al eens kale plekken waargenomen. Het gras komt goed op maar valt na een paar weken uit. Het probleem speelt vooral op zandgrond en in sommige gevallen ook in bestaand gras. Wat de exacte omvang is, is moeilijk vast te stellen maar diverse adviseurs melden percelen te kennen met uitval.
Navraag bij Wageningen UR leert dat er heel veel factoren zijn die de kale plekken kunnen veroorzaken. Naar de recente problemen met grasuitval is nog geen gericht onderzoek gedaan, maar de universiteit heeft wel eerdere onderzoeken gedaan. Eén of een combinatie van onderstaande factoren kunnen uitval veroorzaken.
Onbalans
Omdat het vooral nieuw ingezaaide weiderij betreft kan het goed mogelijk zijn dat evenwicht tussen aaltjes en schimmels verstoord is. In bestaand grasland is als het goed is, een evenwicht tussen het bodemleven en de grasmat. Als de wei wordt gescheurd voor bijvoorbeeld vernieuwing of teelt van mais of aardappelen, raakt de balans verstoord. Het nieuwe ingezaaide gras levert (nog) onvoldoende organisch materiaal om het bodemleven de voeden. Nematoden vreten teveel van het broze plantje waardoor die afsterft, met kale plekken als gevolg. Droogte na het zaaien kan dit effect nog vergroten. De plant heeft meer stress en is gevoeliger voor ziekten en plagen.
Een verstoring in de bodemstructuur kan ook een mogelijke oorzaak zijn. Op de zandkoppen in een perceel lijken relatief gezien de meeste kale plekken te ontstaan. Een storende laag en/of slechte vochthuishouding wordt vaak op deze plekken het eerste zichtbaar. Door het relatief warme weer in de herfst en winter van de afgelopen jaren zouden insecten langer actief kunnen blijven. Larven zoals Engerlingen kruipen pas later de grond in om te overwinteren.
Onderzoek ForFarmers
ForFarmers heeft in oktober 2020 onderzoek gedaan op 4 percelen zandgrond in Oost-Nederland. Er zijn grondmonsters genomen op de goede en slechte plekken in de percelen. Na analyse blijkt dat de bemesting en de aanwezige insecten geen veroorzakers zijn van de kale plekken. De monsters bevatten wel veel aaltjes en schimmels.
Bob Keurentjes, Innovatiemanager Ruwvoerteelt bij ForFarmers: "Alleen kunnen we er nog niet uit opmaken in welke mate de schade door de aaltjes en schimmels komt. Het gras is namelijk gezaaid in uitdagende - droge - omstandigheden. Hierdoor vermindert de weerstand van de plant en wordt de gevoeligheid voor ziekten en plagen groter. Nader onderzoek moet inzicht geven over de omstandigheden en de populatie aaltjes en schimmels die het grootste effect hebben op de schade, zodat in de toekomst deze problemen kunnen worden voorkomen en er bij optredende schade gericht kan worden ingegrepen."
Reparatie
Er zijn verschillende mogelijkheden de kale plekken te herstellen. Adviseurs benadrukken te wachten tot de grond bekwaam is. Met knoeien onder natte omstandigheden wordt het probleem alleen maar erger. Als er op het perceel kleine kale plekken zijn waar nog wat gras staat, kan een vroege kleine kunstmestgift voldoende zijn voor herstel. Als de grond nog onvoldoende is aangedrukt, wordt rollen geadviseerd. Bij grote kale plekken waar te weinig planten staan, is doorzaaien nodig.