Zoeken naar kopers op markt voor stikstofrechten

De aankoop van kilo's ammoniak is door de provincies Zeeland, Noord-Brabant, Limburg en Overijssel inmiddels mogelijk gemaakt, maar (potentiële) kopers roeren zich nog niet. Mede daardoor is de prijs nog niet te vergelijken met die van fosfaatrechten per koe. 

Ondanks het boerenprotest tegen onder andere de uitverkoop van de productierechten in de veehouderij, roert een groep stoppers zich. Zij rekenen zich rijk met de nieuw ontstane handel. Deze groep ziet graag prijzen die vergelijkbaar zijn met de prijs van fosfaatrechten. 

Landbouwgrond wordt immers ook voor de hoofdprijs opgekocht voor windmolens en zonneparken. Menigeen gaat hier door de knieën voor de royale opbrengsten die dat kan opleveren. Nu krijgen veehouders in de buurt van Natura 2000-gebieden de kans om een financiële klapper te slaan, zo luidt de redenatie. 

Kilo's aanbod vrij duidelijk
Maar zover is het nog lang niet. Op Internet is inmiddels een handvol aanbieders van stikstof (ammoniak) rechten te vinden. Hun aanbod bij elkaar opgeteld levert een gemiddelde vraagprijs op van €75,- per kilo netto (30% afroming ten bate van natuurbescherming is verrekend). 

Dit is slechts een indicatie, want vooral de ligging van het bedrijf dat rechten te koop aanbiedt ten opzichte van een Natura 2000-gebied bepaalt de waarde van de rechten. De aanbieders vermelden die informatie echter niet. Hooguit wordt een postcode of plaats genoemd. Pas na gebruik van de Aerius-calculator wordt de precieze waarde van de rechten duidelijk. Om die reden wacht de provincie Overijssel met het mogelijk maken van transacties totdat de update van het Aerius-model in oktober gereed is. 

Er zijn ook handelaren en bemiddelaars in stikstof (ammoniak) rechten die vanwege de grote onzekerheid nog geen prijzen vermelden en voorzichtig zijn om de transacties definitief te maken. Weliswaar komt de aanbodkant van de markt steeds beter in beeld, maar over de vraagkant bestaat nog veel onduidelijkheid. Veel vraag vanuit de veehouderij zelf is er niet. 

De provincie Overijssel meldde bij het bekend maken van het besluit dat ze extern salderen toe staan, dat ze niet zozeer een leegverkoop door partijen buiten de agrarische sector te vrezen, maar vooral vraag te zien vanuit de veehouderij zelf. Ontwikkeling van deze bedrijven, zonder dat de totale provinciale stikstofuitstoot stijgt, kan alleen als extern salderen mogelijk wordt gemaakt, zegt de provincie Overijssel. Het is natuurlijk ook goed mogelijk dat er provinciale verschillen bestaan in vraag en aanbod, bijvoorbeeld vanwege de veebezetting per hectare. 

Veel onduidelijk over vraagkant
Over het algemeen sluiten handelaren zich aan bij het beeld dat de provincie Noord-Brabant heeft geschetst van de markt van stikstofrechten. Er is veel meer aanbod dan vraag. Een van de verklaringen hiervoor is ingewikkelde vergunningverlening bij het extern salderen, die gaandeweg het proces nog kan veranderen. Dit wordt ook door de provincie Noord-Brabant erkend. 

Daar komt bij dat Rabobank zich vorige week tegenstander verklaarde van het extern salderen. Dat 's lands grootste kredietverlener in de agrarische sector dit standpunt inneemt, helpt de handel natuurlijk ook niet op gang. Nieuw is de rol die de bank speelt in de handel van productierechten niet.

Een andere belangrijke factor die de vraagontwikkeling bepaalt,  is de vraag vanuit de industrie, het (vlieg)verkeer, woningbouw en infrastructuur. Hierover bestaat echter nog veel onduidelijkheid. Verder is het nog de vraag of de zogenaamde PAS-melders misschien toch de markt op moeten, als de regering niet in staat blijkt te zijn een andere oplossing te vinden voor de bedrijven die veronderstelden met een melding te kunnen volstaan bij uitbreiding van hun bedrijf. Zeker 3.000 veehouderijbedrijven zagen hun vergunning vernietigd worden door de uitspraak van de rechter over de PAS, in mei 2019. 

Verlease-risico
Als enige provincie tot nu toe staat de provincie Gelderland vooralsnog koop-en verkoop niet toe, omdat deze provincie er nog geen vertrouwen in heeft dat de veehouderij wordt 'leeggekocht'. Maar (ver)lease is al wel mogelijk in de provincie Gelderland. Dit kan echter wel leiden tot een (definitieve) lagere referentiesituatie voor bedrijven die stikstofrechten leveren, als er geen Natuurschermingswetvergunning is maar alleen melding in het kader van het Activiteitenbesluit is gedaan.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.