Plafond in melkproductie beter voor prijs en milieu

De 13 grootste zuivelondernemingen ter wereld hebben in de periode tussen 2015 en 2017 de melkaanvoer met 8% zien stijgen. Hun broeikasgasuitstoot steeg in diezelfde periode met 11%, harder dus dan de volumegroei. Dat is nadelig voor het milieu én de melkprijs.

Dat zeggen onderzoekers van het Institute for Agriculture & Trade Policy (IATP) in een nieuw rapport. De zuivelproductie moet worden gereguleerd door maxima te stellen of te kiezen voor lokale, kleinschalige systemen die alleen schijnbaar onduurzaam zijn. Beleidsmatig ingrijpen is volgens IATP nodig om de negatieve consequenties van de groeiende zuivelproductie te dempen.

In India produceren 16,5 miljoen boeren (vaak boerinnen), met gemiddeld 1 of 2 koeien per bedrijf, 20% van alle melk ter wereld. De Indiase melkproductie steeg in de genoemde 2 jaar fors. Het leeuwendeel van deze melk kwam niet op de mondiale zuivelmarkt terecht, maar is direct aan consumenten verkocht.

De forse productiestijging leidde bij de melkverwerkende coöperatie Amul tot maar liefst 43% meer broeikasgasuitstoot. De Indiase overheden willen de melkverwerkingscapaciteit sterk verhogen. Dat resulteert waarschijnlijk in kapitaalintensievere systemen, die de arme en kleine boeren de markt uit jagen. Te verwachten is echter wel dat de CO₂ per liter melk fors daalt. De vraag is of de wereld blij moet zijn met een dergelijke ontwikkeling.

46% van de uitstoot
Van de 13 grootste zuivelondernemingen zitten er 6 in de Europese Unie (waaronder FrieslandCampina, Arla Foods en Danone), 3 in de Verenigde Staten (zoals de Dairy Farmers of America) en 1 in Nieuw-Zeeland (Fonterra). Samen zijn ze goed voor 46% van de totale melkproductie wereldwijd, maar volgens het IATP ook de meeste broeikasgasuitstoot.

In deze westerse landen is de landbouw grootschaliger dan in India. Dat leidt weliswaar tot lagere emissies per liter melk, maar verlaagt de totale emissies niet. Het voordeel van lagere emissies wordt ingehaald door een veel groter volume, waar het publiek ruimhartig en tegen lage prijzen gebruik van maakt. Het rapport is er stellig over: "de emissie per kilo melk verbergt de milieunadelen van overproductie."

Dumpen op de wereldmarkt
Als gevolg van de toegenomen productie in de EU, de VS en Nieuw-Zeeland, dook in 2015-2016 de melkprijs wereldwijd omlaag. Grote melkverwerkers dumpten hun zuivelproducten op de wereldmarkt, waardoor de opbrengstprijs onder de kostprijs daalde en kleine en middelgrote melkveehouderijen het zwaar hadden.

De hogere en zogenaamd duurzamere melkproductie door de lagere uitstoot per liter leidde tot meer broeikasgassen en financiële risico's voor het totale boerenbestand. Daarom roepen de onderzoekers van IATP op tot beleidsmatig ingrijpen. Een hogere melkproductie per dier is wel degelijk duurzaam, maar alleen als de totale productie wordt gemaximeerd. Alleen dan zijn de productie en de uitstoot in het gewenste evenwicht te brengen.

Productieplafonds afspreken
Het IATP publiceerde 2 jaar geleden ook al een rapport waarin de impact van de veehouderij op het klimaat centraal stond. Ditmaal pleiten de opstellers voor drastische hervormingen in het bestaande beleid. Alleen dan zijn de doelstellingen uit het klimaatakkoord van Parijs te halen.

Het Gemeenschappelijk Landbouw Beleid (GLB) in de Europese Unie en de 'Farm Bill' in de Verenigde Staten bieden daar volgens hen de instrumenten voor. Overheid en zuivelaars kunnen productieplafonds afspreken om de prijs van zuivel niet te bederven en niet aan te zetten tot nodeloze en te goedkope consumptie.

De onderzoekers zelf geven de voorkeur aan de gedecentraliseerde en lokale zuivelmarkt, zoals die nu in India bestaat. Dat is het meest heilzaam voor het milieu en de boeren. De uitstoot per liter melk is weliswaar hoog, maar het negatieve effect daarvan wordt gecompenseerd door een veel lagere consumptie per hoofd van de bevolking.

Dit artikel is afkomstig van Foodlog.nl en maakt deel uit van de contentsamenwerking tussen Boerenbusiness en Foodlog.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.