Wel of niet vrijwillige melkreductie?

Vorige week voerde de European Milk Board door heel Europa actie voor vrijwillige melkreductie in plaats van het huidige interventiebeleid, dat is aangevuld met ruimere concurrentieregels.

Niet achteraf handelen
Volgens de European Milk Board en het Europees Comité van de Regio’s is het plan van de Commissie om de steeds groter wordende crisis met particuliere opslag aan te pakken, eerder inefficiënt gebleken. De crisis van 2015-2017 werd pas gestopt toen eind 2016 het programma voor volumevermindering werd gecoördineerd door de Europese Commissie, waardoor vervolgens een abrupt einde kwam aan de daling van de melkprijzen.

Ulrika Landergren, voorzitter van het Europees Comité van de Regio’s, benadrukt het grote belang van tijdig handelen. "Vanaf het begin handelen in plaats van achteraf is minder kostbaar. Het besluit van de Raad van EU ministers heeft alleen zin als de door de Commissie voorgestelde opslagmaatregel beperkt is en wordt aangevuld met een EU-programma voor volumevermindering. Gebeurt dat niet, dan gaan de voorraden gedurende lange tijd een prijsdrukkend effect hebben op boerderijmelk.”

Dit voorjaar is de melkproductie sowieso enkele procenten hoger dan vorig voorjaar, nog los van de vraaguitval die de markt nu teistert als gevolg van de coronacrisis. Enkele procenten extra melk kunnen op ’s werelds grootste zuivelmarkt, die de EU is ook zonder coronacrisis, grote effecten hebben op de melkprijs. Bovendien produceert niet alleen de EU, maar ook Rusland en de Verenigde Staten enkele procenten meer melk dan in het voorjaar van 2019.

Zonder quotum meer melk
Zonder vrijwillige melkreductie blijven melkveehouders bij handhaving van het huidige EU steunpakket de productie opvoeren. Meer melk produceren is in het quotumloze tijdperk immers de enige manier om de winstmarge te vergroten als de marge per liter melk daalt. Bovendien vormt Nederland geen uitzondering op de trend van enkele procenten extra melk vergeleken met vorig jaar, in de EU en wereldwijd.

Integendeel, ondanks de fosfaatquota en de discussie over veestapelkrimp stijgt de landelijke melkproductie. Qua infrastructuur staat de Nederlandse melkveehouderij er immers beter voor dan ooit tevoren. Nooit waren er zoveel grootschalige moderne stallen dan nu. In deze stallen is het makkelijker om veel te melken vergeleken met de krappe ligboxenstallen van de jaren zeventig en tachtig. Dit verschil wordt nog groter als in de zomer als de hittestress een rol gaat spelen.

Als bij FrieslandCampina geen melkregulering van kracht is, had de melkproductie wellicht nog verder gestegen. Ook in andere grote zuivelproducerende EU landen laten zuivelverwerkers doorschemeren aan hun leden/leveranciers dat al teveel extra melkaanvoer onverstandig is. In Frankrijk is in april collectief een melkreductieregeling toegepast. 

Argumenten voor EU aanpak
De Europese Commissie verdedigt haar strategie door er op te wijzen dat particuliere opslag minder duur is in vergelijking met vrijwillige melkreductie en dat interventie sneller werkt met minder papierwerk. Ook blijven normale marktsignalen over balans tussen vraag en aanbod bestaan, in tegenstelling tot een periode van vrijwillige melkproductie Europa breed.

Dat zijn argumenten die pleiten voor de huidige Europese aanpak. Bovendien betekent vrijwillige melkreductie ook dat er weer veel koeien naar de slacht moeten. Dat is niet goed voor het imago en het verstoort de rundvleesmarkt. Last but not least, in november 2016 was het herstel van de zuivelmarkt ook zijn ingezet zonder vrijwillige melkreductie, zegt de Europese Commissie. Het viel toevallig op hetzelfde moment, wordt gezegd. 

Niemand die dat zeker weet. Zeker is wel dat de melkprijs stijgt als het aanbod afneemt en de melkprijs langdurig onder druk kan komen te staan als er een grote voorraad zuivelproducten in de pakhuizen ligt.