Komt boterprijs bitcoin-achtige crash te boven?

Boter kun je prima vergelijken de bitcoin, doelend op het grillige koersverloop op beide markten. Dat die vergelijking bepaald niet mank gaat, bleek de afgelopen weken nog maar eens toen de boterprijs omlaag zeilde. 

In de afgelopen 10 weken zakte de DCA-boternotering terug tot €2.550 per ton, wat neerkomt op een verlies van 30%. Dergelijke lage niveaus zijn sinds 2016 niet meer gezien. Op de achtergrond kelderden ook de roomprijzen. De reden van de niet malse afwaardering zijn de maatregelen die overheden treffen om het coronavirus de kop in te drukken. De weggevallen afzet richting de foodservice is een groot gemis. De extra afzet naar de retail kan dit bij lange na niet compenseren.

Ruime voorraden
Maar ook voor de coronacrisis voelde de boterprijs al zwak aan. De voorraden zijn namelijk drukkend, zowel in Europa als de VS. Volgens het Amerikaanse ministerie van Landbouw (USDA) lag in februari 300 miljoen pound boter opgeslagen, fors meer dan in voorgaande jaren. De voorraden blijven bovendien tot juni stijgen, en lopen parallel met de seizoensmatige melkproductie. In Europa worden de voorraden - helaas - niet actief gemonitord, maar vriend en vijand en zijn het eens dat deze torenhoog zijn. Aangejaagd door de alsmaar hogere productie, tussen 2014 en 2019 was Europabreed sprake van 10% groei tot 2,2 miljoen ton.

Het vinden van opslagruimte voor boter is in toenemende mate een probleem. Door de coronacrisis is immers ook de vlees- en fritesafzet flink teruggevallen, waardoor het dringen is voor de vrieshuizen. Het wegleggen van boter wordt daardoor steeds duurder, zo geven handelaren en producenten aan.

Weinig zicht op herstel
Na een forse afwaardering vindt vaak een correctie naar boven plaats. Dat is intussen gebeurd, de DCA-notering pluste deze week met €100 tot €2.650. Kijkend naar de EEX-Futures dan zit een herstel er echter niet in. Ook handelaren dichten de boterprijs momenteel weinig stijgingspotentie toe. Mede omdat ook de kaasprijzen flink onder druk staan en verwerkers daarom vluchten naar andere fabricaten, waaronder boter.

Hoewel het vinden van opslagruimte voor boter lastig is, moet gerijpte kaas op een gegeven moment van de plank. Dat is nog nijpender. Bij een gebrek aan afzet lopen de botervoorraden in de komende maanden waarschijnlijk verder op, hand in hand met de seizoenspiek melk. De groeiende boterconsumptie in veel (niet Westerse) landen kan dit onmogelijk opvangen.

Biedt interventie soelaas?
Voor €2.220 per ton kunnen marktpartijen boter verkopen aan de Europese Commissie. Dat is niet veel minder dan de huidige marktprijzen. Het is dus niet onwaarschijnlijk dat de er binnenkort formeel sprake is van interventievoorraden. Daarbij komt de vraag of dit soelaas biedt, gezien inteventie maar voor een vrij beperkt volume van 50.000 ton geldt. Daarbij zijn interventievoorraden vaak een blok aan het been wanneer de prijzen weer aantrekken.

Waar Europese verwerkers ervoor kiezen om de melk in deze crisistijd tot basiszuivelproducten te verwerken, laten diverse Amerikaanse- en Canadese verwerkers bij gebrek aan afzet de melk door de goot lopen. Uit ethisch oogpunt voelt dat wat ongemakkelijk, maar de markt kan waarschijnlijk wel sneller herstellen wanneer de coronacrisis weer achter de rug is.

Waar de bitcoin na de coronacrash intussen weer op zijn retour is, staan voor de boterprijs nog alle seinen op rood. Voor nu zijn alle ogen gericht op een eventueel steunpakket uit Brussel, al twijfelen sommige marktpartijen of daar de oplossing wel vandaan moet komen.