Is het vanzelfsprekend dat de melkprijs meebeweegt met de olieprijs in deze tijden van corona crisis? Zuivelanalist en financieringsspecialist Mark Voorbergen geeft een toelichting:
Hoe nauw is de relatie tussen de olie- en de melkprijs?
"Het verband is heel duidelijk. Het meest rechtstreeks op de markten waar olie een grote rol speelt, met name in het Midden Oosten. Daalt de olieprijs, dan is er in de olie exporterende staten minder geld om zuivel, relatief een luxe consumptie, te importeren. 30% van de wereldwijde zuivelhandel is met oliestaten. Tel je Rusland er bij op dan kom je op 35%. In deze landen is de verwevenheid met overheidsprogramma’s ook sterk. De overheid financiert sociale programma’s die de consumptie van gezond voedsel waaronder zuivel stimuleren."
Zijn Westeuropese zuivelondernemingen die veel exporteren naar het Midden-Oosten afhankelijker van de olieprijs dan andere zuivelondernemingen?
"Mogelijk is Arla qua directe omzet nog meer afhankelijk dan FrieslandCampina. Maar de verschillende onderdelen en markten in de zuivelhandel werken altijd als communicerende vaten. Als er ergens vraag wegvalt, geeft dat effect in de hele zuivelportefeuille. Allereerst in de verhandelbare bulkzuivel maar uiteindelijk worden ook de prijzen in de retailcontracten beïnvloedt."
Is er verschil in zuivelsegmenten? Is de prijs van magere melkpoeder meer gerelateerd aan de prijs van aardolie dan bijvoorbeeld kaas?
"Als er ergens in de markt onbalans is dan zie je als eerste bij melkpoeder en boter(olie) een prijsreactie, dus ook in het geval van het olieprijs-effect. Het andere uiterste betreft bijvoorbeeld natuurkaas in Westeuropa, een product waar de directe relatie met de olieprijs minder sterk is. Maar uiteindelijk als je alles plat slaat en de wet van de communicerende vaten in werking treedt komen ook de prijzen van natuurkaas onder druk te staan."
Nu de olieprijs zo gekelderd is, is een forse daling van de boerderijmelkprijs onvermijdelijk toch?
"De olieprijs is niet de allesbepalende factor maar één van de vele factoren die op dit moment hun negatieve invloed op de melkverwaarding doen gelden. Ik vind het nog te vroeg om dat in melkgeld uit drukken."
"Op dit moment staat de zuivelketen onder druk vanwege de verschuiving van out-of-home consumptie naar thuisconsumptie. Omdat dit op een moment gebeurt dat de Europese melkproductie tegen de gebruikelijke seizoenspiek aan zit zorgt dat voor veel problemen in de keten. Het sluiten van de horeca maakt voor de verkoopvolumes in West Europa minder uit dan in de rest van de wereld. De consumptie van luxe zuivel verplaatst zich naar thuisconsumptie."
"In Azië is er een veel sterker negatief verband tussen zuivelconsumptie en het horeca verbod. De zuivelconsumptie vindt daar per definitie vooral buitenshuis plaats. Een deel van deze problemen kan zich wel weer oplossen als de markt in de komende weken en maanden weer normaliseert."
Anders komt de grote klap in de tweede helft van het jaar?
"Laten we hopen dat de zuivelmarkt weer snel normaliseert. Hoe hoger de werkeloosheid oploopt en hoe langer de lage olieprijs aanhoudt, hoe lager de boerderijmelkprijs uit zal komen, gemiddeld over het jaar 2020. Als we straks terugkijken op 2020 dan denk ik dat de schade door de huidige coronagerelateerde problemen relatief klein zal zijn vergeleken met de schade door de economische recessie, die waarschijnlijk gaat volgen."