Met een melkprijs van circa €0,35 kunnen melkveehouders in Brazilië goed uit de voeten. De boeren zijn vooral afhankelijk van de binnenlandse economie en die ontwikkelt zich op dit moment relatief goed. De discussies over klimaatverandering en CO2-opslag spelen in het Zuid-Amerikaanse land nauwelijks een rol.
Brazilië is bijna net zo groot als Europa, wat het onmogelijk maakt om de Braziliaanse melkveesector als 1 geheel te beschrijven. Daarvoor zijn de verschillen op het gebied van klimaat en productafzet tussen de diverse regio's veel te groot. De economische statistieken van de overheid laten zien dat de totale melkproductie in 2018 op 27,7 miljard liter lag, maar dit is alleen de hoeveelheid melk die onder de hygiënestandaarden valt. De cijfers over de totale melkproductie in het land tonen aan dat de productie in 2018 op bijna 35 miljard liter lag.
Een groot deel van de melk wordt geproduceerd door kleine boeren, die slechts enkele koeien hebben. De 8 miljard liter die niet voldoet aan de hygiënestandaarden wordt gezien als 'informele melk' en wordt in kleine steden direct op straat verkocht. Dit verklaart eveneens de zeer lage gemiddelde melkproductie. Volgens de statistieken van de overheid ligt deze slechts op 1.830 kilo melk per koe per jaar.
Brazilië telt echter ook gebieden waar wel op professionele en grootschalige wijze Holsteins worden gehouden. De koeien van dat ras produceren veelal gemiddeld 30 liter of meer per dag. De grootste groep boeren (circa 50%) werkt echter met koeien van het ras Girolando. Dat is een kruising tussen de Holstein-Friesian en Indische Gyr. Deze kruisling blijkt goed bestand te zijn tegen het Braziliaanse klimaat.
Versnipperd zuivellandschap
De diversiteit in de sector komt ook tot uiting in de verscheidenheid aan melkfabrieken. Brazilië kent 6.000 verwerkers, al zijn circa 4.000 daarvan relatief klein en opereren louter lokaal. De andere 2.000 verwerkers zijn geaccrediteerd om hun producten landelijk te vermarkten. Nestlé is, met ruim 1,7 miljard kilo melk (jaarbasis), de grootste verwerker van het land. Bela Vista en Unium volgen met een jaarlijkse verwerking van 1,3 miljard en 1,2 miljard kilo melk per jaar.
Unium is een samenwerking tussen 3 coöperatie (Castrolanda, Frisia en Capal) in de zuidelijk gelegen staat Paraná. Het is het gebied waar de melkveehouders Nederlandse roots hebben en vaak ook nog goed of wat Nederlands spreken. Daarbij boeren ze op een min of meer vergelijkbare wijze als in ons land. Armando Rabbers is een van die melkveehouders. In 2012 was hij de eerste melkveehouder in Brazilië die met melkrobots ging werken.
Rabbers oriënteerde zich in 2011 op melkrobots, omdat de melkveesector toen de wind economisch gezien mee had. Hij verbouwde de melkveestal en installeerde 2 melkrobots voor in totaal ongeveer €700.000. De robots en stal kostten hem minder dan €500 per koeplaats. In 8 tot 10 jaar tijd verwacht hij de investering terug te hebben verdiend. Inmiddels produceren de 140 koeien van Rabbers gemiddeld meer dan 40 liter per dag. De totale dagproductie bedraagt net geen 5.800 liter, wat neerkomt op bijna 3.000 liter per melkrobot. Rabbers ontvangt een melkprijs van omgerekend circa €0,36 en zijn kostprijs bedraagt €0,31.
Melk niet altijd antibioticavrij
De verscheidenheid in de Braziliaanse melkveesector en de grootte van de bedrijven, maakt ook dat de kwaliteitsstandaarden anders zijn dan in West-Europa. Thomas Domhoff is de CEO van Castrolanda (een onderdeel van Unium) en windt er geen doekjes om als het gaat over het onderwerp 'antibiotica': "Ik durf niet te garanderen dat al onze melk (en daarmee onze zuivelproducten) altijd 100% antibioticavrij is. Dat is voor 99% wel het geval, maar er kan weleens iets tussendoor sluipen."
"Door de vele kleinschalige bedrijven is controle op boerderijniveau voor ons niet haalbaar en ook niet betaalbaar", aldus de directeur. Mede door het warme weer en hoge luchtvochtigheid in het land is de kwaliteit van de melk sowieso al een lastig punt. De 100 beste melkveebedrijven noteerden afgelopen jaar een gemiddeld kiemgetal van 17 en celgetal van 284.
Stijgende grondprijzen
Naast de economie en de hoogte van de melkprijs, zijn het de stijgende grondprijzen en de infrastructuur die de sector sterk beïnvloeden. In het gebied rond Paraná lopen de grondprijzen op van €12.000 tot maar liefst €30.000. Deze hoge prijzen worden voornamelijk veroorzaakt doordat de vruchtbare grond en het klimaat ervoor zorgen dat in deze regio 2 oogsten per jaar mogelijk zijn.
De infrastructuur in het land is eveneens een groot struikelblok, omdat er onvoldoende goede rails zijn om alle sojabonen en maïs efficiënt uit het binnenland te vervoeren. De hoofdwegen in de rijkere staten zijn redelijk goed, maar veel wegen op het Braziliaanse platteland zijn in een matige conditie. Dit maakt transport van voer en melk duur en soms lastig. Het is bekend dat veel sojahandelaren een verlies van meer dan 10% rekenen bij het transport. Dit omdat door het stuiteren van de trucks sojabonen worden gemorst en er regelmatig ongelukken gebeuren.
Klimaat en mestwet spelen niet
Braziliaanse melkveehouders houden zich tegenwoordig met name bezig met de binnenlandse economie, infrastructuur en het blijvend goed voer kunnen verbouwen in het lastige klimaat. Onderwerpen als CO2-reductie, klimaatverandering en de mestwet houden de boeren niet bezig, omdat deze onderwerpen niet tot nauwelijks een rol spelen in het land.
Alleen op het fosfaatgebruik wordt, via metingen in de bodem en het grondwater, de laatste jaren gecontroleerd. Dit om het gebruik mogelijk te limiteren. Alleen al de gedachte dat deze controles in de komende jaren toe gaan nemen, doet de Braziliaanse melkveehouders het hoofd schudden.
Ontvang het magazine in uw brievenbus
Dit ingekorte artikel is een onderdeel van de zuivelanalyse van 2019. De abonnees van Melk en Voer Pro hebben deze recent ontvangen. Wil jij dit magazine eveneens ontvangen? Klik dan hier om abonnee te worden en krijg het magazine toegestuurd.
Met een abonnement krijg je toegang tot alle besloten artikelen, data en marktinformatie op Boerenbusiness. Als abonnee krijg je ook gratis toegang tot het Nationaal Economisch Landbouwcongres en andere interessante seminars en workshops. Benieuwd naar alle voordelen? Bekijk ons aanbod in de webshop.
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.