Nieuws Zuivelanalyse 2019
Vaste melkprijs: must voor producent en verwerker
De term 'risicomanagement' klinkt steeds vaker en luider in de zuivelsector. Het vastzetten van de melkprijs voor een langere periode kan een tool zijn om risicomanagement toe te passen. René van 't Riet, consultant bij DCA Groep, vertelt over deze prijsrisico's en hoe je daarop kan inspelen.
Van 't Riet heeft een verleden bij de agrarische termijnmarkten van Euronext en werkte eveneens voor de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Bij Euronext was hij onder meer verantwoordelijk voor de termijnmarkten van aardappelen, varkens en biggen. Sinds begin 2018 werkt Van 't Riet bij DCA Groep, waar hij verantwoordelijk is voor de consultancy en de (zuivel)noteringen. Zo initieerde en introduceerde hij de foliekaasnotering voor Gouda en Edam die DCA-Markets sinds dit voorjaar wekelijks uitbrengt.
"Melkveehouders staan bloot aan tal van risico’s en deze kun je grofweg opsplitsen in 5 categorieën: persoonlijk risico, politiek risico, prijsrisico, productierisico en financieringsrisico. Een bedrijfsongeval valt onder een persoonlijk risico", zo legt Van ’t Riet uit. "Een politiek risico, bijvoorbeeld een handelsoorlog, is voor een melkveehouder veel lastiger te managen. Dit neemt niet weg dat je er goed aan doet om het nieuws omtrent dat onderwerp te volgen, zodat je er linksom of rechtsom toch op in kan spelen."
Prijsrisico’s nemen toe
"Door het einde van het melkquotum heeft de Europese zuivelmarkt een andere dynamiek gekregen", concludeert Van ’t Riet. "Sindsdien kunnen melkveehouders weer onbeperkt produceren, waardoor de kans op een overaanbod aanzienlijk is toegenomen." Nederlandse melkveehouders hebben na het quotum flink gas gegeven, vergeleken met andere landen. In andere landen viel de productietoename aanvankelijk gematigder uit, al groeit de melkveehouderij in Polen gestaag verder. Ook Ierse melkveehouders zijn het laatste jaar flink gegroeid.
"De melkprijs heeft sinds het loslaten van het quotum schommelingen laten zien", weet Van ’t Riet. "Daarbij wordt verwacht dat de markt ook de komende jaren bewegelijk is. De uitbetalingsprijzen kunnen in pakweg 3 maanden zomaar €5 per 100 kilo stijgen, of dalen." Dit maakt het volgens Van ’t Riet voor een melkveehouder lastig om een liquiditeitsplanning te maken; vooral bij hoge aflosverplichtingen zijn melkveehouders gebaat bij zekerheid. "Er wordt soms gedacht dat een melkveehouder die lid is van een coöperatie een minder groot risico loopt, maar dat onjuist. Een coöperatie berekent de lage zuivelfabricaatprijzen namelijk gewoon door in de melkprijs."
Behoefte aan zekerheid
Ook zuivelverwerkers hebben volgens Van ’t Riet behoefte aan zekerheid. "De verwerkers verkopen hun producten soms al maanden vooruit, terwijl de melkprijs van maand tot maand is bepaald. Op het verkoopmoment heeft de verwerker dus nog geen weet van zijn inkoopprijs, waardoor er een risico ontstaat." Als oplossing voor deze 'mismatch', wijst Van ‘t Riet op een vaste melkprijs voor een langere periode (bijvoorbeeld voor de periode van 1 jaar).
"In het buitenland zijn vaste melkprijzen al in opkomst", signaleert hij. "In België biedt Colruyt Groep al een vaste melkprijs aan. Die bedraagt €33,71 per 100 kilo voor een periode van 5 jaar en betreft een groep van 450 melkveehouders." De Ierse zuivelverwerker Kerry biedt eveneens al een langetermijnprijs aan en in Duitsland zijn ook verschillende vergelijkbare initiatieven opgestart. Deze oplossingen lijken het meeste op het concept dat DCA heeft ontwikkeld.
Van ’t Riet denkt dat deze tools voor Nederland zeer interessant kunnen zijn, al schat hij wel in dat melkveehouders moeten wennen aan het idee dat ze minder kunnen profiteren van eventuele prijspieken. "Die gedachte begrijp ik goed, maar je moet ook realiseren dat niet alle liters tegen een vaste melkprijs hoeven worden vastgelegd. Het is tevens mogelijk om een deel van de melkproductie vast te leggen, zodat aflossingsverplichtingen niet in gevaar komen."
Ontvang het magazine in uw brievenbus
Dit ingekorte artikel is een onderdeel van de zuivelanalyse van 2019. De abonnees van Melk en Voer Pro hebben deze recent ontvangen. Wil jij dit magazine eveneens ontvangen? Klik dan hier om abonnee te worden en krijg het magazine toegestuurd.
Met een abonnement krijg je toegang tot alle besloten artikelen, data en marktinformatie op Boerenbusiness. Als abonnee krijg je ook gratis toegang tot het Nationaal Economisch Landbouwcongres en andere interessante seminars en workshops. Benieuwd naar alle voordelen? Bekijk ons aanbod in de webshop.
Wouter Baan
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.