'Situatie zuivelmarkt beter dan melkprijzen laten zien'

In bijna alle werelddelen valt de melkproductiegroei tegen. Ook in Europa is dat gemiddeld genomen het geval. Begin 2019 werd nog op een stijging van 1,3% gerekend, maar die groei valt de laatste tijd terug. Alleen Polen en Ierland laten een stevige groei zien. In Nederland, Duitsland, Frankrijk en Italië blijft die achter.

Ook in de Verenigde Staten is de prognose voor de groei teruggeschroefd naar 0,3%, waar eerder gesproken werd over een groei van 1% in 2019. Dat is ook een reden dat de termijnmarkt in Chicago richting december 2019 een flinke stijging laat zien. Australië produceert dit melkseizoen circa 8,5 miljard kilo melk, wat de laagste productie in meer dan 20 jaar is.

Nieuw-Zeeland komt daarentegen over seizoen 2018/2019 wel uit op een groei (+2,3%), maar dit percentage is een stuk lager als het getal waar in oktober mee werd gerekend. Begin dit jaar viel de productie fors terug aldaar.

Vraag uit China
Daarbij moet de vraag vanuit China naar dierlijke eiwitten uit zuivel bijna wel toenemen, als gevolg van de uitbraken van Afrikaanse varkenspest. Hoeveel varkens China al heeft verloren, is onduidelijk. De schatting komt echter uit op meer dan 25% van de totale varkensstapel in het land. Het kan bijna niet anders dan dat dit ook een aantrekkend effect heeft op de vraag naar zuivel.

"Varkensvlees wordt schaarser en daarmee duurder", beredeneert Osinga. "Rabobank heeft al opgemerkt dat er meer runderen worden geslacht als gevolg van hogere rundvleesprijzen. Daarnaast importeerde China in april 8% meer rundvlees. De harde cijfers over de situatie rondom Afrikaanse Varkenspest ontbreken, maar het verbaast niemand dat de uitbraken niet altijd gemeld worden."

Voorraden niet overdadig
De kaasvoorraden in de Europese Unie staan op een normaal niveau. De hoeveelheid boter in opslag is wel aan de hoge kant: 220.000 ton. Dit lijkt erop dat bedrijven meer uitwijken naar de plantaardige alternatieven. De voorraad melkpoeder (200.000 ton) wordt gezien als laag. Eind 2018 is er veel melkpoeder verkocht, maar de markt lijkt dit te hebben verteerd. In de eerste 4 maanden van het jaar is er 28% meer volle melkpoeder geëxporteerd. De export van mager melkpoeder stond daarentegen onder druk en daalde met 25%.

De export van weipoeder en lactose richting China is gedaald, wat onder meer komt door de uitbraken van Afrikaanse varkenspest. Dit heeft een effect op de Chinese voermarkt. De cijfers uit China zijn echter niet 100% waterdicht, maar Osinga zegt op basis van betrouwbare bronnen dat het land de afgelopen tijd ongeveer 26% minder weipoeder en 90% minder lactose geïmporteerd heeft. Wel importeert China meer volle melkpoeder (+35%) en babymelkpoeder (+60%).

Een smetje op de ontwikkelingen in de zuivelmarkt is de ontwikkeling van de zuivelconsumptie in Europa. Het beeld in de Europese lidstaten is dat de consumptie van verse zuivel wat onder druk staat. "De opmars van het veganisme heeft impact op de markt", zo zegt Osinga. De consumptie van kaas stabiliseert of groeit in de meeste landen nog wel.

Politieke onzekerheid plaagt zuivelmarkt
Wanneer we alles bij elkaar optellen, dan is het beeld op de zuivelmarkt positief te noemen. Echter, toch laten de prijzen eerder een omgekeerde richting zien en daarmee dalende melkprijzen voor de melkveehouders. Volgens Osinga laten de zuivelhandelaren duidelijk doorschemeren dat de vele geopolitieke onzekerheden daar debet aan zijn. Het gaat dan met name om Amerikaanse importtarieven, de handelsoorlog tussen China en de Verenigde Staten en de onduidelijkheid over de brexit. "Tel daarbij op dat er gerekend wordt met een zwakkere economische groei en de matige stemming op de zuivelmarkt is grotendeels verklaard", stelt Osinga.