De afgelopen 2 jaar heeft Jaco Geurts (CDA) zich ingezet voor een betere fosfaatwetgeving. Hij heeft daarbij steeds gezocht naar oplossingen voor de zogeheten 'knelgevallen'. Maar juist met die boeren heeft hij nu een aanvaring: Innovatief uit de Knel voelt zich namelijk in de steek gelaten door Geurts, die een voor hen belangrijke motie niet ondersteunt.
Tijdens het verslag van het algemeen overleg Mest zijn meerdere moties ingediend. Het gebrek aan steun voor 1 van de moties is de oorzaak van het dispuut tussen Innovatief uit de Knel en Geurts. Roelof Bisschop (SGP) diende een motie in waarin hij de regering verzoekt op zeer korte termijn onafhankelijk, extern advies van staatssteunexperts in te winnen en hij wil dat de Kamer hier voor 1 februari 2019 over geïnformeerd is.
Innovatief uit de Knel heeft contact met experts over staatssteun en deze geven aan dat het ministerie de staatssteunbeschikking van de Europese Commissie (EC) verkeerd interpreteert. Volgens Henk Antonissen gaat het met name om het toedelen van fosfaatrechten aan niet-melkleverende bedrijven. Volgens Antonissen scheelt dit bijna 2 miljoen kilo fosfaat en zouden hiermee de boeren die in de knel zitten geholpen zijn. Er staat dus veel op het spel voor deze boeren.
Onterechte kritiek op de minister
Het ligt in de lijn van de inzet van Geurts een dergelijke motie te steunen, maar dat doet hij niet. "Minister Carola Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) geeft aan dat diverse staatssteunexperts betrokken zijn geweest bij de procedure, er is volgens haar geen enkele onduidelijkheid over de handelswijze."
Hij vindt dat de motie een uiting is van weinig vertrouwen in de minister en dat vindt hij onterecht. "We moeten niet vergeten dat zij dit ook maar op haar bordje geschoven heeft gekregen." Hij vindt het onverstandig dat er nu op de persoon wordt gespeeld. Daarmee doelt hij niet alleen op de kritiek op hem, maar ook op een filmpje dat rouleert over de minister.
Slapeloze nachten
Frank Futselaar (SP) gaf tijdens het algemeen overleg aan dat dit dossier het lastigste onderdeel is van zijn portefeuille. Laura Bromet (GroenLinks) wenste de boeren dan ook veel sterkte. Het is duidelijk dat het dossier de Kamerleden niet onberoerd laat. Geurts: "Ik heb er een aantal keren niet van kunnen slapen en dat is bijzonder."
Geurts heeft de afgelopen jaren meerdere moties ingediend die geen meerderheid kregen, of waarbij hij tegen juridische beperkingen aanliep. "Ik zou niet weten hoe ik de boeren nog kan helpen", zegt Geurts. Hij richt zich daarom nu op coulance voor de boeren die nog geen beschikking hebben op bezwaar.
Toch scoorde Geurts samen met Helma Lodders (VVD) een klein succesje: de minister liet tijdens het overleg namelijk weten dat zij het idee steunt om fosfaat uit de fosfaatbank te gebruiken voor boeren die vanuit een gerechtelijke uitspraak recht hebben op meer fosfaat. Op deze manier moet een nieuwe generieke korting voorkomen worden.
Innovatief uit de Knel dient klacht in
Het is begrijpelijk dat Geurts kiest voor zijn coalitiepartner, zijn steun zal bovendien het verschil niet maken. Echter, er is een kans dat Innovatief uit de Knel gelijk heeft, want heeft het ministerie de regels van de EC niet al eerder verkeerd geïnterpreteerd?
Innovatief uit de Knel is hiervan overtuigd en dient daarom een klacht in bij de EC over de wijze waarop Nederland de staatssteunbeschikking interpreteert en uitvoert. En daarmee staan de verhoudingen definitief op scherp.