Interview Edwin Burgers
'Termijnmarkt is iets voor elke melkveehouder'
De European Energy Exchange (EEX) lanceert woensdag 15 augustus de termijnmarkt voor rauwe melk. Het geeft melkveehouders de kans om van een prijsnemer te veranderen in prijszetter. Is het iets voor elke melkveehouder? Edwin Burgers, directeur van DCA Finance B.V., vertelt over de nieuwe termijnmarkt.
Waarom wordt er een termijnmarkt voor rauwe melk gelanceerd?
"De laatste jaren zijn de prijzen in de zuivelmarkt meer gaan bewegen en ook zijn de uitslagen in de prijzen groter geworden. Dit komt door de groeiende invloed van de wereldmarkt op de Europese prijszetting. Als gevolg daarvan is bij producenten de behoefte om risico's te beheersen groter geworden. De termijnmarkt is een manier om het prijsrisico te managen; de prijs kan voor een deel van het product vastgezet worden. Via de termijnmarkten voor magere melkpoeder en boter kon dit indirect al, maar dit is onder veehouders niet echt aangeslagen. Het bleek voor de veehouder een te 'ver-van-mijn-bed-show'. Het contract voor rauwe melk moet de termijnmarkt toegankelijker maken."
Wat gaat er na de aftrap van de termijnmarkt gebeuren?
"De termijnmarkt gaat 15 augustus van start. Dan kom je in een proeffase terecht. Er gaat waarschijnlijk geruime tijd voorbij, voordat melkveehouders structureel handelen op de termijnmarkt. De eerste uitdaging is om de bekendheid te vergroten. Ze hebben er vast weleens van gehoord, bijvoorbeeld via collega's in de akkerbouw (die werken al veel langer met een termijnmarkt) of omdat collega's wat doen met voer op de termijnmarkt. Toch is de kennis over de termijnmarkt bij de meeste melkveehouders slechts beperkt."
Hoe kan een veehouder zijn kennis over risicomanagement vergroten?
"Het is vergelijkbaar met leren zwemmen. Je wordt niet direct in het diepe gegooid, maar het begint klein. Leer hoe de markten werken en volg cursussen over de termijnmarkt (ook DCA faciliteert deze). Daarnaast is het belangrijk dat verwerkers en coöperaties er gebruik van gaan maken; er is een bepaald volume nodig om de markt liquide te maken. De noodzaak om dit tot een succes te maken, is groter dan in het verleden. De markt is geëvolueerd en er zijn onzekerheden bijgekomen. De termijnmarkt hoort bij het spectrum van de moderne veehouder."
Voor wie is de termijnmarkt voor rauwe melk bedoeld?
"Voor elke melkveehouder. Het gaat er niet om of er op het bedrijf 100 of 600 koeien rondlopen. Het gaat erom dat je het een keer probeert. Zolang je er nooit mee hebt gewerkt, weet je niet of het bij je past. Zo kan de ene ondernemer beter tegen de spanning, dan de ander. Het is echter wel verstandig om je erin te verdiepen."
Hoe belangrijk is het voor de sector?
"Het kan in de toekomst eventueel ook positief uitpakken richting de financierder. Ik weet (doordat DCA Finance al vele jaren actief is op de aardappeltermijnmarkt) dat de boer die actief is op de termijnmarkt financieel beter rendeert. Een veehouder heeft op alle onderdelen van zijn bedrijf (schuur, voer, arbeid, koeien, et cetera) invloed, maar niet op de melkprijs. Hij is prijsnemer en geen prijszetter. Ook is het niet ondenkbaar dat verwerkers in de toekomst klikcontracten aanbieden. Het wordt voor verwerkers de uitdaging om de leden en/of leveranciers te faciliteren."
Hoe kun je als melkveehouder actief worden op de termijnmarkt?
"Voor het handelen op de termijnmarkt is een speciale rekening nodig. Die is niet via een reguliere bank te openen. Toegang op de EEX in Leipzig krijg je via een tussenpersoon (zoals DCA Finance), die onder toezicht staat van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) en De Nederlandsche Bank (DNB). Het ingewikkelde aan het nieuwe contract is de leveringsmaand en de Cash Settlement. Een melkveehouder blijft zijn melk aan de eigen afnemer leveren. De veehouder krijgt gewoon zijn melkgeld van de afnemer."
"Tegelijkertijd kan hij zijn melkprijs voor september indekken, bijvoorbeeld omdat hij verwacht dat de prijs gaat dalen. De afrekening vindt plaats in november en dat wordt ook de naam van het contract: 'het novembercontract'. De melk voor oktober komt onder 'het decembercontract', enzovoort. Voor melkveehouders is het niet ongewoon dat er een periode zit tussen het leveren van de melk en de uitbetaling ervan. Het rendement (behaald op de termijnmarkt) kan dan gezien worden als een nabetaling. De andere kant is echter dat er (als de marktprijs hoger uitpakt dan verwacht) bijbetaald moet worden op de termijnmarktpositie."
Wat is het belangrijkste advies voor het handelen op de termijnmarkt?
"Er zijn bij het handelen op de termijnmarkt 2 zaken belangrijk: bedenk van tevoren wat een acceptabele melkprijs is en zorg voor voldoende liquide middelen om te kunnen voorfinancieren. Het houden van een termijnmarktpositie vergt liquiditeit (ook wel margin). Dit laatste is nodig, omdat de termijnmarkt ook tegen het verwachte in kan werken en dan moet er geld bij. Uiteindelijk dient de termijnmarkt als een soort verzekering (als de zuivelmarkt en daarmee de uitbetalingsprijs terugzakt) en niet als een middel om meer winst te maken."
Herma van den Pol
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.