Rapport duurzaamheid VLB
Melkveehouderijen produceren efficiënter
De melkproductie is in 2016 opnieuw gestegen, zowel per koe als op bedrijfsniveau. Ook is het totale energieverbruik op bedrijven verder afgenomen. Dat blijkt uit de duurzaamheidskengetallen van de Vereniging van accountants en belastingadviseurs (VLB).
De melkproductie per bedrijf kwam over 2016 uit op 1.004.473 kilo. Dat is 14.045 kilo meer dan in 2015. Ook de melkproductie per koe nam toe. Die steeg van 8.658 kilo in 2015 naar 8.794 kilo in 2016. Daarnaast wordt er meer melk geproduceerd per hectare. Dat was in 2015 nog 18.116 kilo per hectare en in 2016 is dat aantal gestegen naar 18.456 kilo per hectare.
Jongveebezetting neemt af
Door de afname van het aantal stuks jongvee per 10 melkkoeien daalt de veedichtheid naar 2.8 GVE per hectare. Het jongvee maakt dus plaats voor melkkoeien om te kunnen blijven voldoen aan de eisen voor grondgebondenheid.
Opvallend is ook de toename van het aantal bedrijven met een automatisch melksysteem. Ondanks deze toename is het aantal bedrijven met een vorm van weidegang wel gelijk gebleven. Echter, er is wel een stijging zichtbaar in het aantal uren weidegang per bedrijf. Dat was in 2015 6,8 uren per dag en in 2016 is dat gestegen naar 7,3 uren per dag.
Totale energieverbruik wordt minder
Al een aantal jaar op rij neemt het energieverbruik, zoals diesel en elektra, af. Deze trend zet ook in 2016 door. Dit ondanks de grote groei van het aantal bedrijven met een automatisch melksysteem. Bedrijven gebruikten in 2016 6,68 kWh per 100 kilo melk. In 2015 stond dat getal op 6,41 kWh per 100 kilo melk.
Daarnaast is het verbruik van stikstof uit mest gedaald. Dit wordt mede veroorzaakt doordat het aandeel grasland in het bouwplan gedaald is. Dit aandeel was in 2015 nog 141 kilo N per hectare. Dat aandeel is gedaald naar 132,6 N per hectare.
Fosfaatproductie neemt af, stikstofproductie neemt toe
De sector moet zich focussen op het verlagen van de fosfaatproductie. Dat is ook duidelijk zichtbaar in een hogere fosfaatefficiënte (van 32,8% naar 33,6%) van de veestapel. De keerzijde hiervan is echter dat het negatieve fosfaatbodemoverschot toe is genomen naar -11,6 kilo per hectare. Dat was in 2015 nog -8,2 kilo per hectare.
Door de toenemende fosfaatefficiënte en de iets afnemende stikstofefficiëntie (van 25,5% naar 25,3%) neemt de stikstof-fosfaat-verhouding in de mest verder toe. Hierdoor is binnen de derogatie de jaarlijkse fosfaatonttrekking, door de teelt van voedergewassen, niet meer te compenseren met ons rundveemest.
Door kunstmest te verruilen voor rundveemest had deze ontwikkeling gekeerd kunnen worden, maar dit is binnen de huidige wetgeving niet toegestaan. Door de afnemende stikstofefficiëntie en de groei in de melkproductie is de totale stikstofproductie toegenomen, waardoor de ammoniakemissie per ton melk stijgt. Dit was in 2015 3,63 kilo ammoniak per 1.000 kilo melk. In 2016 is dat aantal gestegen naar 3,82 kilo ammoniak per 1.000 kilo melk.
Reserveringscapaciteit te laag
Een duurzaam melkveebedrijf is alleen goed mogelijk wanneer er voldoende geld wordt verdiend in de sector. In 2016 bleek de reserveringscapaciteit te laag. Dankzij de melkprijsstijging van het laatste kwartaal is de capaciteit uiteindelijk alsnog uitgekomen op €4,41 per 100 kilo melk. Echter, voor een financieel gezonde bedrijfsvoering, met ruimte voor investeringen, is het dubbele bedrag noodzakelijk.
Kimberly Bakker
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.