Ongemerkt bereikte de boterprijs in week 18 een record. Daarmee dient de vraag zich aan of dit een kans is of een rookgordijn voor een bubbel die zich langzaam vult. Wat speelt er in de melkmarkt en wat doet het met de prijs voor rauwe melk?
Door alle ontwikkelingen rondom het fosfaat is er even wat minder oog voor de koers van de melkprijs. Zo kan het dat de boterprijs ongemerkt naar een record stijgen. In 2007 werd een record van 4.370 euro per ton behaald, in week 19 van 2017 tikt de prijs een niveau aan van 4.600 euro per ton in de ZuivelNL notering. Actueel ligt de prijs met 4.800 euro per ton alweer hoger.
Prijs krijgt vleugels
De hoge prijzen zijn in hoofdzaak aanbodgedreven. Een verkeerde inschatting van de melkaanvoer heeft erin geresulteerd dat er meer product van tevoren verkocht is dan dat er nu beschikbaar komt. De contracten moeten nagekomen worden en hebben daardoor de prijs vleugels gegeven.
Een ontwikkeling die niet aan de spotmarkt voorbij gaat, want ook de roomprijs heeft vleugels gekregen. Prijzen voor week 19 pakken door tot een gemiddelde van 5,625 euro per kilo af fabriek. Het klinkt allemaal heel mooi, maar tegelijkertijd verdwijnt er nog steeds magere melkpoeder in interventie.
Interventie en record boterprijs?
Het blijkt de tweede helft van een verklaring van de situatie waarin de melkmarkt zich bevindt. In 2007 tikte magere melkpoeder met 3.830 euro per ton een absoluut record aan. Actueel komt de prijs niet verder dan 1.790 euro per ton en heeft interventie voorkomen dat de prijs onder de 1.700 euro terechtkwam.
Door de mindere resultaten in melkpoeder en magere melkconcentraat kozen verwerkers er grotendeels voor om deze fabricaten te ontwijken. Daarmee liep automatisch het aanbod aan room terug. In het verlengde leverde april geen voorraden boter op, hoewel dat doorgaans normaal is, en begon de markt op te lopen. Tel daar bij op dat diverse regio's in de Europese Unie kampen met ongewoon koud en droog weer. Hierdoor blijft de melkaanvoer achter op de prognoses.
Hogere prijs voor Gouda
De laatste weken beginnen de andere fabricaten mee te liften op de tegenvallende melkaanvoer en trekken de eiwitprijzen weer aan. De kaasmarkt moet het eveneens doen met minder liters in combinatie met een goede vraag, In Duitsland steeg de prijs van Gouda daardoor naar 3 tot 3,20 euro per kilo. Op de dagmarkt stijgt de prijs naar 3 tot 3,10 euro per kilo. Voorraden zijn bij navraag verwaarloosbaar. Het geeft kaasmakers een comfortabel uitgangspunt.
Door de hogere prijzen voor alle fabricaten neemt ook de prijs voor spotmelk toe. Zo stijgt in Nederland de onderkant naar 33 euro bij een bovenkant van 34,50 euro per 100 kilo melk. Dit bij 4,4 procent vet geleverd. Het levert een gemiddelde op van 33,75 euro. In het noorden van Duitsland neemt de prijs toe tot 32 euro bij 3,7 procent vet en levert het zuiden 32,50 euro per 100 kilo melk op.
Ongewoon weer
Toch is de basis nog steeds fragiel en blijven spelers met argusogen de markt in de gaten houden. Vooral het ongewone weer brengt onzekerheid met zich mee, want hoeveel melk komt er nog wanneer zich uiteindelijk groeizamer weer aandient.
Een ander gevaar, wat opdoemt in de boterhoek, is vraaguitval door de hogere prijzen. Het stimuleert botergebruikers om op zoek te gaan naar alternatieven. In 2008 en 2009 luidde dit een prijsval in. Daarna slaagden verwerkers er maar slecht in om de klanten weer terug te winnen.
Nog geen definitieve koers
Het resulteert in een markt met een overwegend positieve ondertoon. De voorraden blijven beperkt en maken dat de markt rond de piek van de melkaanvoer alleen maar hogere prijzen noteert. Hogere melkprijzen kunnen dan bijna niet uitblijven en dat levert weer de vraag op hoe melkveehouders hierop gaan reageren. Een toename van de vraag naar zuivel is wat er nodig is om de markt definitief een koers te laten kiezen. De basis van de koers is echter positief.