Nieuws Grondmarkt
Wat als de supermarkt ook landeigenaar wordt?
De Belgische supermarktketen Colruyt Group begeeft zich op glad ijs. De organisatie wil nog meer landbouwgronden verwerven en dat leidt tot veel discussie, zowel bij landbouworganisaties als binnen de Vlaamse politiek. Gevreesd wordt dat de positie van de boer in de keten verder onder druk komt te staan.
De Colruyt Group kondigde onlangs de oprichting van Agripartners aan. Met deze nieuwe exploitatievennootschap wil de supermarktketen komende jaren meer landbouwgronden verwerven. De bedoeling is om in samenwerking met lokale boeren gewassen te telen die zo veel mogelijk via de eigen winkels afgezet worden. Daarbij gaat het in eerste instantie om conventionele akkerbouwgewassen, zo schrijft de Colruyt in een verklaring.
Druk op landbouwgrond
Helemaal nieuw is dat idee niet. Ruim 2 jaar geleden kocht de Colruyt Group al een biologisch landbouwbedrijf in West-Vlaanderen met 25 hectare landbouwgrond. Daarmee werd het de eerste supermarktketen in België die actief is aan de productiezijde van de landbouw. De vervolgstap met Agripartners doet behoorlijk wat stof opwaaien in Vlaanderen. Niet in de laatste plaats omdat de druk op landbouwgrond de laatste jaren steeds groter wordt.
De prijs van Belgische landbouwgrond is tussen 2015 en 2019 met ruim 28% gestegen. In Vlaanderen bedraagt de gemiddelde prijs voor 1 hectare grond bijna €54.000. Vooral in Vlaams-Brabant en Oost-Vlaanderen is de grondprijs afgelopen jaar fors gestegen. Laten dit nu net de 2 provincies zijn waar Colruyt vanuit Halle de druk verder kan vergroten. Het leidde vorige week tot flink wat discussie in de Vlaamse landbouwcommissie.
Hilde Crevits, minister van landbouw
Verticale integratie
Landbouwminister Hilde Crevits werd gevraagd om uitleg te geven over de plannen van Colruyt en de aankoop van landbouwgronden door de retailsector. Daarbij benadrukte de minister dat het niet nieuw is dat 'niet-landbouwbedrijven zich op de grondmarkt begeven'. Net zo min is het nieuw dat 'verticale integratie in de voedselketen wordt nagestreefd om efficiëntiewinsten te boeken of kosten te reduceren'. "Ik moet ervan uitgaan dat de invulling van de samenwerking met lokale boeren met wederzijds respect gebeurt."
Toch vrezen landbouworganisaties ABS en Boerenbond dat boeren hun vrijheid uit handen geven en dat de huidige disbalans in de keten verder aanzwelt, zo is te lezen op vilt.be. De intenties mogen dan misschien goed zijn, de consequenties zijn dat volgens Boerenbond in geen geval. De toenemende macht van de retail bedreigt de positie van boeren en het ondernemerschap in de keten. 'Op termijn wordt (bijna) niemand daar beter van.'
Positie boer verstevigen
Crevits beaamt dat de plannen van Colruyt nieuw zijn in de gangbare landbouw, maar niet in de biolandbouw. "Daar bestaat bijvoorbeeld een grondencoöperatie die landbouwgronden verwerft en vervolgens ter beschikking stelt aan de leden om er voedsel op te verbouwen. Op zich is dat een interessant model." Een landbouwcoöperatie is echter iets anders dan een retailer die rol vervult, stellen politici terecht vast.
En zo rijst opnieuw de vraag hoe de ketenpositie van agrarisch ondernemers en daarmee hun inkomen versterkt kunnen worden. Volgens Crevits is er maar één effectieve manier: "Samenwerking tussen boeren onderling. Dit is een van de grootste uitdagingen waar we voor staan: de prijzen op een correcte manier proberen te beïnvloeden." Aan de benodigde instrumenten wordt vanuit de overheid gewerkt, aldus de minister.
Jeannet Pennings
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
