De nieuwe financieringsregels die per 2023 langzaam worden uitgerold, zorgen voor bezorgdheid bij Tweede Kamerleden en geldverstrekkers. Kamerlid Jaco Geurts (CDA) stelde afgelopen week bijvoorbeeld nog dat de nieuwe normen voor banken de transitie naar kringlooplandbouw onmogelijk kan maken.
De nieuwe financieringsregels zijn gebaseerd op de Basal 4-norm. Deze norm stelt dat de waarde van het onderpand (zoals grond en gebouwen) een minder grote rol gaat spelen bij de bepaling van je kredietrisico dan in het verleden. Kortom: de bank moet meer kapitaal aanhouden voor je krediet, waardoor de kosten toenemen en de rentekosten stijgen. "De kasstroom was altijd al leidend, maar de waarde van het onderpand van een bedrijf zorgde voor comfort bij de bank. Kapitaalslasten bij bedrijven met veel onderpand werden daardoor lager", zo vertelt Pierre Berntsen, directeur Agrarische Zaken bij ABN Amro.
Onzekerheden steken de kop op
Volgens Kamerlid Geurts levert dit problemen op voor de vele ambities in de landbouw. Goede financieringsmogelijkheden behoren volgens hem namelijk tot de bouwstenen voor deze plannen. "Als er voor dit probleem niet snel een antwoord komt, dan krijg je alles wat in de Kamer verzonnen wordt niet voor elkaar." Landbouwminister Carola Schouten is zich bewust van de problemen die Geurts schetst. "Ik ben ook bang dat er bedrijven zijn die dat wat van waarde is (zoals grond) gaan verkopen om aan liquide middelen te komen", zo stelt ze. "Daarom ben ik hier al over in gesprek met minister Wopke Hoeksta en de banken."
Die laatste groep, verenigd in de Nederlandse Vereniging voor Banken, stuurde deze zomer al een brief naar de Tweede Kamer waarin ze schrijven dat de Basel 4-norm de kosten voor de financiering opdrijft. "De norm zorgt ervoor dat banken meer risicokapitaal moeten aanhouden en dat leidt tot hogere tarieven", meldt Berntsen. "Vooral melkveehouderijen en akkerbouwbedrijven zullen dit merken, omdat zij vaak veel onderpand bezitten. De kosten voor de banken worden op deze manier hoger en dat heeft op zijn beurt gevolgen voor het verstrekken van de kredieten. Dit is nadelig voor boeren, daarom hebben wij dit signaal afgegeven."
Ondernemers met veel grond zijn 2 keer de dupe
Ondernemers met veel zekerheden als grond en gebouwen, zijn zoals geschetst extra de dupe van dit nieuwe beleid. Dit omdat rentabiliteit en liquiditeit nog belangrijker worden dan de waarde van bovenstaande bezittingen. "Dat dit zo is, komt met name doordat het Europees beleid. Nederland heeft de duurste grond binnen de Europese Unie. Wij kennen enorm veel waarde toe aan grond én benaderen dit als laag risico. De Europese benadering doet dat niet en beoordeelt het als hoger kredietrisico", zo licht Peter Pals, directeur van Farmers Funding & Advies toe.
"Dit zorgt er ook voor dat het nog onduidelijk is hoeveel de nationale overheid kan veranderen aan dit project. Het is immers een Europees traject", zo besluit Berntsen. Daarentegen gaat het project pas van start in 2023 en moet het volledig actief zijn in 2027. "Er worden nog regelmatig kleinere aanpassingen aangebracht, maar de gevolgen laten zich zeker gelden." In welke vorm is nog even afwachten.
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.