Onder meer zonne-akkers
3 redenen voor de stijgende grondprijs
Dat de grondprijs in Nederland stijgt, is duidelijk. Een belangrijke oorzaak hiervoor is schaarste. Er wordt namelijk steeds meer grond aan de landbouwsector onttrokken. Waardoor ontstaat die schaarste?
Diverse cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) ondersteunen het krappe aanbod, mede door onttrekking van grond voor niet-landbouwdoeleinden. Tussen 1950 en 2016 is er ruim 550.000 hectare cultuurgrond onttrokken; gemiddeld is dat 8.000 hectare per jaar.
1. Meer natuur
In 2016 werd bekend dat er via het Klimaatakkoord geld beschikbaar komt voor extra natuurgebieden. Binnen 30 jaar zou er 100.000 hectare extra bos in Nederland moeten komen. Het kostenplaatje daarvoor bedraagt ruim €3 miljard. Dit heeft het logische gevolg dat er minder landbouwgrond beschikbaar is.
Afgelopen week maakte de provincie Noord-Holland bekend dat zij €500.000 aan subsidies beschikbaar stelt om het boeren mogelijk te maken uit potentiële natuurgebieden te verhuizen. Het doel is dat er 250 hectare nieuwe natuur aangelegd wordt.
Deze situatie speelt niet alleen in Nederland. Zo schreef Farmers Weekly dat de groei van de bosbouw in het Verenigd Koninkrijk (VK) ervoor zorgt dat steeds meer landbouwgrond opgeofferd wordt. De oorzaak is dat er meer verdiend wordt in de bosbouw van het VK. Er zijn boeren die er handig gebruik van maken, en hun grond verkopen om het geld vervolgens in te zetten voor verbredingsactiviteiten. Daarbij gebruiken ze het bos gebruiken voor recreatiemogelijkheden.
2. Meer zonnepanelen
Ook zonnepanelen slokken veel grond op en dat gaat de komende jaren alleen maar toenemen. Zo stelden projectontwikkelaars begin april dat 10% van de Nederlandse grond nodig is voor zonne-akkers. Dit is de enige mogelijkheid om de energiedoelstellingen van 2050 te behalen. De ontwikkelaars houden de boeren daarbij een mooie beloning voor ogen en noemen bedragen van €3.500 tot €6.000 per hectare per jaar.
Vooral in het noorden van het land, waar de grondprijzen lager zijn, zijn veel plannen in de maak voor grootschalige zonneparken. Boeren worden benaderd om hun land voor 15 tot 20 jaar te verhuren. Dat betekent echter ook dat de boeren ook niet zomaar van de zonnepanelen af zijn.
LTO Noord en diverse politieke partijen keren zich tegen het te snel gebruiken van landbouwgrond voor zonnepanelen. Minister Eric Wiebes (Economische Zaken en Klimaat) zei recent als antwoord op Kamervragen: "Landbouwgrond is de allerlaatste optie voor de aanleg van zonneparken."
3. Meer woningbouw
Er zijn meer factoren die schaarste veroorzaken, zoals de groeiende woningbouw. De aantrekkende economie zorgt ervoor dat er in de komende jaren 80.000 huizen bijgebouwd moeten worden. Hoewel de norm is dat dit vooral binnenstedelijk gedaan moet worden, hebben makelaars vooral landbouwgrond in hun bezit. Bijna 80% van het grondbezit ligt buiten de stad.
De landbouwsector kan vaak niet tegen de concurrerende vraag opbieden. Dit doordat de marktwaarde bij een andere bestemming, zoals een bedrijventerrein of woningbouw, veel hoger ligt. Samen spelen deze ontwikkelingen een belangrijke rol in het feit dat Nederland de hoogste grondprijs van Europa heeft.
Anne Jan Doorn
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
