Het Kremlin trekt teugels aan voor graanexport

Het decembercontract voor tarwe op de Matif sloot gisteren €2 hoger op €211,50 per ton. Op de CBoT lieten de granen eveneens een plusje zien. Tarwe was de grootste stijger en sloot 1% hoger op $5.37½ per bushel. Maïs pluste 0,4% en kwam daarmee uit op $4.24½ per bushel. Soja leverde wat in en kwam afgelopen handelssessie 0,4% lager uit op $9.85¼ per bushel.

Rusland blijft de gemoederen bezighouden op de tarwemarkt. Volgens het Russische transportbedrijf Rusagrotrans kan de Russische tarwe-export in december terugzakken tot 3,6 miljoen ton tegen 4,1 miljoen ton in december 2023. Het Kremlin doet een poging de tarwe-export in de tweede helft van het seizoen verder te remmen. Het Russische persbureau Interfax meldt op basis van informatie van het Russische ministerie van Economische Zaken dat voor de periode 15 februari tot en met 30 juni een exportquotum wordt ingesteld van 11 miljoen ton.

Deze maatregel volgt nadat er in het begin van het exportseizoen maandrecords werden verbroken. Het ruime aanbod van Russische tarwe drukte de prijzen op de wereldmarkt. De tarweoogst in Rusland was dit seizoen ruim 10% kleiner vergeleken met een seizoen eerder. Dat Rusland dit exporttempo niet kan volhouden, komt dus niet echt als een verrassing.

Economische ravage
Exportquota zijn bijna drie jaar geleden geïntroduceerd door Moskou om de prijzen voor levensmiddelen op de binnenlandse markt in de hand te kunnen houden. Door zeer goede oogsten heeft het Kremlin deze quota dusdanig hoog kunnen houden de laatste twee jaar dat ze in de praktijk geen belemmering vormden voor de exporteurs. De Russische economie piept en kraakt onder de oorlog in Oekraïne. Het land heeft te maken met hoge inflatie (volgens de officiële Russische cijfers 10% in september) en de centrale bank verhoogde recent de rente tot 21%. Dat voelt de gewone Rus in zijn portemonnee. Eén van de maatregelen die het Kremlin nu neemt om de inflatie te beteugelen is volgens sommige analisten het verstevigen van de grip op de graanmarkt.

Oekraïne werkt per 1 december met een systeem van minimumprijzen voor essentiële agrarische goederen waaronder granen. Met deze maatregel wil Oekraïne de verstoringen van de markt door de Russische invasie het hoofd bieden. De minimumprijzen worden berekend aan de hand van de douaneaangiften, gecorrigeerd voor leveringsvoorwaarden van de vorige maand. De minimumprijs is 10% lager dan de gemiddelde prijs van een maand eerder.

Exportkansen
Het nieuws uit het Zwarte Zeegebied is bullish voor de tarwemarkt, maar vanuit het zuidelijk halfrond kwam bearish nieuws. Abares (het agrarisch economisch instituut van Australië) raamt de komende graanoogst voor het land op 31,9 miljoen ton. Dat is 23% meer dan in 2023. Ook in de belangrijkste tarweregio van Argentinië doet het gewas het goed. Volgens de gewastour van de Bahia Blanca graanbeurs komt de tarweoogst in de zuidelijke helft van de provincie Buenos Aires uit op 3,9 miljoen ton. Dat is 18% meer dan vorig seizoen dat toen erg droog verliep. De totale Argentijnse tarweoogst wordt door het USDA overigens geraamd op 17,5 miljoen ton tegen 15,9 miljoen ton een jaar eerder.

Argentijnse exporteurs hopen te kunnen profiteren van de importtarieven van de aankomende Amerikaanse president Trump. Zoals bekend staat daardoor de relatie tussen China en de VS onder druk. Brazilië heeft weten te profiteren van de eerste handelsoorlog van Trump en is de belangrijkste leverancier van soja voor China geworden. Argentijnse exporteurs hopen die truc te herhalen met onder meer tarwe. Argentinië heeft overigens wel exportheffingen die variëren van 12% tot 33%. Dat maakt Argentijnse producten relatief duur op de wereldmarkt. Exporteurs zouden die heffingen graag geschrapt zien. Of dat gebeurt valt nog te bezien. De Argentijnse president Milei heeft die inkomsten namelijk hard nodig om zijn begroting sluitend te krijgen.