'Werd te makkelijk gedacht over groei biologisch'

"Een turbulent jaar, met goede dingen en toch ook echt minder goede dingen". Zo begon Michaël Wilde, directeur van ketenorganisatie Bionext zijn speech bij de opening van de Biobeurs in Den Bosch afgelopen week. "Het was een pittig jaar met hoge en gestegen kosten terwijl de afzet ook niet zo goed liep. Gelukkig ziet deze afzet er nu een stuk beter uit en gaat het verder de goede kant op", was zijn conclusie het afgelopen jaar.

Biologische markt niet duwen maar trekken
Afgelopen week werden de nieuwste areaalcijfers over de biologische landbouw bekend. Dit kwam uit op 80.900 hectare. Dat een stijging van 8,7% vergeleken met 2022 volgens het CBS. 4,5% van het totale areaal is nu biologisch. Volgens minister Piet Adema van LNV, die de Biobeurs samen met Wilde opende, zijn het mooie cijfers maar gaat de groei van de biologische landbouw wel te langzaam, verwijzend naar de doelstelling van 15% biologisch aandeel in de landbouw in 2023. "Als je goed kijkt naar wat er nodig is per jaar om dit te halen, dan moet er veel meer gebeuren om deze ambitie waar te maken."

Volgens Adema moet er meer nadruk gelegd worden op de prijsontwikkeling van biologische producten en meer bewustheid worden gecreëerd bij de consument over biologische producten. De vraag moet in ieder geval toenemen. Hierdoor wordt de markt getrokken in plaats van geduwd. "Ook supermarkten moeten hier een grotere rol in spelen, met het goed vullen van de schappen met biologische producten. Wanneer deze markt trekt, dan zal het verdienmodel ook voor de boeren verbeteren", aldus Adema.

Evenwicht
Het uitbreiden van het biologische aanbod betekent ook dat de vraag moet toenemen aan de consumentenzijde. En juist daar lijkt het probleem te zitten, want de vraag blijft tot zekere hoogte beperkt. Roy Meijer, voorzitter van het Nationaal Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK), schetst dit probleem. "Wat wij zagen was dat het LNV wat te gemakkelijk dacht over de groei van biologisch. Zij dachten als zoveel mogelijk mensen biologisch worden, dan gaan we stappen maken. Zonder na te denken over de markt en het juiste vraag en aanbod evenwicht". Hier maakt Meijer zich dan ook zorgen om, dat de politiek met het beleid te hard wil en hier geen markt voor is waardoor het verdienmodel juist onderuitgaat. "We moeten goed in de gaten houden dat wat een biologische boer moet verdienen om de kost bij elkaar te krijgen, dat dit ook mogelijk blijft en er geen overproductie ontstaat door de groei van biologisch." Daarmee duidt Meijer op een evenwichtige groei van het aanbod biologisch product en de vraag in de markt.

Uit cijfers van onderzoek van GfK, gepresenteerd tijdens de Biobeurs, blijkt wel dat de afzet van biologisch toch wat toeneemt. Zo steeg de omzet van biologische producten in twee jaar met 42% vergeleken 2021. De omzet is geen gevolg van inflatie, aangezien het biologische assortiment gemiddeld met 9,5% steeg door inflatie. Met name producten uit het versassortiment worden meer gekocht. Deze omzetstijging wordt volgens Bionext verklaard door de keuze van supermarkten om biologische producten meer en prominenter aan te bieden. Het totale omzetaandeel biologisch komt uit op 3,8%.

Gentechvrije sector
Volgens Wilde zijn er mooie cijfers gepresenteerd, maar zijn er ook bedreigingen rondom de biologische sector, zoals bijvoorbeeld de ontwikkelingen in gentech. "Kan onze sector wel gentechvrij blijven? Daar maken wij ons wel zorgen over. Daarnaast zijn we blij dat de overheid zich meer inzet op biologisch, maar aan de andere kant ondervinden wij ook veel hinder van nieuwe wet- en regelgeving waaronder het pacht- en mestbeleid". Wilde stelt echter dat er ook veel positieve zaken zijn, waaronder extra subsidie om de biologische markt te ontwikkelen. "Er komt een grote consumentencampagne aan om biologisch te promoten. Daarvoor zijn ook financiële middelen beschikbaar. Ook de provincies lopen vooruit om met biologisch aan de slag te gaan en maken supermarkten goede stappen in de afzet naar biologisch." Ook het klappen van het landbouwakkoord was niet enkel negatief. De biologische sector heeft volgens hem zijn stempel gedrukt als toekomstbestendige sector.

Minister Adema riep de sector ook op om met een goede, positieve bijdrage te komen in het nieuwe landbouwakkoord. "En niet vanuit de gedachte dat we maar 4,5% zijn van het totaal, maar met de oplossingen die jullie te bieden hebben voor de Nederlandse landbouw als het gaat om gezond voedsel produceren en wat jullie daarvoor nodig hebben. Ik zeg echt niet dat elke boer biologisch moet worden, maar biologische landbouw is één van de belangrijke pijlers voor de duurzame en toekomstbestendige landbouw. Daar moet geïnvesteerd in blijven worden."