Analyse Granen & Grondstof
Koolzaad sluit woelige episode af met prijspiek
Gedreven door een volatiele markt voor eetbare oliën heeft de Europese markt voor koolzaad een woelige maand achter de rug. Aan het einde van november steeg de prijs behoorlijk. Akkerbouwers hebben wel vertrouwen in het gewas en zaaiden deze zomer meer hectares in.
De markt voor koolzaad is de afgelopen maand behoorlijk onder invloed geraakt van de markt voor sojabonen en sojaolie in Zuid-Amerika. Het zag er begin november naar uit dat Brazilië af ging stevenen op een recordareaal sojabonen, met een enorme oogst tot gevolg. Aanhoudend droog weer bracht dat sentiment aan het schuiven, maar een recordoogst is nog altijd mogelijk. Wel moet nog een kwart van het areaal ingezaaid worden, wat zo'n 15% minder is ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. In Argentinië wachten boeren eerst het beleid van de nieuw verkozen president Javier Milei af voor ze hun gewas gaan verkopen.
Hoogste slotkoers in 2 maanden
Nadat het contract voor novemberlevering op de Matif was beëindigd schoot de koolzaadprijs begin november omhoog in Parijs. Het koersverloop ging enigszins grillig, maar sloot de maand wel positief af. Donderdag 30 oktober bereikte de koers zelfs een hoogtepunt van €452,25 per ton. Dat is de hoogste slotkoers sinds eind september. Uiteindelijk werd de maand op €450,75 per ton gesloten. Op de eerste decemberdag moet de Matif-koers overigens opnieuw behoorlijk inleveren.
Ten opzichte van een jaar geleden is het prijsniveau wel heel anders. Toen werd, zeker aan het begin van november, ruim €600 per ton genoteerd. Op de fysieke markt is wel een ander sentiment merkbaar, zo blijkt uit Duitse marktcijfers. De prijzen daar zijn niet zo sterk meebewogen als op de termijnmarkt.
Europese akkerbouwers hadden deze zomer goede verwachtingen voor koolzaad ten opzichte van wintergranen, die een gematigdere toon hebben aangeslagen. Het Franse marktbureau Strategie Grains sprak afgelopen maand de verwachting uit dat het areaal in de EU met 2,4% is gestegen tot 6 miljoen hectare. Wat meehielp in het plannen van het bouwplan van 2024 is dat de zomer relatief nat verliep, waardoor de opkomst van het koolzaad goed was. De laatste jaren was dat vaak een dingetje. Een warme herfst heeft wel voor een hoge ziektedruk gezorgd, met name in West-Europa.
Nederlands areaal groeit
In Nederland groeide het areaal koolzaad dit jaar met 12% tot bijna 2.600 hectare volgens data van Boer&Bunder. Dat is vrijwel gelijk aan 2021, toen 2.610 hectare werd verbouwd. Verreweg het grootste gedeelte van dit areaal wordt in Noordoost-Groningen verbouwd. Het areaal in ons land is relatief stabiel de laatste 20 jaar, maar in recente jaren wel toegenomen door een fors verbeterde markt.
In Europa speelt de invoer van Oekraïense koolzaad een belangrijke rol. Volgens cijfers uit dat land is dit najaar 1,16 miljoen hectare koolzaad ingezaaid, waar nog eens 400.000 hectare zomerkoolzaad bij komt. Dat is 180.000 hectare minder dan dit jaar werd ingezaaid.
Brazilië leidend
Nieuws over de Zuid-Amerikaanse sojaoogst – en dan met name die in Brazilië – blijven naar verwachting de koolzaadmarkt sterk beïnvloeden in de laatste maand van het jaar. Dit kan voor een toenemende volatiliteit zorgen. Haalt het land inderdaad een recordoogst binnen, dan geeft dat een sterk drukkend effect op de prijzen van alle oliehoudende zaden.