Oorlog en het weer voeden twijfel op graanmarkt

Niet veel aan de hand op de Matif, zou je zeggen als je sec naar de slotkoers kijkt. Het septembercontract tarwe sloot €0,25 lager op €230,25 per ton. De spreiding in de handelsdag was echter relatief groot. 's Ochtends liep de koers op naar €236,50 en 's middags dipte de koers op €228,75 per ton. Ook op de CBoT worstelden handelaren met hoe de verschillende factoren in de tarwekoers moesten worden ingeprijst. Het julicontract sloot uiteindelijk 0,6% hoger op $6.27¾ per bushel. Ook soja liet een bescheiden plus zien en sloot 0,2% hoger op $13.53¼ per bushel. Bij maïs was het opwaarts momentum sterker en het julicontract pluste 1,8% om te sluiten op $6.08 per bushel.

Door het opblazen van de Nova Kakhovka-stuwdam is de aandacht van spelers op de granenmarkt weer meer gefocust op de oorlog in Oekraïne. Wie er verantwoordelijk is voor de explosie is niet duidelijk maar verschillende experts noemen Rusland de meest waarschijnlijke dader. De gevolgen van de doorbraak van de Kakhova-dam zijn groot. Voor circa 42.000 mensen is er direct gevaar voor overstromingen en voor honderdduizenden mensen ontstaat een probleem met de drinkwatervoorziening volgens de Oekraïense president Zelenski. Ook zijn er zorgen over de koelwatervoorziening van de kerncentrale van Zaporizja - de grootste kerncentrale in Europa - al is er geen direct gevaar volgens het Internationaal Atoomenergieagentschap. De landbouw in het zuiden van Oekraïne komt volgens het Oekraïense ministerie van Landbouw ook in de problemen. Circa 10.000 hectare bouwland in de regio van Cherson, aan de noordkant van de Dnjepr (dat in handen is van Oekraïne), is onder water gelopen en een veelvoud daarvan aan de zuidkant (door Rusland bezet gebied), schat het ministerie.

Problemen met irrigatie
De gevolgen blijven echter niet beperkt tot de overstromingen. Het stuwmeer is ook een belangrijke voedingsbron voor irrigatie in het gebied. Ten minste 500.000 hectare zou door gebrek aan mogelijkheid tot beregenen, kunnen veranderen in een woestijn volgens het Oekraïense ministerie van Landbouw. Door de damdoorbraak zit 94% van de irrigatiesystemen in de regio Cherson zonder aanvoer van water, 74% in de regio Zaporizja en 30% in de regio Dnipro. In 2021 (het jaar voor de Russische invasie) werd 584.000 hectare bevloeid vanuit het Kakhova-stuwmeer waar toen ongeveer 4 miljoen ton graan en oliehoudende zaden werd geproduceerd. Over hoeveel graan er dit seizoen verloren zal gaan door de explosie van de dam, doet het ministerie verder geen concrete uitspraken.

Gaat het nog een keer regenen?
Naast de ontwikkelingen in Oekraïne zijn met name de Amerikaanse analisten gefocust op de weerberichten. World Weather Inc. voorspelt in delen van het oosten van de maïsgordel neerslag, maar maakt daar wel de opmerking bij dat het onvoldoende is om de voorraad vocht in de bodem echt aan te vullen. Een echte weersomslag op de korte termijn zit niet in de verwachting. Wisselende weersvoorspellingen voeden de volatiliteit in de markt volgens verschillende analisten.

Telers in de VS, maar meer nog in Brazilië, hebben nog de nodige maïs en soja te verkopen. Dat kan de komende weken voor een plafond in de markt zorgen. Weinig neerslag tot half juni zet vooral de maïs op achterstand, maar de gevolgen voor de uiteindelijk oogst blijven redelijk beperkt. Blijft het in de tweede helft van de maand ook droog dan gaat het wel tonnen kosten volgens experts en zou de markt de weg omhoog verder in kunnen zetten. De maïskoers op de CBoT loopt de afgelopen weken redelijk in het spoor van zowel 2012 als 2013. In 2012 hield de droogte aan en zette de koers stappen omhoog, terwijl in 2013 de maïsprijs naar mate het groeiseizoen vorderde stappen omlaag deed. Niet vreemd dat boeren nu de maïsprijs rond het kostprijsplus-niveau zit toch wat proberen in te dekken en niet afwachten welke richting de markt later gaat kiezen.