Paniek op grondstofmarkt gaat aan graan voorbij

Het meicontract voor tarwe op de Matif pluste gisteren €2,75 en sloot op €272 per ton. Op de CBoT steeg de tarwenotering met 0,9% naar $7.02¾ per bushel. Maïs zat eveneens in de lift op de beurs in Chicago en sloot 0,9% hoger op $6.26½ per bushel. Soja was afgelopen handelssessie de uitzondering en leverde 0,3% in en kwam daarmee uit op $14.89¼ per bushel.

De granenmarkt blijft vooral in het teken staan van krapte in de aanbodkant en dan vooral de onzekerheid over verlenging van de graandeal. Zowel Oekraïne als Rusland hebben er geen belang bij om de stekker uit het graaninitiatief te trekken. Toch blijven de onderhandelingen moeizaam. Rusland wil wel verlengen, maar met zestig dagen, terwijl Oekraïne vast blijft houden aan het doorrollen van de lopende overeenkomst met 120 dagen. Turkije bekent voorzichtig kleur en heeft door laten schemeren dat het aanstuurt op verlenging met 120 dagen in plaats van zestig dagen. De Duitse regering kan daarentegen wel begrip op brengen voor de Russische eis van verlenging met zestig dagen. De tijd begint wel te dringen om tot een overeenkomst te komen. De huidige deal loopt namelijk komend weekend af.

Tegengestelde berichten uit Zuid-Amerika
Maïs kreeg de afgelopen handelssessie steun van de goede vraag vanuit China. Voor soja is het beeld minder eenduidig. Aan de ene kant valt de Argentijnse sojaoogst zwaar tegen. Volgens de graanbeurs van Rosario zou de oogst op 27 miljoen ton uitkomen, de kleinste in bijna een kwart eeuw. Volgens de verenging van graan- en oliehoudende zadenverwerkers CIARA staat de verwerkende industrie aan de vooravond van een crisis. Bijna 70% van de beschikbare verwerkingscapaciteit staat stil volgens de vereniging door de slecht oogst die is veroorzaakt door droogte en extreme temperaturen. Dat is de slechte benuttingsgraad ooit volgens CIARA, periodes van staking uitgesloten. Tegenover de slechte oogst in Argentinië staat een topoogst in Brazilië. Daar maken experts zich zorgen over hoe alle soja in de havens terecht moet komen. Wegen zijn door regens deze zomer beschadigd geraakt. Het valt daardoor voor boeren en handelaren niet mee om de soja uit de binnenlanden naar de zeehavens te krijgen. Verschillende bronnen melden dat de wachttijden voor schepen oplopen omdat de vrachtwagens door problemen met de wegen langer onderweg zijn.

Fundamentele analyse
Analisten die zich bezighouden met de granenmarkt ontkomen bij het maken van fundamentele analyses niet aan de ontwikkelingen op de financiële markten. Vorige week ging de Amerikaanse Silicon Valley Bank over de kop en greep de staat New York in bij de (relatief kleine) Signature Bank. Gisteren werd bekend dat de Zwitserse centrale bank omgerekend ruim €50 miljard in het noodlijdende Credit Suisse pompt. Onwillekeurig doet dat terug denken aan 2007 en 2008 toen problemen bij financiële instellingen Fannie Mae, Freddie Mac en Lehman Brothers de wereld in de bankencrisis storten. Experts benadrukken dat de reden waarom de banken nu in de problemen zijn gekomen wezenlijk anders zijn dan vijftien jaar geleden. Heel kort door de bocht gesteld zijn de problemen nu veroorzaakt door mismanagement en niet door het wegevallen van vertrouwen in de producten van de banken (dubieuze hypotheken) in 2007. Daarnaast hebben toezichthouders en centrale banken hun lessen geleerd en wordt er nu veel daadkrachtiger in gegrepen.

Een parallel trekken tussen de crisis in 2008 is zeker niet zaligmakend, maar op het gebied van granenmarkt is er toch wel een opvallende overeenkomst. In 2007 en 2008 stond tarwe op de Matif historisch hoog en tikte bijna de €300 aan. De oorzaken die daar toen voor genoemd werden waren onder meer kleine oogsten en krappe voorraden. Dat doet toch wel een beetje denken aan de krapte op de tarwemarkt die een jaar geleden is ontstaan door de oorlog in Oekraïne. De daling in op de tarwemarkt werd vijftien jaar geleden al eerder ingezet, ruim voor het faillissement van Lehman Brothers in september 2008. Een één op één relatie tussen tarwe en olie (als grootste commodity) is zeker niet vast te stellen, maar een zeker verband dingt zich toch wel op als je de koersontwikkelingen naast elkaar zet.

Waar ligt de bodem?
Daarnaast zakte de tarwekoers na 2008 ook niet meer terug naar het niveau van voor de rally en nam de volatiliteit op de markt toe. Dat heeft hoogstwaarschijnlijk te maken met de toegenomen productiekosten voor tarwe. In theorie ligt de bodem in de graanmarkt op het niveau waarop de boer met de laagste productiekosten per eenheid kan produceren. In de huidige graanmarkt is dat een interessante vraag waar bijna niemand een gooi naar durft te doen.

Pakken we de technische analyse erbij dan wint het opwaarts momentum aan kracht. Dat komt vooral tot uiting in Lane's Stochastics. Ook de MACD zit bijna op een kruispunt. De MACD blijft echter onder nul en dat is een teken dat we nog steeds in een bearmarket zitten. Steun in de Matif ligt volgens de technische analyse op €262, terwijl het volgende weerstandsniveau dichterbij staat op €276 per ton.