Hervatting graanexport Oekraïne is lichtpuntje

Het schip de Razoni, geladen met 26.000 ton korrelmaïs is maandagmorgen vertrokken uit de haven van Odessa aan de Zwarte Zee. Het schip, varende onder de vlag van Sierra Leone en op weg naar Libanon, is het eerste vrachtschip dat sinds de Russische inval op 24 februari de haven verlaat. Er liggen nog tientallen schepen te wachten in de haven om te kunnen vertrekken. Volgens de Oekraïense overheid zijn er 17 schepen gereed om te vertrekken, waarvan 16 met graan. Dit is goed voor 600.000 ton product.

Symbolisch
De export over zee komt zo voorzichtig weer op gang, zo is althans de hoop. Turkije en de VN zien erop toe dat deze schepen veilig over de Zwarte Zee kunnen varen. Aan de kant van Oekraïne en Roemenië liggen veel zeemijnen. De uitvaart van het eerste schip is vooral symbolisch voor de granenmarkt en granensector in Oekraïne en van groot belang.

Afgelopen vrijdag sloot het tarwecontract op de Matif nog iets hoger op €343 per ton, een plus van €1,75 vergeleken met donderdag. Ook de maïsnotering sloot iets hoger op €352,25 per ton. Daarmee blijft maïs fors duurder dan tarwe. Naar verwachting dalen de koersen deze morgen bij de opening licht nu de export over zee in Oekraïne weer opstart. Eerdere berichtgeving over hervatting van de export – zoals het ondertekenen van een overeenkomst – zorgden direct voor een daling in de koers.

Graantycoon Vadatursky komt om bij beschietingen
Terwijl in Odessa positieve geluiden over de export te horen zijn, is dat op twee uur rijden naar het oosten, in de havenstad Mykolaiv, wel anders. Daar vond zondag een zware raketbeschieting plaats. Bij die beschietingen kwam ook de bekende Oekraïense graantycoon Oleksiy Vadatursky om het leven, samen met zijn vrouw. Hij is eigenaar van het internationale handelsbedrijf Nibulon. Het bedrijf is één van de grootste exporteurs voor granen in het land en heeft 7.000 medewerkers, eigen treinen, schepen en op- en overslagfaciliteiten. Vadatursky is volgens Forbes een van de rijkste Oekraïners met een geschat vermogen van $430 miljoen. President Zelensky sprak zondag over de dood van Vadatursky als een groot verlies voor het land. Hij heeft er volgens Zelensky voor gezorgd dat de voedselzekerheid wereldwijd is verbeterd.

Naar schatting ligt nog 20 miljoen ton graan en oliehoudende zaden als zonnebloemen en soja van de vorige oogst opgeslagen in Oekraïne, goed voor zo'n 1.000 scheepsladingen. Daar komt de oogst van dit jaar nog eens bovenop, in totaal goed voor 40 miljoen ton. Het vinden van voldoende opslagfaciliteiten voor al deze producten is een steeds groter probleem. Op dit moment is er per maand sprake van een export van tussen de 1,5 en 2 miljoen ton graan. Dat is ongeveer een derde van het normale exportvolume. De producten gaan vooral met vrachtwagens en per spoor richting naar Polen en Roemenië.