Niet alleen de oorlogssituatie maar ook ongunstige weersomstandigheden hebben geleid tot een lagere gewasopbrengst in Oekraïne. In combinatie met het lagere areaal ligt de opbrengstprognose op landenniveau historisch laag. Gewassen als maïs en zonnebloemen staan er wel gemiddeld op.
Dat komt naar voren in een speciale editie van het JRC Mars bulletin van de Europese Commissie over de gewasmonitoring van Oekraïne. Met name in het westen en midden van Oekraïne hebben ongunstige weeromstandigheden geleid tot een lagere gewasopbrengst van de wintergranen. In het oosten van het land staan de wintergranen er iets bovengemiddeld op.
Ver onder opbrengst 2021/22
Volgens de opbrengstprognose behaald wintertarwe op landniveau een opbrengst van 4,11 ton per hectare. Dat is gelijk met het vijfjarig gemiddelde, maar wel 9,3% minder dan de gemiddelde opbrengst in 2021/22. Wintergerst staat er ook minder op met een verwachte opbrengst van 3,47 ton per hectare. Dat is net zoals wintertarwe gelijk met het vijfjarig gemiddelde, maar wel 12% lager dan de opbrengst van 2021/22. Dit komt omdat het afgelopen groeiseizoen de gewassen bovengemiddelde opbrengsten gaven. Niet voor niets werd afgelopen seizoen een recordopbrengst behaald van meerdere gewassen in Oekraïne.
De herfst verliep van 30% tot 50% droger dan normaal in Oekraïne waarbij het zuidwesten het meest had te leiden van het neerslagtekort. Ook lag de temperatuur gemiddeld 2°C lager dan normaal. In het noordwesten was dit niet het geval, wat voor een positieve opbrengstprognose zorgt. De wintermaanden verliepen opnieuw droog waardoor de gewasgroei stagneerde. De temperatuur was in deze periode hoger dan normaal en ook vorstschade is volgens het rapport nauwelijks voorgekomen. Wat ook opvalt in het rapport is dat de hectares wintergranen lager zijn dan vorig seizoen, met 6,5 miljoen hectare (-7,8%) voor wintertarwe en 0,9 miljoen (-15%) aan wintergerst. Een gedeelte zal de droogte in de herfst als oorzaak hebben. Een andere reden zijn de verloren percelen in de oostelijke provincies van Oekraïne door het conflict.
Zomergewassen onzeker
Het planten en zaaien van zomergewassen was een hele uitdaging voor de Oekraïense boeren door de tekorten in het land. De zaaicampagne duurde hierdoor historisch lang en werd ook gehinderd door neerslag gedurende eind april. Mei was zeer groeizaam waardoor de gewassen die van voldoende bemesting zijn voorzien en onder redelijke omstandigheden zijn gezaaid er op dit moment goed op staan. Zo ligt de opbrengstprognose van maïs 7,3% hoger op het vijfjarig gemiddelde volgens het rapport. Zonnebloemen en sojabonen noteren ook een plus van 7,9% en 11%. Ten opzichte van vorig seizoen staan de gewassen wel minder en zijn deze allemaal meerdere procentpunten negatief dit jaar.
Het is echter allerminst zeker hoe het verloop van het groeiseizoen zal zijn. Het is nog vroeg in het seizoen en zeer onrustig in het land. De ontwikkeling van het gewas kan nog alle kanten op gaan. En ook al zijn de gewassen straks oogstrijp, dan moet de Oekraïense boer het product ook nog binnen zien te krijgen. Dat kan na het probleem met opslaan, nog lastiger worden volgens recente berichten. De arealen van de zomergewassen zijn al aanzienlijk lager volgens de cijfers van het Oekraïense ministerie van Landbouw. Daarnaast is er sinds begin juni een behoorlijke hittegolf in het grootste gedeelte van Oekraïne. De gewassen genoten van de hogere temperatuur, maar er is binnen korte tijd zeker neerslag nodig wil de opbrengst daar niet ten koste van gaan volgens het rapport.