Oekraïense boer gaat onzeker voorjaar tegemoet

Afhankelijk van de ligging is het voorjaar al voorzichtig gestart in het land. Vooral in het westen van het land kunnen percelen worden bespoten, bemest en ingezaaid. De wintergranen en het koolzaad zijn de winter relatief goed uitgekomen. Volgens Oekraïense cijfers staat 90% tot 95% er goed voor. De meteorologische dienst in het land waarschuwt dat mogelijk 900.000 hectare kan verslechteren. Dat is 12% van het totaal ingezaaid areaal.

Topjaar
In Oekraïne worden vooral wintergranen geteeld en winterkoolzaad. Daarnaast veel korrelmaïs en zonnebloemen die dit voorjaar de grond in moeten. De grote graangebieden liggen in het oosten en zuidoosten van het land. Na meerdere droge jaren kende Oekraïne in 2021 een topjaar qua productie. Er werd 32% meer graan geoogst dan in 2020. Goed voor 85,7 miljoen ton. Daarmee was het een uitschieter op het Europees continent.

Alles - van kunstmest en zaaizaad tot diesel en machineonderdelen - is vertraagd in levering. De toegangswegen, spoorlijnen en andere belangrijke knooppunten zijn afgesloten. Agrarische bedrijven zitten daarom met de handen in het haar hoe ze aan producten moeten komen voor het komend groeiseizoen. Dat onderstreepte Kees Huizinga gisteravond (6 maart) nog eens in een uitzending van Nieuwsuur. Huizinga – een Groninger van oorsprong – boert al twintig jaar in Oekraïne en bevindt zich sinds kort weer in Nederland. Om de urgentie van het conflict onder de aandacht te brengen, zo zegt hij zelf. Met politici in Nederland en Duitsland praat hij, maar ook met de pers. Via Twitter en Facebook houdt hij mensen op de hoogte van de situatie in Oekraïne. Onder zijn volgers zitten ook vele Nederlandse agrarische ondernemers.

Analistenbureau APK-Inform – met kantoren in Rusland en Oekraïne – zegt dat een tekort aan zaaizaad en diesel het grootste probleem is voor dit voorjaar. Een deel van de dieselvoorraden die voor de landbouw bestemd waren zijn aan het leger afgestaan, zo meldt het bureau in een persbericht.

Exportlicenties
Naast het zaaien en verzorgen van de jonge aanplant is er ook de uitvoer van producten om in acht te nemen. Het land heeft inmiddels exportlicenties in het leven geroepen voor producten als tarwe, maïs en zonnebloemolie, zo maakte de overheid zondag 6 maart bekend. Ook voor onder andere eieren, suiker, rund- en kippenvlees geldt een exportlicentie.

De Oekraïense spoorwegen maken zich op om agrarische producten naar naburige landen te brengen nu de havens in de Zwarte Zee-regio zijn gesloten. Het gaat om Roemenië, Hongarije, Slowakije en Polen. Zo kunnen de producten toch verkocht en geleverd worden. Eind februari stond de exportteler op 43 miljoen ton voor dit seizoen. Daarmee is de export nog lang niet afgerond. Van de 33,8 miljoen ton maïs was begin maart 18,7 miljoen ton uitgevoerd. Het land heeft 16% van de wereldmaïsexport in handen. 80% wordt geëxporteerd van de totale oogst. Voor tarwe is dat 75%.

Bulkschip gezonken
Scheepverkeer dat via de Zee van Azov of Zwarte Zee vaart is grotendeels stil komende te liggen. Een bulkschip afkomstig uit Estland zonk afgelopen week in de Zwarte Zee, nabij Odessa, toen het op een mijn was gevaren. Twee andere schepen werden kort na het uitbreken van het conflict door Russische raketten bestookt. Zelfs wanneer de havens heropenen is het de vraag of reders het aandurven om het land aan te doen.

Naast de uitvoer van Oekraïense granen is er ook nog de rol van Russische granen – en dan hoofdzakelijk tarwe. Het land is 's werelds grootste exporteur van de graansoort. Steeds meer Russische goederen worden geboycot door het westen en andere landen. Tarwe en andere granen zitten daar (nog) niet bij. De impact daarvan zou gigantisch zijn voor de wereld, net als overigens een exportban voor kunstmest. Dergelijke draconische maatregelen zijn echter niet ondenkbaar. Daarmee wordt het conflict in Oekraïne een wereldwijde crisis die zijn weerga niet kent.