Prijs koolzaad daalt, maar voor hoelang?

In de Europese Unie komt de koolzaadopbrengst komend seizoen uit rond de 18,2 miljoen ton, verwacht Strategie Grains. Dit is 2 miljoen ton meer dan in een eerdere verwachting werd geschetst en 7,4% hoger dan de opbrengst van dit seizoen. Die laatste komt uit op ongeveer 17 miljoen ton. Een stijgende trend is zichtbaar, want de huidige koolzaadoogst ligt 1,8% boven het niveau van één jaar geleden. De toename in de productie komt vooral door een gestegen areaal in de belangrijkste koolzaadproducerende landen in de Europese Unie, zoals Frankrijk, Litouwen en Polen.

Oekraïne, een van de grootste exporteurs van koolzaad, ziet ook een plus als het gaat om koolzaad. Het winterkoolzaadareaal voor verkoopseizoen 2022/2023 bereikt met 1,41 miljoen hectare het hoogste niveau in dertien jaar tijd. Dit is 40% meer dan één seizoen eerder en slechts 2% onder het record van 1,44 miljoen hectare uit seizoen 2009/2010. De hoge winstgevendheid dit seizoen is één van de redenen voor de grotere inzaai. De lokale prijs komt voor seizoen 2022/2023 uit rond de $680 per ton voor verzending in juli en augustus. Dat was twee jaar geleden nog $415 per ton, wat koolzaad op dit moment een van de meest winstgevende wintergewassen in Oekraïne maakt. De productiekosten liggen gemiddeld op zo'n $440 per ton.

Volgens analisten houdt de combinatie van een sterke vraag en een wereldwijd krap aanbod ook komend jaar aan, waardoor het gewas winstgevend blijft. Toch hebben de gestegen opbrengstverwachtingen de notering op de Euronext wel wat getemd. Vrijdag 18 februari sloot de notering op €703,75 per ton. Dat is iets hoger dan één week eerder (€691,50 per ton), maar ver beneden het niveau van begin januari (€828 per ton). Inmiddels beweegt de notering rond het niveau van begin december. Al is dat nog altijd ver boven de prijzen van voor de coronapandemie.

Concurrenten blijven hooggeprijsd
Of die prijsdaling in koolzaad kan aanhouden, is voor veel analisten de vraag. De noteringen van sojabonen en palmolie, de belangrijkste concurrenten van koolzaad, zijn afgelopen week naar recordhoogten gestegen. De notering voor sojabonen op de CBoT in Chicago sloot vrijdag 18 februari op $16,01 per bushel. Een week eerder was dat $15,85 per bushel. De notering voor sojaolie steeg van $6,59 per bushel op vrijdag 11 februari naar een record van $6,70 per bushel op vrijdag 18 februari.

Palmolie sloot donderdag 17 februari op een notering van 5.970 Maleise ringgit per ton. Omgerekend – bij de huidige wisselkoers – is dat $14.28 per ton of €1.257 per ton. Eerder in de week werd ook al een record verpletterd. Aangezien deze twee foodcommodities de komende periode hooggeprijsd blijven, is de verwachting dat er meer vraag komt naar koolzaad als goedkoper alternatief. Meer vraag resulteert dan naar verwachting, als het aloude marktprincipe haar werk doet, ook weer in een stijging van de prijs.