Tarweprijs laat areaal niet opblazen

De toeleveranciers die Boerenbusiness sprak zijn het er unaniem over eens: Zaaiseizoen 2021 voor de wintergranen startte vroeg en verliep vlot. "Voor 1 oktober zat in ons werkgebied al 80% in de grond", zegt George Pars van het gelijknamige bedrijf uit Sint Jacobiparochie. "Vanaf half september zijn akkerbouwers gaan zaaien. Het was toen te droog om aardappelen te rooien, waardoor het vrijgekomen moment werd benut."

Zaaizaad geen probleem
Ook CZAV en Agrifirm hebben een soortgelijke situatie zien ontstaan. Na een vroege start is er mondjes maat door gezaaid zonder veel strubbelingen. Aanvankelijk was het lastig om aan zaaizaad te komen, maar periodes met nat weer hebben de bedrijven geholpen om hun bevoorrading op orde te krijgen. Van echte problemen willen zij niet spreken. Bepaalde rassen waren soms lastig te leveren. Het zaaizaad is ook eind november nog niet uitverkocht, al is het aantal beschikbare rassen wel kleiner.

Naar schatting groeit het areaal enkele procenten. Dat is waar zowel Agrifirm als CZAV in het noorden, midden en zuiden van ons land vanuit gaan. Het venijn zit hem misschien in de staart. "Het is nu wachten op de late gewassen. Zijn die gerooid dan kan er tarwe in", zegt Jurriaan Visser. Hij is manager granen bij CZAV. "Vorig jaar is nog relatief veel zomertarwe gezaaid. Dat areaal is nu eerder met wintertarwe ingevuld waardoor het lastig is om een harde uitspraak te doen op basis van de hoeveelheid uitgeleverd zaaizaad."

Stijgende prijs, meer tarwe?
Nadat de termijnmarkt voor tarwe maandag 22 november ruim boven de €300 sloot deed de koers er dinsdag 23 november nog een schepje bovenop, met een slotkoers van €310 per ton. Gedurende de dag werd zelfs een piek van €312,25 aangetikt. Voor de nieuwe oogst (september 22 contract) wordt €272,50 genoteerd. Mogelijk dat deze stijging alsnog voor een verdere groei van het areaal gaat zorgen, oppert Aart den Bakker van Agrifirm. "Tot 15 januari kun je nog wintertarwe zaaien en we hebben nog zaaizaad in voorraad. De komende zes tot zeven weken kan er nog genoeg gebeuren. Zeker bij de huidige weersomstandigheden."

Of andere gewassen in oppervlakte gaan krimpen om ruimte voor tarwe te maken is maar zeer de vraag, zo denken de ondervraagden. Pars ziet dat telers dit seizoen minder interesse hebben in alternatieven, zoals vlinderbloemigen. "Twee jaar terug hebben we veel met veldbonen gedaan, maar dat viel niet altijd mee. Met een tegenvallende opbrengst haal je het saldo niet. Tarwe is een veilige keuze waar akkerbouwers op zijn ingericht."

Meer zomergraan
Hij verwacht dat mogelijk meer zomertarwe en gerst op de zandgronden in het noordoosten wordt gezaaid wanneer de marktprijzen op hun huidig niveau blijven. Andere teelten leveren naar schatting weinig in. Telers zitten meestal vast aan de (contractuele) afspraken die ze hebben met afnemers van andere gewassen.

Met 26.500 hectare wintertarwe is Zeeland de belangrijkste provincie voor dit gewas, gevolgd door 25.140 hectare in Groningen. Met 11.000 hectare staat Flevoland op de nummer drie. Dat tonen cijfers van Boerenbudner.nl. Het landelijk areaal wintertarwe bedroeg dit jaar 106.612 hectare. Een jaar eerder was dat nog 92.440 hectare. Een plus van 15,3%. Een soortgelijke stijging van de teelt is onwaarschijnlijk, maar wanneer de drie grootste provincies allemaal 5% meer zaaien praat je over een landelijke groei van 3% ofwel ruim 3.000 hectare extra tarwe. Echt schokkend is de toename daarmee niet. In 2019 bedroeg het areaal ruim 112.000 hectare en 2015 was dat nog zelfs 127.500 hectare.

Wachten op contractprijzen
In jaren met gunstige zaaiomstandigheden in de herfst krimpt het areaal zomergranen vrijwel altijd. Ook in 2022 is dat goed mogelijk. Blijven de prijzen hoog en stellen de aangeboden contractprijzen deze winter teleur, dan kunnen akkerbouwers alsnog de overstap maken. Op zandgrond is vooral korrelmaïs een aantrekkelijk alternatief, al groeit ook daar de graanteelt.