Hoelang kan de tarweprijs nog blijven stijgen?

Hoofdpunten

• Amerikaanse cijfers stuwen markt hoger
• Meer druk op tarwe in EU
• Verhoging Russische exportbelasting mogelijk
• Inzaai wintergraan loopt vertraging op
• Prijsniveau nadert top

Het decembercontract op de Matif eindigde vrijdag 1 oktober met een slotkoers van €264,25. Dat is een record voor dit contract en de hoogste prijs sinds 24 augustus. Ook in de VS steeg de koers van tarwe behoorlijk. In een week tijd kwam er bijna $18 per ton op de prijs bij, met een slotkoers van $277,51 per ton voor het decembercontract.

Amerikaanse cijfers
De directe aanleiding van deze prijsbeweging moet gezocht worden bij het vorige week verschenen rapport van landbouwministerie USDA in de VS. Ambtenaren van het ministerie becijferen dat de voorraad tarwe in de VS de kleinste is in veertien jaar tijd. Ook werd nog eens duidelijk dat de tarweoogst van 2021 veel kleiner uitpakt dan gemiddeld. Het is het kleinste volume in bijna twee decennia. Gecombineerd met goede exportverwachtingen is het dan ook aannemelijk dat de eindvoorraad volgend jaar eveneens zeer krap uitkomt.

Ook de Europese termijnmarkt reageerde sterk op dit nieuws. Er spelen dichter bij huis andere belangrijke factoren mee. Ondanks de huidige prijsniveaus zijn akkerbouwers afwachtend met verkopen. Vooral in Centraal- en Oost-Europa is dat het geval. Ondanks de fors gestegen inputkosten voor komend seizoen leunen zij achterover. De prijzen zijn goed en dat geldt ook voor de verwachtingen. Tegelijkertijd worden wekelijks tenders uitgeschreven, vooral door landen in het Midden-Oosten, die proberen zoveel mogelijk grondstof te bemachtigen. Dit resulteert erin dat meer tarwe wordt gekocht in het westen van de EU.

Baktarwepremie
Deze beweging drukt op de toch al krappe tarwebalans van met name Frankrijk. Een derde van alle tarwe in dat land heeft niet de juiste maaltarwespecificaties. Niet zo gek dus dat de bak- en maaltarwepremie momenteel het dubbele bedraagt dan normaal. Een zwakke koers van de euro zorgt ervoor dat Europese tarwe ook nog eens aantrekkelijk is op de wereldmarkt.

{{dataviewSnapshot(10_1633333157)}}
Het betreft hier noteringen van voertarwe. Die schommelen tussen €223 en €238 per ton. Voor bak- en maaltarwe wordt €264 tot €268 per ton betaald.

Normaal gesproken is Rusland dominant in deze fase van het exportseizoen. De graangrootmacht is nog steeds aanwezig, maar veel minder dan we gewend zijn. Om te beginnen is er de exportbelasting – die afgelopen week nog eens met $5 per ton steeg – en de fiks hogere fysieke marktprijs. Niet zo gek dus dat de geruchtenmachine nog steeds spreekt over aanscherpende maatregelen om de hoge prijzen de kop in te drukken. Wordt dit werkelijkheid, dan kan de markt hevig reageren met een plotselinge prijspiek.

Droogte remt inzaai af
Het inzaaien van de wintergranen in Rusland loopt alles behalve soepel door aanhoudende droogte. Ook dat is een belangrijk argument voor de recente prijsstijgingen. Ook in de VS is het in bepaalde tarwestaten erg droog, wat eveneens effect heeft op de gewassen en de marktprijs. In de EU is juist wat vertraging merkbaar door een natter weertype dat zich begin oktober aandient. In de landen om ons heen wordt dit najaar duidelijk meer wintertarwe ingezaaid. Of dat ook in Rusland het geval is moet nog blijken. De hoge exportbelasting schrikt akkerbouwers af om dit risico te nemen.

Zoals gezegd groeit de Europese tarwemarkt scheef door een terughoudende positie van bedrijven in het oosten, waardoor de druk stijgt in het westen. Vooral bak- en maaltarwe profiteren hiervan. De top van de markt komt steeds meer in beeld, al is kortstondig een koers van €300 per ton niet ondenkbaar. Zeker wanneer Rusland de uitvoer van tarwe verder aan banden legt. Dit is wel het niveau waar de eerste weerstand ligt op de termijnmarkt.

Top bereikt?
Kijkend naar de positieve oogstcijfers in Oost-Europa en Oekraïne, dan matchen de huidige prijzen en de opbrengst niet met elkaar. Het is aannemelijk dat de markt op korte termijn gas terugneemt. Eind volgende maand komt de eerste Australische oogst op de markt. Dit land verwacht een goede oogst. Landen in Azië kunnen hiervan profiteren.