China verstevigt grip op grondstoffenmarkt

Van al deze grondstoffen heeft het land enorme voorraden aangelegd. Die zijn bedoeld om plotselinge pieken in de prijs – of een uitval van het aanbod – op te vangen. In graan zijn de laatste jaren veel van deze opgebouwde voorraden van de hand gedaan. Op het gebied van edelmetalen gebeurt dat binnenkort. Dat is bijzonder, omdat China dit sinds 2005 niet heeft gedaan. De volksrepubliek hoopt zo een 'bearish' signaal af te geven dat speculeren ontmoedigd.

Stemming drukken
Chinese bedrijven zijn zeer 'bullish' als het gaat om grondstoffen. Niet alleen bij metalen maar ook agrarische grondstoffen. Een slechte eigen oogst en wederopbouw van de varkensstapel hebben daar in de agrarische sector voor gezorgd. De overheid vraagt grondstoffenhandelaren, brokers en staalbedrijven daarom een minder bullish-positie in te nemen. In de eerste plaats op Chinese grondstoffenbeurzen. Al eerder is de Chinese overheid met zo'n beleid, schreef nieuwssite Bloomberg.

Grondstoffenprijzen – van ijzererts tot sojabonen – bevinden zich op hun hoogste prijsniveau in 10 jaar. China vreest daarom voor de groei van hun economie in de herstelperiode na de coronapandemie. Sterk stijgende prijzen als gevolg van dure grondstoffen zijn ongewenst en gevreesd wordt voor een stijgende inflatie.

Het overheidsingrijpen is goed zichtbaar in de prijzen van bijvoorbeeld staal, die sinds uitspraken van premier Li Keqiang half mei, flink zijn gedaald. Een andere maatregel die wordt genomen, is het inperken van leningen die grondstoffenhandelaren kunnen afsluiten om posities in te nemen op commodity markten. Beursanalisten twijfelen er wel aan of het overheidsbeleid de enige reden is waarom de grondstoffenprijzen dalen. Wereldwijd is deze prijsbeweging zichtbaar. Bovendien kan het van een tijdelijke duur zijn. Voor de agrarische grondstoffen speelt mee dat gunstige weersomstandigheden in de VS ervoor zorgen dat maïs en soja er daar nu goed voor staan.

Afnemende graanvoorraad
De berichtgeving uit China is vooral gericht op grondstoffen die worden gebruikt in de maakindustrie, waar het land grotendeels op drijft. Parallellen met de agrarische markten zijn er zeker te trekken. Zo heeft het land enorme agrarische voorraden. Die moeten ervoor zorgen dat de 1,4 miljard inwoners van voldoende voedsel zijn te voorzien én dat de veestapel kan worden gevoerd. Voor het eerst in 8 jaar zijn deze gigantische voorraden – waarvan de hoeveelheden niet bekend worden gemaakt – dit seizoen gedaald. Vooral maïs is schaarser geworden, omdat de eigen oogst erg tegenviel.

Met dalende graanvoorraden is het land een enorme koopgolf gestart in Zuid-Amerika, de VS maar ook Europa. Dit past bij het beleid dat niet langer alles in de VS wordt gekocht, maar ook in andere landen. Tijdens de handelsblokkade kwam bijna alle soja uit Brazilië. Dat lukte dit seizoen niet door een zwaar tegenvallende oogst daar, waar de VS nog steeds van profiteert. Ook de nieuwe oogst wordt al goed verkocht aan China. Vrijdag 18 juni werd nog bekend dat het land 8 scheepsladingen soja heeft gekocht. Ook andere grondstoffen zoals maïs en sorghum zijn in trek.

Prijsval in varkensvlees
De Chinese overheid heeft met meer prijsgrillen te maken volgens Reuters. De staatsgecontroleerde Chinese veehoudersorganisatie CAAA riep varkenshouders maandag 21 juni op om niet te speculeren op deze markt. De varkensprijzen zijn sinds de start van dit jaar met 65% gedaald en varkenshouders vrezen dat de bodem nog niet is bereikt. Dat zorgt voor paniek onder boeren. Juist omdat zij vorig jaar gokte op stijgende prijzen, waardoor meer werd geïnvesteerd in het vet mesten van varkens.

Het is inmiddels de tweede waarschuwing in korte tijd, al wordt daar weinig gehoor aan gegeven. Maandag daalde de prijs van varkensvlees opnieuw en de marges zijn inmiddels gedaald tot hun laagste niveau sinds 2014. Het prijsniveau op de Dalian-termijnmarkt voor levende varkens is sinds begin mei met 37% in prijs gedaald. Dat is een flinke klap voor de varkenssector in het land die juist weer wordt opgebouwd na een niets ontziende uitbraak van de Afrikaanse varkenspest in 2018. Fokzeugen die werden achtergehouden voor de productie van meer biggen worden nu alsnog snel verkocht. Vooral bij kleine Chinese varkenshouders zitten nog veel dieren, wat op de markt blijft drukken.

Om boeren in het land te beschermen tegen flink hogere kosten maakte de overheid op 18 juni bekend in totaal 20 miljard yuan ($3,1 miljard) vrij te maken voor de aankoop van onder andere meststoffen en diesel. Premier Li Keqiang hoopt bedrijven zo vertrouwen te geven om wel voldoende gewassen te zaaien en oogsten. Een (te) kleine eigen oogst betekent dat het land opnieuw flink aan de bak moet wereldwijd om grondstoffen aan te kopen. Door de 40% toegenomen prijs van ruwe olie zijn de kosten van diesel en kunstmest fors toegenomen dit jaar. Daarnaast zijn ook de voorraden klein. Het landbouwministerie doet daarom tegelijk een oproep dat meer kunstmest moet worden geproduceerd.

Domino-effect
Een instortende varkensmarkt in China kan een domino-effect in werking zetten op de grondstoffenmarkt, wanneer varkensbedrijven niet langer dure grondstoffen aan kunnen kopen en minder voer nodig hebben. Het verbruik voor seizoen 2021/22 wordt juist zeer hoog ingeschat door een herstelde varkenssector in het land. Het hamsterbeleid van de Chinese overheid en grote vraag naar voergrondstoffen wordt wereldwijd gemerkt, ook bij ons. China heeft afgelopen seizoen behoorlijk wat Europese voertarwe aangekocht en inmiddels is voor komend seizoen ook 1,3 miljoen ton aan tarwe voor verlading geboekt. Valt deze vraag weg, dan moeten andere bestemmingen de vraag opvangen.

Kan ingrijpen door de overheid de prijzen van producten en termijnmarkten sturen? Internationale analisten en handelaren vragen het zich sterk af. China is wereldwijd dan wel een dominante speler, de prijs van grondstoffen wordt uiteindelijk internationaal bepaald en gevormd door vele factoren. Alsmaar ingrijpen heeft op de lange termijn een desastreus effect. Het is echter de vraag of China dat ook inziet.