Deze commodity explodeert nu en het is niet tarwe

Het tarwecontract voor maart op de Matif piekte een week geleden - op €250 per ton - maar zakte daarna als een baksteen. Woensdag 10 maart expireert het contract en wordt overgeschakeld op de laatste leverperiode voor oogst 2020: mei. Vandaag (maandag 8 maart) schiet het contract weer omhoog. Op zijn top noteert het maandagmiddag €240 per ton. Ook het meicontract zit in de lift.

Wat doet nieuwe oogst?
Tussen mei en de nieuwe oogst in september zit nu nog een gat van zo'n €28 per ton. De komende maanden moet blijken of de prijs van tarwe nieuwe oogst verder stijgt of dat de oude oogst naar beneden gaat. De krappe beschikbaarheid van tarwe in de EU doet vermoeden dat de prijs van tarwe op de korte termijn een solide fundament heeft. Wanneer meer duidelijk is over hoe de tarwes zich dit voorjaar ontwikkelen, kan meer gezegd worden over de omvang van oogst 2021. Vooralsnog zijn er geen zorgen en neemt dit volume toe.

Deze situatie ligt anders bij koolzaad. Marktbureau Stratégie Grains heeft de verwachtte eindvoorraad naar beneden bijgesteld met 180.000 ton tot 1,1 miljoen ton. Dit is een verlaging van 800.000 ton met vorig jaar, wat al een slecht jaar was. De teelt van koolzaad in Europa bevindt zich al jaren in een glijbaan. Dit jaar is het areaal minimaal toegenomen tot 5,53 miljoen hectare (+50.000 ha). Daarmee is volgens Stratégie Grains een oogst van 18,2 miljoen ton mogelijk. Dat is 1 miljoen ton meer dan in 2020, maar nog altijd dik onder de 20 miljoen ton streep. Dat gebeurde in de laatste 11 jaar slechts tweemaal.

Nieuw record
Een krappe beschikbaarheid van koolzaad stuwt de prijs op naar een recordniveau op de Matif. Vrijdag 5 maart sloot de koers al op €515 per ton. Maandagmiddag noteert het meicontract zelfs €527,75. Daarmee is het oude record uit juli 2012 gesneuveld, van €525,25 per ton. Dit is het hoogste prijsniveau in meer dan 30 jaar tijd.

Twee factoren stuwen de koolzaadprijs omhoog. Zo zit allereerst ook de sojaprijs in de lift. De Braziliaanse soja-oogst loopt vertraging op door aanhoudende regen. Dit geeft de Amerikaanse notering van de CME Group een boost. Omdat ook de soja-olie prijzen hierdoor stijgen kan koolzaad profiteren. Een andere factor is dat akkerbouwers die nog koolzaad in opslag hebben terughoudend zijn om nu te verkopen in een stijgende markt. Zelfs de aanvoer van koolzaad uit Australië zorgt er niet voor dat de Europese markt de teugels laat vieren.

Oogst 21 in de lift
Ook de nieuwe oogst zit in de lift vanwege de op handen zijnde kleinere oogst. Maandag noteert het augustuscontract €447,50 per ton nadat het vrijdag 5 maart op €442,50 sloot. Ook buiten Europa wordt een kleinere oogst verwacht. In Oekraïne is 20% minder koolzaad gezaaid omdat akkerbouwers vaker voor zonnebloemen kiezen. Ook in Rusland is dit gewas fors populairder. De prijs van zonnebloemenolie is namelijk ook gestegen. Wat Canada en Australië met hun areaal gaan doen blijft afwachten omdat het zaaiseizoen daar nog niet is begonnen.

Niet alleen de prijs van plantaardige oliën stijgt, ook die van het bijproduct raapzaadschroot. In januari bedroeg het prijsniveau €325,15 per ton. Dat niveau werd voor het laatst in juni 2013 bereikt. Een prijs voor februari is nog niet bekend. Gezien de huidige beweging van koolzaad kan ook de schrootprijs flink toenemen. Ook andere voergrondstoffen zoals sojaschroot zitten in de lift.