Europese gewassen liggen op de grill

Ten zuiden van Parijs is gestart met de oogst van wintergerst en ook nog verder zuidelijk rijden de combines al. Volgens de eerste berichten liggen de opbrengsten tussen de 7 en 9 ton per hectare. Op meerdere plekken is voldoende neerslag gevallen, al is (waar mogelijk) ook beregend. Franse akkerbouwers zijn minder tevreden over koolzaad. Op veel plekken staat het gewas slecht, wat verschillende oorzaken heeft.

Watertekort
Overheidsdienst FranceAgriMer laat de prognose aangaande de gewassen ongewijzigd. Vooral in het noorden van Frankrijk moeten de granen nog even voordat ze oogstrijp zijn, terwijl het juist daar zeer droog is. Daarom hebben 96 departementen al waterbeperkingen aangekondigd, zoals een beregenverbod. Dit gebied is goed voor ongeveer 20% van het Franse landbouwareaal. 

Naast Noord-Frankrijk, is het ook in de centrale regio onder Parijs zeer droog. De boeren in deze regio mogen slechts enkele uren beregenen of soms zelfs helemaal niet. De grondwaterstand bevindt zich namelijk op een gevaarlijk laag niveau. De Franse geologische dienst rapporteert dat het grondwaterniveau op 60% van de meetpunten te laag stond. De situatie is daarmee kritischer dan vorig jaar.

Met een warme zomer in het verschiet, wordt verwacht dat deze niveaus verder dalen. Deze week wordt op veel plaatsen een temperatuur van 35 tot 40 graden Celsius verwacht, waardoor er records worden gebroken. Aan het einde van de week kunnen er in het noordwesten overigens wel onweersbuien optreden.

Matif stijgt
Na een positieve start in week 25 daalde de tarwenotering op de Matif in Parijs weer terug naar zijn oude niveau. Gevoed door berichten over de extreem hoge temperaturen, staat de koers maandag 24 juni weer in de plus (+€2,75) op €183,50 per ton. Ook het decembercontract noteert een plus: €2,75

Warmterecords
Ook Italië gaan records verbroken worden, zo denken meteorologen. Het noorden van het land krijgt namelijk te maken met temperaturen tussen de 37 en 40 graden Celsius. In het zuiden is het met 35 graden Celsius iets koeler. De Zwarte Zeeregio heeft al langere tijd met aanhoudend droog en warm weer te maken.

In Roemenië is inmiddels onder andere de graanoogst van start gegaan. Ook in Zuid-Rusland worden gerst en tarwe geoogst. De hitte doet daar geen schade aan gewassen. Voor late tarwe en voorjaarsgewassen (zoals maïs) is de hitte wel een probleem.

Kleinere Russische oogst
Marktanalisten schaven nochtans aan de cijfers voor de Russische oogst van dit jaar. Er wordt momenteel gesproken over een oogst tussen de 80 miljoen en 82,2 miljoen ton. Dat was afgelopen jaar 72,1 miljoen ton. Ook liggen de exportverwachtingen lager: 46 miljoen tot 48,9 miljoen ton. Het aandeel tarwe bedraagt 36,5 miljoen tot 37,6 miljoen ton. De droogte en hoge temperaturen zijn de oorzaak van deze verlagingen. Tussen juli 2018 en mei 2019 exporteerde Rusland 41,2 miljoen ton graan, waarvan 34,2 miljoen ton tarwe.

Het Duitse temperatuurrecord kan tevens doorbroken worden. Dit record staat op 40 graden Celsius en stamt uit 2005. In het hele land worden in deze week hoogstwaarschijnlijk dertigers opgetekend. Het blijft aan het begin van volgende week heet, waarna de temperatuur weer terugzakt naar een niveau tussen de 20 en 25 graden.

Invloed op Duitse granen
Na de extreem droge zomer van vorig jaar, is het Duitse boerenverbond (DBV) terughoudend in het doen van uitspraken. De komende 2 à 3 weken zijn cruciaal voor de gewassen. Wanneer Joachim Ruckwied, de voorzitter van de bond, naar de huidige weersverwachtingen kijkt, dan verwacht hij dat de opbrengsten lager liggen dan eerder gedacht. Het lage niveau van 2018 wordt echter niet geëvenaard. In mei viel namelijk ruim voldoende neerslag. Alleen in het noorden en noordoosten blijft het zeer droog en mist een voorraad bodemvocht.

DBV verwacht dat deze week op lichte gronden begonnen wordt met de oogst van wintergerst. De opbrengst wordt gemiddeld geschat, en van een goede kwaliteit. Vorig jaar lag deze gemiddelde gerstopbrengst op 4,6 ton per hectare, tegenover 5,6 ton gemiddeld. De verwachting voor koolzaad en tarwe is eveneens dat de opbrengst gemiddeld uitkomt.

Situatie in Nederland
De verwachtingen zijn dat de hitte in heel Europa kan aanhouden. Voor Nederland zijn de berichten inmiddels iets afgezwakt. Vanaf woensdag 26 juni wordt het iets koeler, al klimt de temperatuur richting het weekeinde weer naar 30 graden Celsius. Voor volgende week wordt een gematigder, maar droger, weertype verwacht. Vooral in het zuid- en noordwesten en Flevoland viel in juni een flinke hoeveelheid neerslag (ruim boven de 100 millimeter). In het oosten viel minder regen en daar draaien de haspels dan ook alweer volop.

Met een verdamping van 7 millimeter per dag, is deze vochtreserve snel weer verdwenen. De hitte levert een kleine min op bij de granen. Echter, voor gewassen als aardappelen en uien is voldoende vocht nu cruciaal. Bij aardappelen is de knolzetting goed geweest, zoals ook de Gewastour laat zien. Met het huidige weer is het de vraag of de plant al zijn knollen behoud. De komende weken zijn daarmee zeer belangrijk.