Koolzaad getroffen door nieuwe handelsoorlog

In maart weigerde China een lading koolzaad van het Canadese bedrijf Richardson International. Als reden werd gegeven dat zich in deze lading 'gevaarlijke organismen' bevonden. De Canadezen zijn er echter zeker van dat de productkwaliteit geen rol speelt in dit dispuut.

Volgens Canada moet de ware oorzaak elders worden gezocht. Het land arresteerde begin december namelijk de CEO van het Chinese techbedrijf Huawei, in opdracht van de Verenigde Staten (VS). Huawei wil in het land graag een 5G-netwerk aanleggen, maar de VS ziet dit echter als een spionagenetwerk voor de Chinezen. Om terug te slaan, heeft China nu de grens voor Canadese koolzaad gesloten.

Afgelopen jaar kocht het land ongeveer 40% van de Canadese oogst, wat goed is voor een waarde van $2,1 miljard. Over 2017 werd 4,5 miljoen ton koolzaad en 1 miljoen ton koolzaadschroot geïmporteerd.

Geen stress
Het is niet voor het eerst dat China de commodity gebruikt als hefboom om een deal te forceren, want in 2016 gebeurde dat ook al. Toen liep het met een sisser af. Justin Trudeau, de Canadese minister-president, blijft echter optimistisch over een oplossing, maar ondertussen zit er weinig beweging in de zaak.

De Canadese akkerbouwers zijn boos over het handelsdispuut. De prijs blijft namelijk dalen en bevindt zich nu op het laagste niveau sinds juli 2018. Over 2018 importeerde China 5,6 miljoen ton koolzaad, zo blijkt uit cijfers van het Amerikaanse ministerie van Landbouw (USDA). Sinds 2015 zit dit volume significant in de lift, waarmee het hersteld is van de terugval in de import.

Het land zag het areaal vorig jaar flink dalen, met name door ongunstige groeiomstandigheden. In sommige provincies ging de oppervlakte zelfs met 30% onderuit, zo melden marktanalisten. De oogst zou vorig jaar 14,1 miljoen ton bedragen, wat een verlaging van 200.000 ton is ten opzichte van 2017. Overheidscijfers spreken echter van een stabiel areaal.

Europese situatie
De internationale koolzaadmarkt gaat een beetje langs de Europese Unie (EU) heen. De EU bevindt zich in een bijzondere situatie. Het areaal in de grootste landen (Frankrijk, Duitsland, Polen en het Verenigd Koninkrijk) daalt fors. De schattingen van de Europese Commissie en marktbureau Strategie Grains komen op gemiddeld 15%, waarmee het areaal naar 6 miljoen hectare daalt. Door de droogte is er fors minder ingezaaid. Het gebrek aan zaaizaai dat gecoat is met neonicotinoïden heeft de teelt de laatste jaren onder druk gezet.

USDA verwacht dat er wereldwijd iets meer koolzaad wordt geoogst, wat betekent dat de productie en het verbruik ongeveer gelijk op gaan en de wereldvoorraad licht afneemt. De impasse in koolzaad en soja legt niet iedereen windeieren. Louis Dreyfus Company presenteerde maandag 25 maart positieve jaarcijfers, vooral door winst in de tak van oliehoudende zaden. De winst nam hierdoor met 13% toe.

Afhankelijk van import
De EU importeert, door het dalend areaal, steeds meer soja, vooral uit de regio rondom de Zwarte Zee: Roemenië en Oekraïne. Voor het komende seizoen (2019/2020) wordt een volatiele en hogere prijs verwacht, omdat de EU meer wordt overgeleverd aan een volatiele wereldmarkt. Om aan de fors grotere vraag te voldoen, is het areaal in Oekraïne met bijna 30% toegenomen. Dat perkt de prijs wel iets in.

De notering voor koolzaad bereikte eind januari op de Matif in Parijs het hoogste niveau van dit jaar: €380 per ton. Dat was voor het laatst begin november het geval. Vervolgens raakte de koers in een vrije val, met een dieptepunt van €351,75 per ton. Met horten en stoten ging deze weer iets omhoog. Wat ook meespeelt, is dat de wereldmarkt voor oliehoudende zaden onder druk staat en er steeds minder biobrandstof wordt geproduceerd.