'Boeren is aanpassen, dat is altijd zo geweest'

Jan Kolhorn, die dit jaar voor het eerst deelneemt aan de Gewastour, runt samen met zijn vrouw sinds 2020 een akkerbouwbedrijf in Uithuizermeeden in Noord-Groningen. Het bedrijf bestaat uit 130 hectare eigendomsgrond. Voorheen werkte Jan Kolhorn samen met zijn ouders in een maatschap, maar sinds 2020 is het bedrijf overgegaan naar de huidige vorm, waarbij hij samen met zijn vrouw het bedrijf volledig in eigen beheer heeft. Zijn ouders zijn echter nog steeds werkzaam op het bedrijf en ondersteunen waar nodig. 

Jan Kolhorn teelt in totaal 35 hectare aardappelen. Afgelopen jaar schakelde hij van een 1 op 3 naar een 1 op 4 rotatie. Het telen van Innovator wordt voor hem steeds lastiger, omdat hij in een NV-gebied zit, waar de totale stikstofgebruiksnorm in 2025 met 20% wordt gekort. Innovator heeft veel stikstof nodig, waardoor dit een beperking vormt. Misschien kiest hij in de toekomst voor een ander ras, maar dat vindt hij jammer, omdat de Innovator juist een gewild ras is in de frietindustrie.

Voor de Gewastour gebruikt Jan Kolhorn een perceel van 15 hectare, waarvan 11 hectare voor Innovator en 4 hectare Cardyma. Het perceel was daarvoor drie jaar grasland en is inmiddels geploegd. De grondsoort varieert, met een wisseling van zware en lichtere grond, met afslibbare percentages van 30% tot 10%. Voor een deel werkt Jan met HZPC-contracten en een deel van de teelt is zonder contract. De contractprijs is volgens hem niet altijd optimaal, maar biedt wel zekerheid. "Een beetje speculeren over de handel maakt het ook interessant", zegt hij.

Een van de grootste uitdagingen voor Kolhorn is de veranderende regelgeving. Het steeds wisselende overheidsbeleid maakt langetermijnplanning lastig. "Elke paar jaar verandert het beleid, waardoor investeringen onzeker worden", legt hij uit. Dit zorgt er volgens hem voor dat boeren continu moeten reageren op nieuwe uitdagingen en onzekerheden. Het klimaat vraagt ook om aanpassingsvermogen, vooral in verband met droogte, vindt hij. Hoewel beregenen een optie is, is dat niet altijd eenvoudig: "Het water bevat veel zout, en op sommige stukken mag je niet eens beregenen." Deze beperkingen dwingen hem om creatief om te gaan met waterbeheer en gewaskeuze. 

Kolhorn ziet de stijgende grondprijzen, veroorzaakt door inflatie, als een ontwikkeling waar hij zich niet door laat beïnvloeden. De vraag naar grond is enorm, wat hij als een bedreiging ervaart. "Het wordt maar bedacht, en je hebt er geen invloed op." Daarnaast wijst hij op de situatie waarbij een kabel door zijn land wordt gelegd richting een windpark op de Noordzee. Hoewel het zijn eigen grond betreft, heeft hij daar als boer weinig invloed op. Terwijl natuurgebieden beschermd worden, geldt dat niet voor akkerbouwgrond, geeft hij aan. 

Samenwerking met collega-akkerbouwers is belangrijk voor de Gewastour-deelnemer. Hij deelt kennis en ervaring met andere boeren in de regio over teeltmethoden, kosten en afzet, om zo van elkaar te leren.

Ondanks de onzekerheden in de sector blijft Kolhorn positief over de toekomst van de landbouw, mits boeren voldoende ruimte krijgen om ondernemend te zijn. "Boeren is aanpassen. Dat is altijd zo geweest", zegt hij. Verder benadrukt hij dat er altijd behoefte blijft aan voedsel: "Mensen blijven eten. We kunnen niet zonder landbouw." 

Kolhorn raadt jonge boeren aan om hun horizon te verbreden en continu te blijven leren. "Kijk rond bij anderen en durf keuzes te maken." Hij denkt dat hij misschien zelf meer ervaring in het buitenland had moeten opdoen voordat hij zich volledig vestigde in Nederland. 

De meeste voldoening haalt Kolhorn uit het zien van de resultaten van zijn werk. "Het hoogtepunt van het seizoen is de oogst. Dan zie je waar je het hele jaar voor hebt gewerkt." 

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.