Nog niet achterover leunen met de uien

Veel uienpercelen zijn bezig met een eindsprint en lijken, misschien wel tegen eerdere verwachtingen in, te koersen op redelijke tot goede opbrengsten. Het komt er volgens Kees Jacobs nu op aan om de gewassen gezond te houden en op het optimale moment te oogsten voor een mooie huidkwaliteit. "Je kunt nog niet achterover leunen."

"Ik hoor om mij heen vooral 'We krijgen toch wel goeie uien. Er zit best wat onder'. Dus het kon wel eens gaan meevallen met de opbrengsten." Kees Jacobs, uienexpert van Syngenta, had het dit voorjaar zelf ook niet verwacht. Maar de meeste signalen die hij krijgt, duiden er op dat de gewassen zich de afgelopen maand flink hebben ontwikkeld. "Je ziet het helaas ook al aan de prijzen, die laten te wensen over. En de plantuien waren ook best goed qua kilo's; de afzet daarvan loopt nu stroef."

Met die constatering in het achterhoofd is het volgens Jacobs zaak om de uien niet alleen gezond te houden, maar ook te zorgen voor een mooie huidkwaliteit. "Want dat kon bij de afzet nog wel eens belangrijker worden dan we de afgelopen jaren gewend zijn."

Sapstroom nodig voor MH
Het belangrijkste aandachtspunt voor de laatste etappe van de uien is de ziektebestrijding, stelt Jacobs. "En dan hebben we het vooral over de valse meeldauw. Er is vrijwel geen perceel waar je geen aangetast pijpje of vlekje in het gewas vindt. En omdat de MH er op de meeste percelen nog niet zo lang op zit, is het belangrijk dat het gewas nog even vitaal blijft. Want MH heeft een goede sapstroom nodig om in de bol te komen. Dus hou je schema gesloten en stop pas met de fungicidebespuitingen als de nekken zijn gesloten."

De adviseur voegt daar nog aan toe dat telers ook de andere uienschimmels tot het eind in de gaten moeten houden. "We hebben de laatste tijd regelmatig neerslag. En daar voelt vooral bladvlekkenziekte zich goed bij. En niet meer beregenen zodra de uien zijn gestreken. Want onder die deken van loof ontstaat al gauw een schimmelklimaat en kunnen ook bacteriën toeslaan."

Op tijd oogsten geeft mooie huid
Wie later een ui met een mooie kleur en een stevige huid uit de bewaring wil halen, kan de uien het beste rooien bij ongeveer 50% groen loof. Dat is best wel lastig, realiseert Jacobs zich. "Op een gegeven moment weet je niet meer hoe 100% groen er uit zag. Het kan een idee zijn om af en toe een foto te maken om het afsterven te volgen." Telers hebben bij 50% groen loof vaak het gevoel dat ze te vroeg rooien, vervolgt de adviseur. "Maar kilo's komen er dan amper meer bij en voor de kwaliteit is het echt het beste. Wij moeten onze eigen proefrooiingen altijd uitvoeren, voordat de proefveldhouder gaat rooien. We hebben steevast mooie uien als ze uit de bewaring komen."

De juiste methode van klappen en rooien is volgens Jacobs voldoende bekend, maar sporadisch ziet hij nog wel eens dat de mat van de rooier of de oplader te snel draait of te intensief schudt. "De ui is best een kwetsbaar gewas, dus streef naar een rustige productstroom." Ook waarschuwt de uienexpert voor de lange schachten die hij dit jaar nogal eens ziet. "Daar moet je wel rekening mee houden bij het instellen van de juiste klapdiepte."

Af land of bewaren?
Met de bijgestelde opbrengstverwachting, het grotere areaal zaaiuien en de matige prijsvorming staat menig teler straks voor de afweging of hij af land gaat leveren of toch inschuren. Jacobs kan daar niet over adviseren, maar wil de telers wel een ijkpunt geven. "Het is belangrijk dat je je kostprijs kent. Die is voor iedereen verschillend, maar 1 ding geldt voor iedereen: de uienteelt is de laatste jaren flink duurder geworden. Voor corona had je het nog over teeltkosten (inclusief grondlasten) van circa 5.000 euro. De laatste jaren zijn veel teeltkosten gestegen, denk aan de gewasbescherming, energie en bemesting. Ik denk dat de uienteelt nu al gauw rond de 7.000 euro kost. En bij bewaring komt daar nog het nodige bij. Voor een onderbouwde beslissing over je afzetmethode zijn dit soort rekensommetjes cruciaal."