'Welke boer wil nog zoveel risico’s nemen?'

De filosofie van akkerbouwer René Mesken is helder: grootschalig fritesaardappelen en uien telen op een efficiënte en lonende manier. Daarbij durft de nuchtere Fries, deelnemer aan de Boerenbusiness Gewastour, risico's te nemen. Juist daar ziet hij de komende jaren het grootste knelpunt. Niet alleen voor zijn eigen bedrijf, maar ook voor collega's.

Gedurende groeiseizoen 2024 volgt de Boerenbusiness Gewastour weer tien percelen met Innovator fritesaardappelen. Van het poten tot de oogst nemen de deelnemende akkerbouwers ons mee in de teelt en beslissingen die zij nemen gedurende het seizoen. In deze serie interviews maken we iedere keer kennis met één teler, zijn bedrijf, visie en strategie. De Fries René Mesken is inmiddels een bekende deelnemer aan de Gewastour.

"Mijn bedrijf is gespecialiseerd in de teelt van fritesaardappelen en uien", legt Mesken uit. Voor de uien en bieten heb ik een samenwerking met Klaas Oenze de Graaf uit Wierum. "Op dit moment zijn dat de rassen Fontane en Innovator, die hoofdzakelijk in de vrije handel worden afgezet. Ik werk tot grote tevredenheid samen met Jan Bakker voor de afzet van deze fritesaardappelen, uien en bieten. De aardappelen bemesten we in het voorjaar met drijfmest. De kali-behoefte vullen we in door in het voorjaar Protamylasse uit te laten rijden. Dat is een restproduct, afkomstig van de zetmeelaardappelverwerking bij Avebe. De stikstofbehoefte wordt verder ingevuld met kunstmest.

Het pootgoed van de fritesaardappelen is afkomstig van de ATR-teelt. "Dit jaar heb ik als basispootgoed E's moeten aankopen voor €1 per kilo. Dat is wel erg duur", merkt Mesken laconiek op. Zijn benadering voor de bedrijfsvoering kenmerkt zich door de focus op grootschaligheid en efficiëntie. "Vanwege de omvang van mijn bedrijf is het voor mij belangrijk om op een eenvoudige manier te telen", zegt hij. "Ik werk nauw samen met een teeltadviseur voor advies over gewasbescherming. Hij geeft mij op een briefje welke gewasbeschermingsmiddelen ik moet gebruiken en ik volg dit advies op."

Risico's nemen
Mesken geeft aan dat hij bereid is om als akkerbouwer risico's te nemen. "We gaan dit jaar bijvoorbeeld 50 hectare gele uien telen, zonder dat de afzet met een vaste prijs is geregeld. Dat is best risicovol. Gelukkig hebben we wel een goede handelspartner die de weg in de handel goed kent. Wat betreft de gewaskeuze houd ik het graag zo eenvoudig mogelijk. We telen voornamelijk fritesaardappelen en uien vanwege de handelsmogelijkheden.

Machinepark
Een akkerbouwbedrijf van deze omvang vraagt om een goed uitgerust machinepark, om slagkracht te hebben in de piekperiodes. "Naast de vrachtwagens en overlaadwagen beschikken we over één pootmachine, een spitmachine, een zes schaar ploeg, en een cultivator van zeven meter breed. Het rooien van de aardappelen wordt gedaan met een vierrijige Dewulf Kwatro op rupsbanden, waarmee we efficiënt en snel kunnen oogsten. Daarnaast hebben we twee spuitmachines, waarvan de grootste een tandemasser is die met één tank 52 hectare kan spuiten. Ook hebben we een drie-assige hooglosser van 25 ton en een 6 meter brede frees om grasland te frezen. Er zijn vier beregeningssets met pomp. Het machinepark is van essentieel belang voor ons bedrijf. Gezien de omvang en de afstanden die we moeten afleggen streven we voortdurend naar om de nieuwste technieken toe te passen, zodat we de machines optimaal kunnen benutten."

Waterbeheer en grondgebruik
Mesken legt uit: "We streven naar zo min mogelijke beregening. Vóór het begin van het beregeningsseizoen bekijken we zorgvuldig de behoeften van onze gewassen. Een goed voorbeeld hiervan was afgelopen jaar. We waren de eerste die begonnen met het beregenen van onze uien. Het zaad ontkiemde niet zoals gewenst, dus besloten we één keer te beregenen om de uien op gang te helpen. Dit was precies voldoende om te groeien. Deze aanpak voorkwam dat de grond verzadigd raakte tijdens de natte periode die volgde. Door selectief te beregenen, voorkwamen we schade aan het gewas. We streven ernaar om het bodemvocht goed in de gaten te houden en kwalitatief goed water te gebruiken bij het beregenen. Gelukkig kan dat met water afkomstig uit het IJsselmeer. Op deze manier kunnen we onze 'natuurlijke hulpbronnen' goed benutten."

Grootschalige landbouw
"Ik vraag me weleens af wie er in afzienbare periode – zeg maar binnen een jaar of vijf – nog zoveel risico's willen nemen als teler", verzucht de akkerbouwer. "En dan bedoel ik niet het uitvoerende werk, maar het aangaan van de risico's. Ik voorzie dat in de komende jaren de vraag naar voedsel toeneemt. Door overheidsregels wordt de productieaanvoer kleiner, terwijl de wereldbevolking toeneemt. Onze overheid draait de helft van de boeren de nek om, dus die grond komt beschikbaar. De vraag die in mijn hoofd speelt, is dan wel; wie kiest er nog voor grootschalige landbouw?

René sluit af: "Hoewel mijn werk veel van mijn tijd vraagt, hecht ik veel waarde aan een goede balans tussen werk en mijn privéleven. Ik heb één streven en dat is: Ik wil met plezier door het leven. Bij alles keuzes die ik maak, stel ik mezelf de vraag; versterkt dit mijn passie, of juist niet? Ik heb nog geen idee wat de toekomst gaat brengen. Mijn onderstroom is grootschalige landbouw. Hoe zich dat gaat uiten, ligt voor mij nog open. Misschien is het voor mij ook wel mogelijk om op 40 hectare land te boeren, maar daar ligt mijn passie niet. Mijn streven is om met mijn manier van grootschalige teelt, de wereld te voeden."

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.