'Vrije handel aardappelen hoort bij ondernemen'

Voor het zesde jaar op een rij organiseert Boerenbusiness de Gewastour. Ook dit jaar volgen wij tien akkerbouwers door heel Nederland in de teelt van fritesaardappelen met het ras Innovator. In deze serie bedrijfsreportages stellen wij de ondernemers voor. Deze keer: Leon en Thomas Zandee uit Zeewolde (FL).

De broers Leon en Thomas Zandee doen mee met de Gewastour, samen met hun vader runnen ze het akkerbouwbedrijf in Zeewolde. Thomas studeert akkerbouw aan de Aeres Hogeschool in Dronten en Leon werkt thuis op het bedrijf en ook bij een andere akkerbouwer. Het doel is uiteindelijk het bedrijf over te nemen van hun vader.

Daarom 21 zakelijke en persoonlijke vragen aan de broers Leon en Thomas Zandee, deelnemer aan de Boerenbusiness Gewastour aardappelen.

Welke aardappelrassen telen jullie?
"We telen de rassen Innovator, Agria en Melody. Agria telen we dit jaar voor het eerst, het ras vervangt bij ons Lady Anna. We konden met de kilo-opbrengst van dat ras niet meekomen. Voor de kwaliteit van Lady Anna krijg je wel meer betaald. Het ras staat er het gehele groeiseizoen ook mooi op en dan denk je echt: 'dit wordt wat'. Maar als je uiteindelijk gaat rooien, valt het niet mee qua opbrengst. Innovator en Agria telen we voor het opbrengend vermogen in kilo's. Melody telen we voor de tafelaardappelmarkt en gaan met de export weg."

Wat is de voorvrucht voor de teelt van aardappelen?
"Voor het Gewastour perceel is de voorvrucht zomergerst. Voor de andere percelen aardappelen is de voorvrucht uien en tarwe.

Wat vinden jullie het mooiste gewas om te telen op jullie bedrijf?
Leon: "Ik ben wel gecharmeerd van de uienteelt. Aardappelen telen vind ik ook leuk, maar uien spreekt mij meer aan. Ik weet niet precies waarom." Thomas: "Ik vind de aardappelteelt de mooiste teelt."

Zijn er nevenactiviteiten op jullie bedrijf naast akkerbouw?
"We doen wel wat werkzaamheden voor derden als aardappelpoten, rooien en gewasverzorging."

Stro verhakselen of persen?
Leon: "Persen. We hebben altijd al stro geperst en zijn erop ingesteld. Stro kost stikstof om te verteren. Dus als je een groenbemester zaait moet er stikstof worden gestrooid. Thomas vindt dat stikstof strooien op groenbemester niet uit kan. We persen het stro in kleine pakken. Het stro wordt meestal afgezet af land. Als het erom spant dan slaan we het op in de schuur."

Wat voor grondbewerking/bemesting gebeurt er vooraan de aardappelteelt?
"De hoofdgrondbewerking is ploegen in het najaar, zodat de grond in de winter kan verweren. Voor het poten strooien we kippenmest en gips. We kiezen voor kippenmest, omdat daar veel fosfaat in zit. Het gips wordt gestrooid voor de structuur van de grond. In een nat najaar willen wormen wel eens een probleem vormen. De kali en stikstof verder wordt gestrooid op advies. Als het vriest, willen we graag over de vorst kali strooien."

Frites (patat) of gekookte aardappelen?
"Frites, al zijn gekookte aardappelen ook niet verkeerd."

Wat is de strategie qua gewasbescherming in de aardappelteelt?
"Is volgens mij standaard als de meeste telers. Samen met de teeltadviseur bepalen we onze strategie. We maken geen gebruik van ondersteunende systemen. We kijken vaak zelf naar onze percelen of een beginstadium van ziekte en plagen zichtbaar zijn. We moeten een geregeld een korte interval hanteren, doordat er ook veel biologische telers rond ons bedrijf telen."

Wat zijn jullie hobby's?
Thomas: "Werken en voetbal." Leon: "Werken en natuurlijk in het weekend op stap maar dat is niet echt een hobby."

Waar zijn jullie het meeste trots op als jullie kijken naar het bedrijf of de teelt?
Thomas: "Ik ben er het meest trots op dat we de meeste werkzaamheden met ons drieën kunnen doen. We doen bijna alles in eigen beheer, behalve tarwe dorsen en bietenrooien." Leon: "Aardappelrooien wel, dat doen we altijd met ons drieën."

Wat is de beste keuze/ verandering geweest afgelopen jaren op het bedrijf?
"De bunkerrooier is wel een van de beste veranderingen geweest. We werkten eerst altijd met een zelfrijdende wagenrooier. Op en duur was die rooier aan vervanging toe. Wij liepen beiden stage bij andere akkerbouwers die allebei rooien met een bunkerrooier. Dat vonden wij wel wat. Onze vader zag dat eerst eigenlijk niet zitten, doordat een bunkerrooier zwaarder is dan wagenrooier. Nu kunnen we lossen op de kopakker, dus komen we niet meer zelf met de kippers het land op. Dat bevalt ons hartstikke goed."

Wat staat erop nummer 1 van jullie bucketlist?
Thomas: "Ik wil nog wel een keer aan het werk in Australië. Ik ben er afgelopen najaar drie weken geweest met een paar maten. Nu wil ik er zelf ook nog wel een keer heen." Leon: "Ik heb niet iets direct wat ik wil doen. Misschien nog een keer in het buitenland kijken en werken."

Naar welke werkzaamheden kijken jullie het meeste uit gedurende het jaar?
Leon: "Ik vind het zaaien en poten in het voorjaar het mooist. Ik vind de oogst ook mooi, maar het voorjaar heeft toch iets meer de voorkeur." Thomas: "Ik vind de oogst het mooiste, je ziet weer waar je het hele seizoen voor hebt gewerkt."

Aardappelen van eigen bedrijf of aardappelen uit de supermarkt
"Aardappelen van eigen bedrijf."

Wat is de verkoopstrategie van de producten?
Thomas: "We verkopen alle aardappelen uit de bewaring en er gaat niks af land weg. Over het algemeen heb je op zware grond goede kwaliteit aardappelen. Dus proberen we de aardappelen ook lang te bewaren. We telen 350 ton Innovators op contract. Die worden meestal in april of mei opgehaald. We bewaren nu onze aardappelen alleen met buitenlucht. We zijn wel aan het kijken voor een koelinstallatie om ze langer te kunnen bewaren, maar ook omdat het steeds vroeger warmer wordt. Door koeling kunnen we misschien ook langer gaan bewaren dan april of mei. We telen een gedeelte van de Innovator op contract en de rest vrij. "Leon: Ik ben van mening: je bent ondernemer dus vrije handel hoort er ook bij. We telen een gedeelte op contract om de kosten gedekt te hebben."

Welk beroep hadden jullie uitgeoefend als je geen akkerbouwer was geweest?
Leon: "Daar heb ik wel eens over nagedacht. Dat is dan zeker iets gerelateerd aan de agrarische sector." Thomas: "Iets in de agrarische sector maar dan plantgericht."

Wat zijn in jullie ogen de kansen en bedreigingen voor het bedrijf?
"Een bedreiging is natuurlijk wel dat erop het moment weinig zekerheid is vanuit regelgeving, doordat ze nu alle regels aan het veranderen zijn zoals met de nitraatrichtlijn en het GLB."

Kan er worden beregend? Zo ja, welke strategie hanteer je?
"We kunnen hier beregenen. We beregenen met oppervlaktewater, maar dat is ook wel aan de zoute kant. We beginnen nooit echt vroeg met beregenen."

Zonvakantie of wintersport?
Leon: "Het lijkt me wel mooi om een keer op wintersport te gaan, want dat heb ik ook nog niet eerder gedaan." Thomas: "Ik vind zonvakantie en wintersport beiden erg mooi en met de wintersport ben je nog actief. Op zonvakantie doe je meestal niet zoveel, dat vind ik ook wel lekker."

Wat is de reden dat je meedoet aan de Gewastour aardappelen?
"Het is wel interessant om van anderen hun ervaringen te horen. Aan de andere kant is het wel zo dat op zware grond het niet altijd feest is. Dus dat mag ook worden gezien. Het is ook leerzaam voor ons."

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.