Verschillende partijen in de Tweede Kamer maken zich zorgen over de verdeling van het Europese landbouwbudget per 2021. Ze vrezen voor een verdere verslechtering van de Nederlandse concurrentiepositie in de Europese Unie. Dat bleek tijdens het debat van woensdag 15 mei over het nieuwe landbouwbeleid en het Nationaal Strategisch Plan (NSP).
"Nederland financiert de vernietiging van de eigen landbouwsector", zegt Barry Madlener, die jarenlang de voorzitter was van de PVV-fractie in het Europarlement, in een reactie op de brief die minister Carola Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) afgelopen week over het nieuwe Europese landbouwbeleid verstuurde. Daarin pleit ze voor de afbouw van de basispremie en een verschuiving van het budget naar ecoregelingen, met soepele voorwaarden. Die voorwaarden moeten ervoor zorgen dat niet slechts een kleine groep gemotiveerd blijft om mee te doen aan het Europese verduurzamingsbeleid.
Volgens hem gaat Nederland er (van alle Europese lidstaten) het meeste op achteruit, op Malta na. "Het is een feit dat Nederland, wegens de hoge productiewaarde per hectare, in de top van de basispremiebedragen per hectare staat en dus veel te verliezen heeft." De PVV hekelt het Europese landbouwbeleid, maar dat is niet verrassend gezien de partij van Geert Wilders de Europese Unie wil verlaten. Hoe Forum voor Democratie, de grote winnaar van de provinciale verkiezingen, over het landbouwbeleid denkt, blijft ongewis. Zoals gebruikelijk nam zowel Thierry Baudet als Theo Hiddema niet deel aan het landbouwdebat.
Concurrentiekracht van Nederland
De PVV kreeg enige bijval van Jaco Geurts van het CDA. Ook deze fractie vraagt zich af welke gevolgen het Nationaal Strategisch Plan heeft voor de concurrentiekracht van de Nederlandse landbouwsector. De partij verwacht van minister Schouten dat zij dit goed in kaart brengt voordat zij een definitief besluit neemt. Schouten heeft toegezegd dit goed in de gaten te houden en vormt daarom met meerdere landen een coalitie van gelijkgezinden. Daarentegen moest ze het antwoord schuldig blijven op de vraag hoe de belangrijkste concurrenten (Frankrijk en Duitsland) van plan zijn het nieuwe landbouwbeleid te willen invullen.
De SGP wees de minister tevens op het feit dat de verschuiving van het Europese landbouwbudget (van basispremie richting ecoregelingen) voor Nederland een inkomensachteruitgang betekent. Dit omdat het natuur- en klimaatbeleid geld kost. "De subsidies voor de ecoregelingen vormen geen inkomen, maar een vergoeding van gederfde inkomsten", zo zegt Roelof Bisschop van de SGP.
'In ruil voor innovatiebeleid'
Ook Helma Lodders van de VVD toonde zich flink kritisch over het gelijke speelveld in Europa, al erkende ze wel dat haar partij voorstander is van een afbouw van de Europese landbouwsubsidies in ruil voor innovatiebeleid. Ze vroeg aan Geurts hoe de 'Humboldt-rede' van Wopke Hoekstra (CDA), minister van Financiën, moet worden uitgelegd. Volgens haar laat Hoekstra blijken dat het CDA verschuift in de richting van een verschuiving van het Europese landbouwbudget naar andere prioriteiten, zoals veiligheids- en migratiebeleid.
Geurts relativeerde de discussie over de afbouw van de basispremie door te zeggen dat het landbouwbudget een 'chef sache' is. "Dit hangt af van minister-president Mark Rutte. Hij bepaalt de Nederlandse inzet in overleg met de premiers van andere Europese lidstaten." Volgens Geurts heeft minister Schouten in de Europese Unie weinig invloed op deze discussie.