Jerome Powell, de baas van de Amerikaanse centrale bank (de Fed), had afgelopen week een bijzondere week. Ik heb het dan niet over zijn etentje met de Amerikaanse president Donald Trump, die hem eerder nog uitmaakte voor van alles en nog wat. Waar ik het wel over heb, lees je in de onderstaande tekst.
Het is een bijzondere week voor Jerome Powell, omdat hij precies 1 jaar terug de voorzittershamer van de Fed in handen kreeg van Janet Yellen. De plannen van de bank voor 2018 waren op dat moment om de rente 3 keer op te schroeven.
Een duif
Powell trad als een redelijk onbekende voor de markt aan. Het algemene beeld was dat hij een duif was: een centrale bankier die geen haast zal maken met het verhogen van de rente. Dit beeld kan funest zijn voor de voorzitter van de bank en Powell wist dat heel goed. De eerste maanden gebruikte hij dan ook met name om te voorkomen dat dit imago aan hem blijft kleven. Hierdoor leek de Fed-baas een andere gedaante van Yellen, Bernanke of Greenspan. "Ik ga de markten niet te hulp schieten als de koersen dalen", zo riep hij.
Toen president Trump halverwege vorig jaar begon met zijn aanvallen op de Fed (de renteverhogingen moesten volgens hem stoppen), en daarbij Powell als incompetent afschilderde, kreeg de kersverse Fed-aanvoerder een kans zijn imago op te vijzelen. Hij verhoogde de rente stoïcijns verder en herhaalde keer op keer dat de bank daarmee door zal gaan. Kortom: mission accomplished.
Imagoverbetering
De operatie 'imagoverbetering' bleek (zeer) succesvol uitgevoerd toen de koersen begin oktober begonnen te zakken. Voor de markten was het nog tot daaraan toe dat er in 2018 renteverhogingen werden doorgevoerd, maar het vooruitzicht op 3 nieuwe verhogingen in 2019 ging de markten te ver. Powell moest daardoor kleur bekennen: het zorgvuldig opgebouwde imago bleek voor een groot gedeelte een luchtkasteel te zijn.
Toen Powell zei dat de rente eind november min of meer op een neutraal niveau lag, nadat hij diezelfde rente in oktober omschreven had als ver onder neutraal, werd duidelijk dat de Fed-baas een monetaire bocht was ingestart. Het restje vertrouwen dat Powell uit ander hout gesneden was dan zijn 3 voorgangers, vloog uit het raam toen Powell aangaf de rente voorlopig niet te verhogen. Sterker nog, de eerstvolgende rentewijziging kan net zo goed een renteverlaging zijn.
Transparantie
Daarmee ben ik bij een eigenschap van Powell aanbeland die wel stand weet te houden. Powell is namelijk behoorlijk transparant en eerlijk, wat voor iedereen die zijn werk volgt een verademing is. Terwijl je je bij een persconferentie van Mario Draghi, de voorzitter van de Europese Centrale Bank (ECB), na afloop afvraagt wat hij daadwerkelijk heeft verteld, zijn de persconferenties van Powell een waar plezier om naar te luisteren. Draghi kan zelfs op een regenachtige dag de vraag of het buiten regent niet goed beantwoorden, terwijl Powell zelfs een antwoord kan geven op gevoelige vragen over bijvoorbeeld de plannen voor het rentebeleid.
De hoogste Amerikaanse monetaire ridder deinst er in elk geval niet voor terug om dingen te zeggen die andere bankiers niet zouden durven. Zo hield Powell in augustus een toespraak met de onschuldig klinkende titel 'Monetair beleid in een veranderende economische omgeving'. Hij keek daarin naar de navigatiemiddelen van de Fed. Het kwam erop neer dat de monetaire kompassen en navigatiekastjes zo onnauwkeurig zijn dat de bank zo goed als geen idee heeft of het zich op de goede weg bevindt en of het wel een goede snelheid aanhoudt.
Donald Trump
Daarnaast heeft Powell, zoals eerder benoemd, een lastige relatie met de Amerikaanse president. De president verhief hem recent namelijk tot de monetaire 'Superman' van de wereld, maar zei enkele maanden geleden nog niet tevreden te zijn dat hij Powell tot een voorzitter benoemd heeft. Daarbij is Trump is ook de man die een voorraad kryptoniet beheert: hij kan Powell zijn leven zo zuur maken dat hij zelf stopt. Ook kan hij hem bij een herverkiezing opnieuw benoemen of ontslaan als Fed-baas.
Met de man die zijn lot als centrale bankier bepaalt, prikte Powell vorige week een vorkje mee; ze dineerden namelijk samen in het Witte Huis. Ik vermoed dat het er gemoedelijk aan toe is gegaan en er is ongetwijfeld veel gelachen. Powell doet namelijk wat president Trump wil en daarmee is zijn baan nu wel zeker. De vraag blijft: had hij een cadeautje voor Trump meegenomen, te weten geen renteverhogingen meer? De wereld is in ieder geval een monetair mysterie rijker.
Wat daarentegen geen mysterie is, is het gevolg van deze ontmoeting: het feit dat de Fed de rente dit jaar waarschijnlijk niet verhoogt. Het zou mij dan ook niets verbazen als dat slecht uitpakt voor de dollar, maar juist goed is voor de aandelen en de goudprijs.