Januari kent 304.000 nieuwe banen en lonen die 3,2% hoger liggen dan 1 jaar eerder. Voor meerdere analisten was dat bericht over de Amerikaanse arbeidsmarkt voldoende om de recent begraven kans op renteverhogingen nieuw leven in te blazen.
Echter, als ik naar het rapport kijk, dan is de kans op een renteverlaging afgenomen. Het betekent voor mij niet dat renteverhogingen opnieuw waarschijnlijker zijn geworden. En voor dat argument heb ik een aantal redenen.
Data is leidend
De Fed laat zich leiden door data, wat betekent dat de bank de monetaire koers zal aanwenden of afwenden op basis van de ontwikkelingen in de economie, inflatie en financiële markten. Het aantal nieuwe banen en de loonstijgingen in januari laten zien dat de Amerikaanse economie prima draait. Maar, onlangs veranderde de Fed zijn modus operandi. De Fed ging van de stelling 'renteverhogingen tenzij' naar 'renteverhogingen mits'. Dat betekent dat waar de Fed eerder overtuigd moest worden om te stoppen met renteverhogingen, de bank nu overtuigd moet zijn dat verhogingen nodig zijn.
Daarvan is sprake als de economische vooruitzichten verbeteren, de inflatie gaat stijgen en de financiële omstandigheden niet verslechteren. Het banenrapport van januari toont dat de Amerikaanse economie goed draait, maar niet dat deze beter draait dan voorheen. Jerome Powell, de voorzitter van de Fed, zei tijdens een persconferentie vorige week dat er gewacht moet worden tot het beeld duidelijker wordt. Echter, dat beeld is door het banenrapport van januari niet duidelijker geworden.
Inflatie
Om te beginnen, is het aantal nieuwe banen in de maanden november en december behoorlijk omlaag bijgesteld, want in die maanden blijken er ongeveer 70.000 banen minder bij te zijn gekomen dan eerder gemeld. Daarbij is er ook nog geen cijfer over de economische groei in het vierde kwartaal gepubliceerd en zijn de banencijfers voor januari verstoord door de 'shutdown'. Hoe dat precies uitpakt, zien we in de komende maanden pas. Echter, het beeld is hierdoor voorlopig wel vertroebeld.
Als de recente bijstelling voor de economische groei van 2019 over enkele maanden weer opgekrikt wordt en de inflatie weer stijgt, dan neemt de kans op renteverhogingen pas toe. Waar ik niet verbaasd over zou zijn, is wanneer de groeivooruitzichten inderdaad verbeteren (bijvoorbeeld door een gedaalde olieprijs). En daarnaast kan de koopkracht stijgen door zo'n soort onaangekondigde belastingverlaging, wat betekent dat de inflatie onder neerwaartse druk blijft staan.
Zelfs wanneer de inflatie oploopt, hoeft dat niet tot renteverhogingen te leiden. Fed-voorzitter Powell zei eerder deze week namelijk nog dat een stijging van de inflatie een groot deel van de noodzaak om te verhogen is, maar gaf daarbij ook aan dat het zeker niet de enige reden is om een renteverhoging door te voeren.
Renteniveau
De kans op renteverhogingen is het grootste wanneer de economische vooruitzichten verbeteren, de inflatie stijgt, de loonstijgingen beginnen met een 4 voor de komma en de aandelenkoersen en rentes terugkeren naar het niveau van september 2018. Dat laatste is belangrijk omdat het zou betekenen dat de financiële omstandigheden weer verbeteren. Dit omdat loonstijgingen die hoger liggen dan eerder verwacht, het inflatievuurtje op termijn kunnen opstoken.
Het eerste punt zie ik nog wel gebeuren. In de afgelopen maanden is, in mijn optiek, een (te) zwart scenario over de wereldwijde economie en Amerikaanse economie gaan domineren. Het tweede punt acht ik minder realistisch, het derde punt zou niets verbazen in de krappe arbeidsmarkt en het vierde punt is in mijn ogen eveneens waarschijnlijk.
Combinatie niet haalbaar
Echter, de combinatie van punten vind ik niet sterk genoeg om de koers wederom 180 graden te draaien. Een hogere economische groei dan nu wordt verwacht, zou niet wegnemen dat de Amerikaanse economie in de laatste fase van expansie verkeert. De Fed weet inmiddels ook goed dat iedere hint op een renteverhoging de aandelenkoersen snel omlaag kan drukken.
Dat heeft vervolgens weer behoorlijke gevolgen voor de economie en de financiële stabiliteit in het land. Om in Powell zijn woorden te spreken: "De noodzaak om de rente verder te verhogen, is met het banencijfer van januari niet groter geworden." In mijn ogen is de kans dat die noodzaak de komende tijd groter wordt, niet heel groot.