De Amerikaanse Centrale Bank (Fed) en de Europese Centrale Bank (ECB) hebben afgelopen week de verslagen van hun laatste bestuursvergaderingen gepubliceerd. Die bieden een inkijkje in de monetaire glazen bollen van de banken. Wat ik het meest spectaculair vond? Een tweeletterig woord.
Uit het verslag van de ECB valt op te maken dat de bestuursleden allerlei beren op de weg zien wat betreft de groei. Daarbij kan men denken aan protectionisme, geopolitieke zaken, kwetsbare opkomende landen en volatiliteit op de beurzen. De economische groei komt lager uit dan in 2018, maar blijft hoog. Lager is dan ook geen synoniem voor laag.
Een blik op de notulen van de Fed leert mij dat de comitéleden menen dat de bank de luxe heeft om geduldig te zijn met de toekomstige renteverhogingen. De risicofactoren die Europese collega’s zien, zien de Amerikanen ook. Daarbij wezen sommigen erop dat (mede door de flinke daling van de olieprijs in de laatste maanden van 2018) de inflatie dit jaar weleens lager kan uitpakken dan dat wat de bank verwacht had.
Waar komt dit op neer? Het betekent dat de Fed de officiële rente dit jaar hooguit 2 keer gaat verhogen, en zeer waarschijnlijk zelfs maar 1 keer zal verhogen. Ik verwacht dat dit in maart zal gebeuren. Bij de ECB moeten we niet verbaasd zijn als de bank de rente ook dit jaar gewoon weer op 0% houdt.
Het tweeletterige woord
Wat ik het meest opmerkelijk vond, was echter de zin in het verslag van de Fed waarin staat dat de rente na de verhoging in december "op of onder het neutrale niveau" ligt. Daarbij zit het hem dan voornamelijk in het woordje 'op'.
Jerome Powell, de voorzitter van de Fed, zei in oktober dat de rente van de Fed vrij ver van het neutrale niveau ligt. Dit is het niveau waarbij de Fed de economie afremt noch stimuleert. Wanneer Powell zegt dat de rente ver bij dat niveau vandaan ligt, dan zegt hij in feite dat de bank de rente in de komende maanden en kwartalen blijft verhogen.
In november zei Powell echter dat de rente net onder de neutrale rente lag. Oftewel: reken er maar op dat we de officiële rente nog maar enkele keren verhogen en er dan mee stoppen. Die bocht was de opmerkelijkste en scherpste in de ruim 20 jaar dat ik mij bezighoud met centrale banken. En deze blijkt na de publicatie van de notulen nog opmerkelijker en scherper te zijn.
Op het neutrale niveau?
Het is het woordje 'op' dat hierop wijst. Dat woordje zegt namelijk dat de rente (volgens leden van het rentecomité) op het neutrale niveau ligt, in plaats van net eronder. Dat betekent ook dat verdere renteverhogingen afremmend zouden werken op de economie en dat is precies wat de Fed niet wil. Als Powell later dit jaar (rond de herfst) zelf kleur bekent en op een verlaging van de rente begint te hinten, dan zal ik alles behalve verbaasd zijn.
Kortom: de kans is groot dat de Fed dit jaar 1 renteverhoging doorvoert, dat de ECB de rente gelijk houdt en dat de Fed in de tweede helft van het jaar kan beginnen met het hinten op renteverlagingen in 2020. Dit wijst er overigens ook op dat de kortetermijnrentes (zoals de EURIBOR) voorlopig op de huidige niveaus blijven liggen.
Langetermijnrentes
Daarbij kunnen de langetermijnrentes in sterke eurolanden als Duitsland in de loop van dit jaar stijgen, voornamelijk gedragen door de nog steeds hoge economische groei, een hogere inflatie, het feit dat de ECB gestopt is met het opkopen van staats- en bedrijfsobligaties en de waarschijnlijke verdieping van de eurozone.
Dat laatste betekent namelijk niets anders dan dat de eurolanden meer en directer voor elkaar garant zullen staan, om zodoende de kans op een nieuwe eurocrisis te reduceren. Voor de sterke eurolanden betekent dit dat ze iets minder als een veilige haven gezien kunnen worden. Een ander gevolg van de gewijzigde koers in de Verenigde Staten, kan er zijn voor de opkomende landen. Daarover binnenkort meer.